Επιφυλάξεις για το ...
κατά πόσον η χώρα μας μπορεί να επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018 εκφράζουν οι θεσμοί, «βλέποντας» προς το παρόν δημοσιονομικό κενό της τάξεως του 0,2-0,3% του ΑΕΠ (360 έως 540 εκατ. ευρώ).
Την ίδια στιγμή, εμφανίζονται προβληματισμένοι με τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με το κοινωνικό μέρισμα, παρά το γεγονός ότι πέρυσι ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος είχε δεσμευθεί ότι δεν πρόκειται η κυβέρνηση να μοιράσει «13η σύνταξη».
Στην προχθεσινή πρώτη συνάντηση των θεσμών με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γ. Χουλιαράκη και τον υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ κ. Δ. Λιάκο συζητήθηκε η πορεία του τρέχοντος προϋπολογισμού αλλά και του επόμενου έτους, ενώ παρουσιάστηκαν τα στοιχεία για την πορεία εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, ώστε να ανοίξει η στρόφιγγα για την εκταμίευση της δεύτερης υποδόσης των 800 εκατ. ευρώ.
Στο δημοσιονομικό κομμάτι οι θεσμοί εκτιμούν, με βάση τα μέχρι στιγμής στοιχεία των τεχνικών κλιμακίων, ότι είναι πιθανή απόκλιση της τάξεως του 0,2-0,3% του ΑΕΠ το 2018, καθώς θεωρούν ότι η υπεραπόδοση των εσόδων του ΕΦΚΑ και οι μειωμένες δαπάνες για συντάξεις δεν είναι διατηρήσιμες. Ωστόσο, αναγνωρίζουν ότι τη δεδομένη στιγμή οι εκτιμήσεις είναι επισφαλείς.
Σε κάθε περίπτωση, οι πιστωτές θέλουν να αποκτήσουν μια καλύτερη εικόνα των εσόδων του προϋπολογισμού του 2017, προκειμένου να διαπιστώσουν το ύψος της απόκλισης στον τομέα των φορολογικών εσόδων σε σχέση με τα αρχικά συμφωνηθέντα.
Δηλαδή, οι όποιες αποφάσεις παραπέμπονται για τα τέλη Νοεμβρίου (με την επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα) και αφού προηγουμένως έχουν δημοσιοποιηθεί τα στοιχεία του Οκτωβρίου (σε αυτά συμπεριλαμβάνονται οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ του καλοκαιριού από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις). Η ελληνική πλευρά, πάντως, υποστηρίζει ότι ο στόχος θα επιτευχθεί στο ακέραιο.
Σχετικά με το υπερπλεόνασμα του τρέχοντος έτους, εφόσον προκύψει τελικά, οι θεσμοί επιθυμούν να διοχετευθεί κατά κύριο λόγο στην αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών και ενδεχομένως ένα τμήμα του να κατευθυνθεί στο ταμειακό απόθεμα (cash buffer), το οποίο θα χρησιμοποιηθεί μετά το τέλος του προγράμματος, ως βοήθεια για την έξοδο στις αγορές.
Σημειώνεται ότι στον ίδιο κουμπαρά κατευθύνονται και τα χρήματα από τις εκδόσεις που έχει κάνει το ελληνικό Δημόσιο αλλά και από τις μελλοντικές, καθώς και τα χρήματα που θα πιστώσει ο ESM στο τέλος του τρέχοντος προγράμματος.
Κυβερνητικός αξιωματούχος τόνισε χθες ότι οι δανειστές συμφωνούν πως φέτος το πλεόνασμα θα κλείσει πάνω από τον στόχο. Οπως είπε η πρόβλεψη της κυβέρνησης είναι ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα κλείσει από 2,2% του ΑΕΠ, με την υπέρβαση να ξεπερνά τα 800 εκατ. ευρώ, ενώ για τα μεγέθη του 2018 οι συζητήσεις θα ξεκινήσουν την ερχόμενη Πέμπτη.
Το συμβούλιο των διοικητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) θα εξετάσει την ερχόμενη Πέμπτη τα στοιχεία για τις πληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών. Οπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ESM, μια θετική αξιολόγηση θα ανοίξει τον δρόμο στο συμβούλιο να εξετάσει την εκταμίευση των υπόλοιπων 800 εκατ ευρώ, που προορίζονται για την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Το πλεόνασμα του 2016
Στο μεταξύ, στην αναθεώρηση του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2016 προχώρησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή για το προηγούμενο έτος, μειώνοντας ελαφρά τις αρχικές εκτιμήσεις. Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα στοιχεία, το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε το 2016 σε 3,7% του ΑΕΠ μειωμένο κατά 0,2%.
Συγκεκριμένα, τον Απρίλιο η ΕΛΣΤΑΤ είχε εκτιμήσει το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος σε 3,9% του ΑΕΠ, το οποίο σε κάθε περίπτωση ήταν πολλαπλάσιο του μνημονιακού στόχου (0,5% του ΑΕΠ).
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη μέτρηση έχει διαφοροποιήσεις από αυτή που γίνεται με βάση το πρόγραμμα προσαρμογής. Με βάση τους κανόνες της χρηματοδοτικής σύμβασης, το πλεόνασμα είχε υπολογιστεί σε 4,19% (ο στόχος ήταν 0,5% του ΑΕΠ), το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες περιορίζεται στο 3,8% του ΑΕΠ.
Τα νέα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι το 2016 το χρέος ήταν υψηλότερο κατά περίπου 2% του ΑΕΠ (στο 180,8% από 179% του ΑΕΠ) και το ΑΕΠ του 2016 ήταν τελικά χαμηλότερο σε αξία (στα 174,199 δισ. έναντι 175,88 δισ. προηγούμενης πρόβλεψης).
Προς εκταμίευση η υποδόση των 800 εκατ.
Το ποσό του 1,5 δισ. ευρώ διοχέτευσε η κυβέρνηση στην αγορά πληρώνοντας υποχρεώσεις της προς τους προμηθευτές, οι οποίες ήταν απαραίτητες για να ανοίξει ο δρόμος για την εκταμίευση της δεύτερης υποδόσης των 800 εκατ. ευρώ.
Αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών, μετά το τέλος της συνάντησης, σημείωσε ότι το θέμα «έχει τελειώσει, διαπιστώνεται ότι υπάρχει καθαρή μεταβολή των ληξιπρόθεσμων του Δημοσίου κατά 1,5 δισ. ευρώ στο διάστημα Απριλίου - Σεπτεμβρίου ή 1,25 δισ. ευρώ στο διάστημα Ιουλίου - Σεπτεμβρίου», με μεγάλη προσπάθεια –όπως είπε– πολλών φορέων, αναφέροντας συγκεκριμένα την ΑΑΔΕ, τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ.