Μεγάλη Πέμπτη βράδυ: «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου...»


Η Ακολουθία των Παθών...


τελείται απόψε στους Ιερούς Ναούς, όπου θυμόμαστε τα φρικτά Πάθη του Χριστού, τα πτυσίματα, τα μαστιγώματα, τις λοιδωρίες, τους εξευτελισμούς, τα ραπίσματα, το αγκάθινο στεφάνι, την Σταύρωση και τον Θάνατο Του.

Είναι η μέρα της κορύφωσης των Παθών του Θεανθρώπου και η ημέρα θρησκευτικής ευλάβειας και κατάνυξης. Σήμερα θα ακουστεί το πιο συγκινητικό τροπάριο στην κορύφωση του Θείου Δράματος: "Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας..."

Θυμούμαστε επίσης το ληστή που σταυρώθηκε μαζί Του και τη σωτήρια ομολογία του.

Τα δώδεκα ευαγγέλια που θα ψαλλούν απόψε σε όλες τις εκκλησίες εξιστορούν τα πάθη του Χριστού. Την σύλληψή Του στον κήπο της Γεσθημανής, την Δίκη του, την άρνηση του Πέτρου και την Σταύρωσή Του.

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου,
ο εν ύδασι την γην κρεμάσας.
Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται,
ο των αγγέλων βασιλεύς.
Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται
ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις.
Ράπισμα κατεδέξατο,
ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ.
Ήλοις προσηλώθη,
ο Νυμφίος της Εκκλησίας.
Λόγχη εκεντήθη, ο Υιός της Παρθένου.
Προσκυνούμεν σου τα Πάθη, Χριστέ.
Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου Ανάστασιν.

Τα 12 Ευαγγέλια της Μεγάλης Πέμπτης συγκροτούνται κυρίως από περικοπές των Ευαγγελίων του Ιωάννη και του Ματθαίου.

Εν περιλήψει τα 12 Ευαγγέλια: Τελευταίες νουθεσίες του Ιησού στους μαθητές του… «Αγαπάτε Αλλήλους». Ο τελευταίος αποχαιρετισμός. Προσευχή του Ιησού. Προδοσία του από τον Ιούδα.

Σύλληψη του Ιησού και μεταφορά του «Από τον Άννα στον Καϊάφα». Δίκη του Ιησού από τους Αρχιερείς. Άρνηση Πέτρου («Πριν αλέκτορα φωνήσαι, τρις απαρνήση με»).

Ο Ιησούς ενώπιον του Πιλάτου, στο Πραιτώριο. Προσπάθεια του Πιλάτου να απελευθερώσει τον Κύριο, αλλά εμπρός στην αποφασιστικότητα των Φαρισαίων υποχωρεί. «Βαραβάν ή Χριστόν;»

Ο Πιλάτος «Νίπτει τας χείρας του».

Ο Ιούδας μεταμελείται και επιστρέφει τα «τριάκοντα αργύρια» στους Αρχιερείς, οι οποίοι τα έβαλαν στον «Κορβανά» (ταμείο του Ναού). Απαγχονισμός Ιούδα.

Πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά και Σταύρωσή του με δύο ληστές.

Ο Ιησούς αφήνει το πνεύμα επί του Σταυρού. Μεταμέλεια του ενός ληστή, που ζητά από τον Κύριο να τον θυμηθεί στη βασιλεία των Ουρανών.

Ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας ζητά από τον Πιλάτο το Σώμα του για να το θάψει. Ταφή του Ιησού και σφράγιση του Τάφου του από τους Αρχιερείς και Φαρισαίους.

Η Θεία Λειτουργία

Το πρωί τελείται ο Εσπερινός και η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.

Τα έθιμα της ημέρας

Η Μεγάλη Πέμπτη στην Κύπρο είναι γνωστή ως “Κότσινη Πέμπτη” επειδή είναι η μέρα που βάφουμε τα αυγά κόκκινα.

Στην Πάφο εκτός από τις φλαούνες φτιάχονται και οι “πασκιές” -πίτες με μικρά κομμάτια τηγανισμένου κρέατος, αρνιού ή εριφίου, με κανέλα, πιπέρι και κρεμμύδια, ανακατεμένα με μία γέμιση που ονομάζεται “φουκό” που παίρνουν την ονομασία τους από το Πάσχα.

Στα χωριά της Λεμεσού γίνεται το ζύμωμα των αρκατένων -παξιμάδια με αρκάτη.

Στις εκκλησίες την Μεγάλη Πέμπτη, οι εικόνες του εικονοστασίου καλύπτονται με μαύρα ρούχα σε ένδειξη πένθους.

Το ίδιο βράδυ στήνουν μέσα στην εκκλησία πάνω σ΄ ένα τραπέζι, ομοίωμα σταυρού με το Χριστό πάνω, ενώ στα δεξιά και αριστερά βάζουν ομοίωμα του αποστόλου Ιωάννη και της μητέρα του Χριστού.