Ψήφο στα 17 προωθεί η ...
κυβέρνηση με τις αλλαγές που προωθεί στον εκλογικό νόμο, ο οποίος έχει ήδη ετοιμαστεί και πρόκειται να τεθεί σύντομα σε διαβούλευση και εν συνεχεία να κατατεθεί στη Βουλή λίγο πριν από την έναρξη των θερινών τμημάτων της Βουλής.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση έχει ετοιμάσει τέσσερα νομοσχέδια για την τροποποίηση του εκλογικού νόμου, τα οποία θα φέρει προς διαβούλευση με στόχο την ικανοποίηση των περισσότερων αιτημάτων της αντιπολίτευσης, με στόχο την ψήφιση του νόμου από την παρούσα Βουλή (πλειοψηφία των 2/3, ήτοι 200 βουλευτές) ώστε να ισχύσει από τις προσεχείς εκλογές, όποτε και όταν αυτές προκηρυχθούν.
Και στα τέσσερα εκλογικά νομοσχέδια υπάρχει πρόνοια της απλής και ανόθευτης (όπως τη χαρακτηρίζει ο αρμόδιος υπουργός Π. Κουρουμπλής) αναλογικής, για να ικανοποιηθεί και το αίτημα του ΚΚΕ, ενώ η ψήφος στα 17 μπορεί να καθιερωθεί με νόμο, χωρίς να υπάρξει ανάγκη αναθεωρήσεως του Συντάγματος. Το Σύνταγμα άλλωστε θέτει όριο ηλικίας στο«εκλέγεσθαι» (25 ετών) αλλά όχι στο «εκλέγειν».
Η κυβέρνηση με την πρότασή της να καθιερωθεί ψήφος στα 17 πιστεύει ότι δεν θα συναντήσει αντιδράσεις από τα άλλα κόμματα και στοχεύει στη μεγάλη μάζα της νεολαίας. «Είναι άδικο να έχει δικαίωμα ψήφου ένας υπερηλικιωμένος και να μην έχει ένας 17χρονος, στον οποίο ανοίγεται μπροστά το μέλλον»λέει ο κ. Κουρουμπλής. Αλλωστε, όπως δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών, «βασικός μας στόχος με τον νέο εκλογικό νόμο είναι να φέρουμε τέτοιες δημοκρατικές διαδικασίες που να προκαλέσουν το ενδιαφέρον όσων απέχουν - και απέχει το 40% ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, που αποστρέφουν το πρόσωπό τους από την πολιτική. Αυτούς θέλουμε να προτρέψουμε να συμμετέχουν και όχι να τους αποτρέψουμε με νομοθετήματα σκοπιμοτήτων».
Σπάνε οι μεγάλες περιφέρειες
Ο νέος εκλογικός νόμος, ο οποίος έγινε σε συνεννόηση εκλογολόγων, καθηγητών πανεπιστημίων (όπως οι κ.κ. Σωτηρέλλης, Νικολακόπουλος κ.ά.) και κομματικών στελεχών (όπως ο Κ. Πουλάκης), προβλέπει ακόμη:
- Σπάσιμο των μεγάλων περιφερειών. Καμία εκλογική περιφέρεια δεν θα έχει εφεξής περισσότερους από δέκα βουλευτές. Ειδικά η Β' Αθηνών, η μεγαλύτερη εκλογική περιφέρεια της χώρας, σπάει σε τέσσερα κομμάτια. Διατηρούνται όμως όλες οι μονοεδρικές περιφέρειες.
- Επιτρέπει την προγραμματική προεκλογική συνεργασία των κομμάτων, κάτι που ο ισχύων εκλογικός νόμος δεν προέβλεπε. Και τούτο κατά την κυβέρνηση επιτρέπει τη δημιουργία σταθερών και βιώσιμων κυβερνήσεων. Φτάνει να δηλώσουν δύο ή περισσότερα κόμματα εκ των προτέρων, με την προκήρυξη δηλαδή των εκλογών, την εκλογική τους συνεργασία.
- Καθιερώνεται η απλή («και η ανόθευτη», όπως την περιγράφει η κυβέρνηση) αναλογική για 270 βουλευτές. Πώς θα το πετύχει αυτό; Και στα τέσσερα σχέδια νόμου που έχουν ετοιμαστεί για τον νέο εκλογικό νόμο προβλέπεται η πρώτη και η δεύτερη κατανομή να αρχίζει σε επίπεδο νομού.
- Διατηρείται το πλαφόν του 3% για είσοδο στη Βουλή. Υπήρξε σκέψη να μειωθεί στο 2,5% αλλά λόγω ειδικών συνθηκών η πρόταση αυτή αποσύρθηκε.
- Καθιερώνεται μεικτό σύστημα: και με σταυρό (στον νομό) και με λίστα (στην περιφέρεια).
- Αφήνεται ανοιχτό προς συζήτηση το θέμα της μείωσης των εδρών του Κοινοβουλίου από 300 που είναι σήμερα στις 200. Μόνο αν συμφωνήσουν τα κόμματα στη μείωση θα προχωρήσει η κυβέρνηση, αναφέρει ο αρμόδιος υπουργός.
- Καθιέρωση κοινωνικού ελέγχου των υποψηφίων βουλευτών. Στην πραγματικότητα, αν περάσει αυτή η πρόταση, σημαίνει ότι καθιερώνονται για την επιλογή υποψηφίων βουλευτών οι προκριματικές εκλογές κατά νομό. Κατά τον κ. Κουρουμπλή, «η έλλειψη εσωκομματικής δημοκρατίας είναι η αιτία πολλών παθογενειών όλα αυτά τα χρόνια στα συστημικά κόμματα, που στραγγάλιζαν κάθε πρόσωπο που αμφισβητούσε την κυριαρχία του αρχηγού».
- Καθιερώνεται για πρώτη φορά θητεία (που θα είναι 12ετής) στους βουλευτές.
- Δεν προβλέπεται ψήφος εξ αποστάσεως, δηλαδή ψήφος διά αλληλογραφίας, παρότι το έχουν ζητήσει κομματικά στελέχη.
- Δεν υπάρχει πρόνοια για ψήφο των ομογενών, αν και πρόθεση της κυβέρνησης είναι να ετοιμάσει στο μέλλον (χωρίς όμως να προσδιορίζεται το πότε) άλλο νομοσχέδιο για ψήφο των ομογενών και συμμετοχή τους στο Κοινοβούλιο, μειώνοντας παράλληλα τις έδρες των εθνικών εκλογών. Πρόκειται για μια παραλλαγή του ιταλικού εκλογικού νόμου τον οποίο εξετάζει η κυβέρνηση.
ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΜΠΟΝΟΥΣ
Σύμφωνα με τον νέο εκλογικό νόμο μειώνεται το μπόνους από 50 έδρες που ισχύει σήμερα σε 30. Το μπόνους αυτό θα μπορούν να λαμβάνουν μόνο όσα κόμματα ή συνεργαζόμενα κόμματα συγκεντρώσουν ποσοστό 40%. Στην εισηγητική έκθεση αναφέρεται ότι «τη στιγμή που ο ελληνικός λαός δίνει στο πρώτο κόμμα ή στη συνεργασία (ή συνασπισμό) κομμάτων εκλογικό ποσοστό 40% θα μπορέσει να λάβει το μπόνους των 30 εδρών ώστε να μπορέσει/ουν να σχηματίσει/σουν βιώσιμη κυβέρνηση».