Ποιος φυλάει τους φύλακες είναι το ...
πρώτο που αναρωτιέται κανείς διαβάζοντας το έγγραφο που δημοσιεύει αποκλειστικά σήμερα η «Κ».
Όπως επίσης: πώς είναι δυνατόν, κατά τη διάρκεια διαχειριστικού ελέγχου στο Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων του ΥΠΠΟ (ένα Ταμείο με πολλές αμαρτίες, όπως λένε όσοι γνωρίζουν), η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου να ζητάει στις 29 Αυγούστου 2017 την άμεση χρηματοδότησή του με 350 χιλιάδες ευρώ;
Δημοσιεύματα στον Τύπο, έγκυρα ρεπορτάζ, επώνυμες καταγγελίες ανθρώπων που κατείχαν θέσεις-κλειδιά και φυσικά τα πρώτα στοιχεία από το πόρισμα των ελεγκτών, που κάνει λόγο μεταξύ άλλων για παράνομες χορηγήσεις πολιτιστικών επιδομάτων συνολικού ύψους 40 εκατ. ευρώ την περίοδο 2005-2008, αδικαιολόγητες δαπάνες χιλιάδων ευρώ, δαπάνες σε τρίτους περίπου 3 εκατ. ευρώ στη διάρκεια της 12ετίας, που δεν εμπίπτουν στους σκοπούς του Ταμείου.
Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν είναι ικανό να σταματήσει τις αδιευκρίνιστες διαδρομές του χρήματος. Αυτές συνεχίζονται στη λογική ενός «συστήματος» που παραμένει ενεργό, αποθρασυμένο και αδιαπέραστο. Ελάχιστα έχει πληγεί από την κρίση, σε αντίθεση με όλους τους υπολοίπους. Αν κάτι έχει αλλάξει, είναι ότι πλέον αυτό το «σύστημα» φανερώθηκε.
Ας βάλουμε μια σειρά
Τι είναι το Ταμείο Αλληλοβοήθειας. «Το Ταμείο παραβιάζει τις αρχές της ισοπολιτείας», λένε όσοι γνωρίζουν. Πρόκειται για μια ένωση προσώπων που αποφάσισαν να φτιάξουν το 1995 οι υπάλληλοι του υπουργείου Πολιτισμού και η οποία θα παρείχε στήριξη στα παιδιά των εργαζομένων, θα χρηματοδοτούσε πολιτιστικές εκδηλώσεις, βρεφονηπιακούς σταθμούς, παιδικές κατασκηνώσεις.
Πού θα έβρισκε χρήματα; Στο ΤΑΠΑ, την «ατμομηχανή» εσόδων του ΥΠΠΟ. Το ΤΑΠΑ, το οποίο διαχειρίζεται τα χρήματα από τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, θα χρηματοδοτούσε το Ταμείο Αλληλοβοήθειας. Οπως και έγινε. Ολα αυτά τα χρόνια δηλαδή, δίνεται δημόσιο χρήμα σε ιδιωτικό φορέα, όπως είναι μια ένωση φυσικών προσώπων χωρίς νομικό πρόσωπο, που ελέγχουν από κοινού ο εκάστοτε υπουργός και συνδικαλιστές.
Το ποσό της τακτικής επιχορήγησης καθορίζεται από ένα ποσοστό επί του τζίρου του ΤΑΠΑ. Αρα, όσο ανεβαίνει ο τζίρος, ανεβαίνει και το ποσοστό που παίρνει το Ταμείο Αλληλοβοήθειας. Είναι χαρακτηριστική η περιγραφή του κυρίου Αλικαρίδη, συμβούλου του τέως υπουργού Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά – ο οποίος προσπάθησε να βάλει μια τάξη συνεχίζοντας τον διαχειριστικό έλεγχο που είχε παραγγείλει ο προκάτοχός του Νίκος Ξυδάκης.
Σε δημοσίευμα της Μαριλένας Αστραπέλλου στην ιστοσελίδα Inside Story στις 26/9/2017, λέει χαρακτηριστικά: «Είναι σαν ένα ιδιωτικό σωματείο ή μία ΜΚΟ πέντε ατόμων, που παίρνει χρήματα από το υπουργείο για να τα διαχειρισθεί όπως θέλει, χωρίς να λογοδοτεί πουθενά».
Τους τελευταίους μήνες, το Ταμείο Αλληλοβοήθειας επανήλθε έντονα στο προσκήνιο, έπειτα από τις καταγγελίες της πρώην προέδρου του ΤΑΠΑ Ασπασίας Λούβη, η οποία σε συνέντευξή της στην «Κ» (4/9/2017) είχε δηλώσει: «Βάσει του ισχύοντος 2,5% των εσόδων του 2016, το ΤΑΠΑ πρέπει να καταβάλει 2,5 εκατ. ευρώ στο Ταμείο Αλληλοβοήθειας. Αντιδράσαμε, και προκειμένου να μην κλείσει ο παιδικός σταθμός και να λειτουργήσουν οι θερινές κατασκηνώσεις, καταβάλαμε έναντι ποσό 350.000 ευρώ έως ότου ολοκληρωθεί η έρευνα. Θέσαμε το ζήτημα στην κ. Κονιόρδου, η οποία μας είπε ότι δεν θα μειώσει το ποσοστό, αλλά θα καθορίσει ένα στάνταρ ποσό. Της απαντήσαμε ότι μέχρι να αποφασίσει τι θα κάνει, εμείς αποκλείεται να δώσουμε άλλα χρήματα».
Τι αποφάσισε η υπουργός; Να «καρατομήσει» στα μέσα του περασμένου Αυγούστου την κυρία Λούβη και το Δ.Σ. του ΤΑΠΑ. Λίγες ημέρες μετά, διόρισε νέο Δ.Σ. και νέο πρόεδρο, και ενώ ο καινούργιος πρόεδρος παραιτήθηκε μερικά εικοσιτετράωρα μετά τον διορισμό του (γεγονός που απέκρυψε το υπουργείο), την ίδια στιγμή η υπουργός πίεζε το νέο Δ.Σ. για τη δεύτερη δόση της χρηματοδότησης, άλλες 350.000 ευρώ, όπως αποδεικνύει το έγγραφο που δημοσιεύει σήμερα η «Κ» και έχει ημερομηνία 29.08.2017. Γράφει: «Σε συνέχεια του παραπάνω σχετικού που αφορά στη διαδικασία απόδοσης εισφοράς από το ΤΑΠΑ στο Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ, επισημαίνουμε την ανάγκη να προβείτε άμεσα σε καταβολή ποσού 350.000 ευρώ, προς το δεύτερο, έναντι εξόφλησης μέρους της σχετικής απόδοσης. Το παραπάνω ποσό αποτελεί προκαταβολή προς το Ταμείο, προκειμένου να καλύψει επείγουσες πάγιες υποχρεώσεις. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας ρύθμισης του ποσού που θα λαμβάνει το Ταμείο Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ με θεσμικό τρόπο θα καθορίσει και το τελικό ύψος του ποσού που θα καταβληθεί».
Ποινικές ευθύνες
Επανήλθαμε στην πρώην πρόεδρο του ΤΑΠΑ Ασπασία Λούβη για διευκρινίσεις. Γιατί το προηγούμενο Δ.Σ. δέχθηκε να δώσει την πρώτη δόση, αν και γνώριζε για τον διαχειριστικό έλεγχο;
«Η κ. Κονιόρδου εμφανίστηκε στη 19η συνεδρίαση (1.6.17) του απελθόντος Δ.Σ. παροτρύνοντας τα μέλη του να προχωρήσουν στη χρηματοδότηση του Ταμείου Αλληλοβοήθειας. Κατά τη διάρκεια της παρουσίας της δεν είχε επιτευχθεί απαρτία. Ακολούθησε συζήτηση με τα παριστάμενα μέλη του, τα οποία, πλην του κ. Β. Πολίτη που είναι διευθυντής του γραφείου της υπουργού, της επεσήμαναν ότι το Ταμείο Αλληλοβοήθειας τελεί υπό διαχειριστικό έλεγχο και η όποια χρηματοδότηση κατά τη διάρκεια του ελέγχου επισύρει ποινικές ευθύνες για τα μέλη του Δ.Σ., σε περίπτωση που τεκμηριωθεί κακοδιαχείριση.
Μετά την αποχώρηση της υπουργού, ακολούθησε συζήτηση μεταξύ των μελών του, κατά την οποία το κύριο θέμα ήταν ότι παρ’ όλες τις έγγραφες και προφορικές εκκλήσεις του στην υπουργό, για να ξεκαθαρίσει γραπτώς τις θέσεις της επί του θέματος, συνέχιζε να κωφεύει, επιλέγοντας να παραστεί, κάνοντας παρέμβαση επί της ουσίας στο Δ.Σ.
Άσκησε μάλιστα πίεση για τη χρηματοδότηση του Ταμείου Αλληλοβοήθειας τη στιγμή που το δίλημμα ήταν μεγάλο, αφού ξεκινούσε αμέσως η θερινή περίοδος των κατασκηνώσεων όλων των παιδιών των υπαλλήλων του ΥΠΠΟΑ.
Στο τέλος της συζήτησης, ένα από τα ικανότερα μέλη του Δ.Σ. δήλωσε ότι σε περίπτωση που το Δ.Σ. υποχωρήσει στις πιέσεις της υπουργού, θα παραιτηθεί. Μετά απ’ αυτά, το επίμαχο θέμα ανεβλήθη και συζητήθηκαν μόνον τρέχοντα θέματα.
Στην, επόμενη, 20ή συνεδρίαση του Δ.Σ. (8.6.17), το θέμα επανήλθε στην ημερήσια διάταξη και εξετάστηκε, ενώ απουσίαζαν δύο εκ των διαφωνούντων μελών. Μετά από συζήτηση, το Δ.Σ. κατέληξε με οριακή πλειοψηφία στην καταβολή του ποσού των 350.000 ευρώ, διευκρινίζοντας ρητώς ότι τα χρήματα εγκρίθηκαν μόνο για να λειτουργήσουν οι κατασκηνώσεις και να μην κλείσει ο παιδικός σταθμός. Ακολούθησε η παραίτηση του μέλους του Δ.Σ. το οποίο η κ. υπουργός δεν αντικατέστησε ποτέ, έως τη γνωστή καθολική αποπομπή του Δ.Σ.».
Πού πήγαν τα χρήματα;
Το ποσό των 350.000 ευρώ, στο οποίο αναφέρεται η κυρία Λούβη, είναι η πρώτη δόση που καταβλήθηκε έπειτα από τις πιέσεις της υπουργού. Δεν είναι καθόλου εύκολο να εξηγήσει κανείς την επιμονή της στο να καταβληθεί και η δεύτερη δόση 350.000 ευρώ στο Ταμείο Αλληλοβοήθειας, εν μέσω μάλιστα θύελλας αποκαλύψεων και δημοσιευμάτων.
Αλλά υπάρχει και κάτι πολύ πιο σημαντικό που χρήζει διερεύνησης: οι ίδιοι οι εργαζόμενοι του υπουργείου «ομολογούν» ότι η πρώτη δόση των 350.000 ευρώ δεν κατέληξε στις παιδικές κατασκηνώσεις, όπως ήταν ο όρος που είχε θέσει το απελθόν Δ.Σ. για να εγκρίνει την καταβολή της. Το δεύτερο έγγραφο που δημοσιεύει η «Κ», και έχει ημερομηνία 13/10/2017 και υπογραφή «ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ Π.Ο.Ε.-ΥΠ.ΠΟ.», τελειώνει με τη φράση: «Καλούμε την υπουργό, κυρία Λυδία Κονιόρδου, να δώσει άμεσα λύση τοποθετώντας νέο πρόεδρο στο ΤΑΠΑ, ώστε να εκταμιευθούν αμέσως 2 τουλάχιστον από τις οφειλόμενες δόσεις προς το Ταμείο Αλληλοβοηθείας για να καλυφθούν οι μισθοί των εργαζομένων μέχρι το τέλος του χρόνου, τα έξοδα λειτουργίας του παιδικού σταθμού για το ίδιο διάστημα και να γίνει η αποπληρωμή των κατασκηνώσεων που εκκρεμεί».
Ολο αυτό το δημόσιο χρήμα πού ακριβώς καταλήγει;
Ολο αυτό το δημόσιο χρήμα πού ακριβώς καταλήγει;