Οι τριάντα φωτογραφίες της ...
Μαίρης Παρασκευά (1882-1951) που παρουσιάζονται τώρα στα Χανιά (Αγιος Ρόκος, Παλιά Πόλη, έως 22/9) είναι συμβολική πύλη στη φωτογραφική παρακαταθήκη των έως πρόσφατα ανωνύμων δημιουργών.
Σταδιακά, φωτογράφοι μιας ερασιτεχνικής στάθμης αξιοζήλευτης, με αστική καταγωγή, με κοσμοπολίτικες οικογενειακές αναφορές, με αισθητική καλλιέργεια και πλατείς ορίζοντες, έρχονται με το έργο τους στη γνώση μας, μέσα από αρχεία όπου παραμένει ασφαλής η κληρονομιά τους.
Οι φωτογραφίες της Μαίρης Παρασκευά ανήκουν στο Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη και η επιμέλεια και τεκμηρίωση του υλικού, που παρουσιάζεται τώρα στην έκθεση, ανήκει στον Γιάννη Σταθάτο.
Είναι ελκυστική η αναφορά στη Μαίρη Παρασκευά ως την πρώτη Ελληνίδα φωτογράφο με ολοκληρωμένο σε βάθος έργο. Δεν υπάρχει αντίλογος ότι «δεν ήταν», οπότε το δεχόμαστε ως φιλολογική αναφορά με συναισθηματικό φορτίο που αποσκοπεί κυρίως να τιμήσει τη μορφωμένη Ελληνίδα των περασμένων γενεών, αλλά και τους σκαπανείς, ερασιτέχνες φωτογράφους που άφησαν έργο υψηλού επιπέδου.
Ο Γιάννης Σταθάτος, που μελέτησε την περίπτωση της Μαίρης Παρασκευά, μας πληροφορεί ότι ήταν κόρη του Μυκονιάτη μεγαλοκτηματία Νικολάου Γρυπάρη και ότι μεγάλωσε στην Μπαράνοφκα, το πατρικό κτήμα στη Βολυνία της Κριμαίας. «Οι φωτογραφίες της Μαίρης Παρασκευά», λέει ο Γιάννης Σταθάτος, «που την καθιστούν πρώτη Ελληνίδα φωτογράφο με ολοκληρωμένο και σε βάθος χρόνου προσωπικό έργο, συμπεριλαμβάνουν λήψεις από την Κριμαία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και άλλες χώρες της Μεσογείου.
Πολυτιμότερες ίσως είναι οι εικόνες από τη ζωή στην προεπαναστατική Κριμαία, φωτογραφίες που αποπνέουν λυρισμό, ευαισθησία και νεανικό ενθουσιασμό συχνά εφάμιλλο των οικογενειακών φωτογραφιών του Jacques Lartigue». Η περίπτωσή της φέρνει στον νου και άλλες Ελληνίδες φωτογράφους των αρχών του 20ού αιώνα, όπως τη Μαρία Χρουσάκη (1899-1972), το έργο της οποίας είχε αναδείξει με έκθεση η Εθνική Πινακοθήκη (2000) σε επιμέλεια Μαριλένας Κασιμάτη.
Το έργο της Μαίρης Παρασκευά είχε αρχικά παρουσιαστεί το 2014 στις Φωτογραφικές Συναντήσεις Κυθήρων. Η τρέχουσα έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα «ΧΑΝΙaRT 2016 - Eικαστικές Διαδρομές στο Νομό Χανίων» και υποστηρίζεται από πλειάδα φορέων.