Το «φουσκωμένο» ...
κατά περίπου 65 εκατομμύρια ευρώ εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ που καλούνται να πληρώσουν φέτος οι επιχειρήσεις της χώρας αποτελεί το έκτο κατά σειρά χτύπημα εις βάρος του ελληνικού επιχειρείν. Σε μια καταστροφική –όπως εξελίσσεται– χρονιά, οι εταιρείες βρίσκονται αντιμέτωπες με φόρους εισοδήματος νομικών προσώπων και προκαταβολές που αγγίζουν τα τέσσερα δισ. ευρώ μόνο για φέτος, με ΕΝΦΙΑ που πλησίασε το μισό δισ. ευρώ αλλά και με σειρά αυξήσεων σε συντελεστές που για τις εταιρείες αποτελούν βασικό στοιχείο του κόστους (με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την αύξηση των εργοδοτικών εισφορών).
Η κυβέρνηση, ξεκίνησε –υποτίθεται– από τις αρχές του β΄ εξαμήνου την προσπάθεια για επαναφορά της χώρας στην ανάπτυξη, με τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας να καλείται να καταβάλει φορολογικά βάρη άνω των 4,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους. Κι όχι μόνον αυτό: οι μέτοχοι κερδοφόρων εταιρειών θα πρέπει να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι μετά την αφαίρεση σειράς επιβαρύνσεων που αποτελούν βασικό στοιχείο του κόστους (ΕΝΦΙΑ, εργοδοτικές εισφορές, ειδικοί φόροι, ΦΠΑ κ.λπ.) από το κέρδος που θα απομείνει, θα πρέπει να αποδίδουν έως και το 45% των κερδών της εταιρείας στο κράτος.
Πώς προκύπτει το ποσό των τουλάχιστον 4,5 δισ. ευρώ; Περίπου 4 δισ. ευρώ βεβαιώθηκαν μόνο ως φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων, ενώ πρέπει να προστεθούν τα 500 εκατ. ευρώ του ΕΝΦΙΑ που θα καταβληθεί από Σεπτέμβριο μέχρι Ιανουάριο. Επίσης, μόνο από την αύξηση των εργοδοτικών εισφορών, προκύπτει ετήσια επιβάρυνση άνω των 170 εκατ. ευρώ.
Εξι χαράτσια
Αθροιστικά, μέχρι τώρα έχουν επιβληθεί έξι χαράτσια στις επιχειρήσεις τα οποία είναι τα εξής:
1. Αυξήθηκε ο συντελεστής υπολογισμού του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από το 26% στο 29%, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι από τη φετινή εκκαθάριση έχουν προκύψει φορολογικά βάρη 4 δισ. ευρώ. Μόνο μέσα στον Ιούλιο, οι εταιρείες κατέβαλαν 775 εκατ. ευρώ.
2. Αυξήθηκε η προκαταβολή φόρου. Μπορεί ο συντελεστής 100% να ισχύει από πέρυσι, ωστόσο φέτος υπολογίστηκε επί υψηλότερου συντελεστή φόρου, με αποτέλεσμα το εκκαθαριστικό της εφορίας να βαραίνει ακόμη περισσότερο.
3. Αυξήθηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, μέτρο με σημαντικές επιπτώσεις ειδικά στις εταιρείες εντάσεως εργασίας.
4. Αυξήθηκε ο ΕΝΦΙΑ, καθώς για πρώτη φορά επιβλήθηκε συμπληρωματικός φόρος στα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα, ενώ και ο βασικός συντελεστής υπολογισμού για τα προς αξιοποίηση ακίνητα αυξήθηκε από το 0,5% στο 0,55%.
5. Αυξήθηκε ο ΦΠΑ στο 24%. Λόγω της κρίσης, η πρόσθετη επιβάρυνση δεν μετακυλίσθηκε στον τελικό καταναλωτή –ο πληθωρισμός παραμένει αρνητικός και ουσιαστικά δεν επιβαρύνθηκε από την αύξηση του φόρου– αλλά απορροφήθηκε σε αρκετές περιπτώσεις από τις ίδιες τις εταιρείες.
6. Αυξήθηκαν ή αυξάνονται ειδικοί φόροι που πλήττουν συγκεκριμένους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας: φόρος στα τσιγάρα, στον καφέ, στη βενζίνη, στο πετρέλαιο θέρμανσης, στη συνδρομητική τηλεόραση, στο internet, στα ξενοδοχεία. Και αυτές οι αυξήσεις επηρεάζουν το επιχειρείν, καθώς είτε απορροφούνται από τις εταιρείες είτε επηρεάζουν τα έσοδα (σ.σ. για πρώτη φορά καταγράφηκε στο εξάμηνο μείωση στον αριθμό των πελατών της συνδρομητικής τηλεόρασης.
5. Αυξήθηκε ο ΦΠΑ στο 24%. Λόγω της κρίσης, η πρόσθετη επιβάρυνση δεν μετακυλίσθηκε στον τελικό καταναλωτή –ο πληθωρισμός παραμένει αρνητικός και ουσιαστικά δεν επιβαρύνθηκε από την αύξηση του φόρου– αλλά απορροφήθηκε σε αρκετές περιπτώσεις από τις ίδιες τις εταιρείες.
6. Αυξήθηκαν ή αυξάνονται ειδικοί φόροι που πλήττουν συγκεκριμένους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας: φόρος στα τσιγάρα, στον καφέ, στη βενζίνη, στο πετρέλαιο θέρμανσης, στη συνδρομητική τηλεόραση, στο internet, στα ξενοδοχεία. Και αυτές οι αυξήσεις επηρεάζουν το επιχειρείν, καθώς είτε απορροφούνται από τις εταιρείες είτε επηρεάζουν τα έσοδα (σ.σ. για πρώτη φορά καταγράφηκε στο εξάμηνο μείωση στον αριθμό των πελατών της συνδρομητικής τηλεόρασης.
Μόνο τα βάρη που χτυπούν στην κερδοφορία της επιχείρησης – ΕΝΦΙΑ, φόρος νομικών προσώπων, φόρος μερίσματος, συμπληρωματικός φόρος μετόχου) λειτουργούν ως εξής: σε μια εταιρεία με κέρδη 100.000 ευρώ, το 29% θα φύγει αυτομάτως για φόρο νομικών προσώπων (ας υποθέσουμε ότι η προκαταβολή φόρου θα έχει ουδέτερο αποτέλεσμα, κάτι που δεν συμβαίνει φέτος αλλά θα συμβεί από του χρόνου για επιχειρήσεις με την ίδια κερδοφορία). Θα πρέπει να καταβληθεί και το τέλος επιτηδεύματος που δεν έχει καταργηθεί (1.000 ευρώ για τις εταιρείες).
Πρακτικά, από τα 100.000 ευρώ θα μείνουν 70.000 ευρώ. Με την αφαίρεση και του φόρου μερισμάτων, το καθαρό κέρδος πέφτει στα 59.500 ευρώ, για να επιβληθεί και η εισφορά αλληλεγγύης και να ρίξει το τελικό αποτέλεσμα στα 55.609 ευρώ ανεβάζοντας τον τελικό συντελεστή στο 44,39%. Αν υπάρχει και ΕΝΦΙΑ, ο συντελεστής μπορεί να είναι ακόμη και 2-3 μονάδες μεγαλύτερος ανάλογα με το ύψος του φόρου ακινήτων.
«Δεκανίκι» στον προϋπολογισμό
«Δεκανίκι» στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού αναμένεται να αποτελέσουν οι επιχειρήσεις. Με την αύξηση του φορολογικού συντελεστή από το 26% στο 29% αλλά και την αυξημένη προκαταβολή φόρου –100% επί του αυξημένου συντελεστή– το βεβαιωθέν ποσό έχει ανέβει σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες αρκετά πάνω από το ποσό που είχε αρχικά υπολογιστεί. Σε μια χρονιά πλήρους «συσκότισης» όσον αφορά τα οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων –μεγάλος αριθμός δεν έχει δημοσιεύσει καν ισολογισμό, ενώ το υπουργείο Οικονομικών έχει σταματήσει από το... 2011 να δίνει επισήμως στοιχεία για τις φορολογικές δηλώσεις– τα μόνα επίσημα δεδομένα προέρχονται από την εκτέλεση του προϋπολογισμού.
Στα αναλυτικά στοιχεία Ιουλίου καταγράφηκε η είσπραξη ποσού «μαμούθ» μέσα σε μόλις ένα μήνα. Ενώ οι εισπράξεις από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων είχαν αποδώσει στο εξάμηνο μόλις 286 εκατ. ευρώ, τον Ιούλιο εκτοξεύτηκαν σε 1,061 δισ. ευρώ. Δηλαδή, οι επιχειρήσεις πλήρωσαν φόρους... 775 εκατ. ευρώ μέσα σε ένα μήνα. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», με τα φετινά εκκαθαριστικά των νομικών προσώπων, έχουν βεβαιωθεί φόροι της τάξεως των 4 δισ. ευρώ. Αν οι πληροφορίες επιβεβαιωθούν –και αν οι επιχειρήσεις ανταποκριθούν στα υπερβολικά βάρη, κάτι που είναι δεδομένο ότι δεν πρόκειται να γίνει σε απόλυτο ποσοστό καθώς η εισπραξιμότητα των φόρων στην Ελλάδα πέφτει συνήθως κάτω από το 80%–, το οικονομικό επιτελείο θα βρει ένα «μαξιλάρι» της τάξεως των 100-200 εκατ. ευρώ στις επιχειρήσεις για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, καθώς από τον φόρο νομικών προσώπων έχουν προϋπολογιστεί να εισπραχθούν 2,945 δισ. ευρώ, μόλις 50 εκατ. ευρώ περισσότερα συγκριτικά με το 2015.
Το 2016 θεωρείται «ειδική χρονιά» για έναν πρόσθετο λόγο. Φέτος, είναι η τελευταία χρονιά κατά την οποία οι γενικές συνελεύσεις των επιχειρήσεις μπορούν να διανείμουν μέρισμα (σ.σ. για τις χρήσεις έως το 2015) το οποίο και θα φορολογηθεί με συντελεστή 10%. Τα μερίσματα χρήσης 2016 θα φορολογηθούν με τον συντελεστή 15%. Ετσι, όσες εταιρείες θέλουν να μεταφέρουν κέρδη στους μετόχους το έπραξαν ή το πράττουν φέτος για να αποφύγουν τον αυξημένο κατά 50% φορολογικό συντελεστή. Αυτό εμφανίζεται ως «πριμοδότηση» του φετινού προϋπολογισμού, ωστόσο τα χρήματα θα «λείψουν» από τον προϋπολογισμό του 2017, έτος κατά το οποίο αναμένεται απότομη πτώση των διανεμόμενων κερδών.