Έπειτα από τρεις ...
εκλογικές νίκες εντός του 2015 και μια πρώτη, τραυματική κοινοβουλευτική ψηφοφορία για το «Μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ», ο Αλ. Τσίπρας και η ομάδα των στενών συνεργατών του αρχίζουν να αναζητούν εναλλακτικά σενάρια.
Ο κλονισμός της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας του συνασπισμού με τους ΑΝΕΛ μοιραία διαμορφώνει νέα δεδομένα, δεδομένης της διαφοροποίησης και διαγραφής του Στ. Παναγούλη και του Ν. Νικολόπουλου, όμως η παράμετρος που φαίνεται πως αντικατοπτρίζει περισσότερο το πρόβλημα αναδείχθηκε με την παραίτηση του Γαβρ. Σακελλαρίδη, ενός από τα κορυφαία εσωκομματικά στελέχη.
Νέα πλειοψηφία;
Με αυτά τα δεδομένα ο Πρωθυπουργός αναζητεί, σύμφωνα με πληροφορίες, τις υπάρχουσες δυνατότητες διαφύλαξης της σημερινής - ισχνής πλέον - κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας ή ακόμη και της δημιουργίας μιας νέας, η οποία προφανώς και προϋποθέτει τη συμμετοχή και άλλων κομμάτων.
Οι εναλλακτικές δυνατότητες αναζήτησης κυβερνητικού εταίρου στο ΠαΣοΚ, στο Ποτάμι ή ακόμη και στην Ένωση Κεντρώων συζητούνται σχεδόν άκομψα από κάποιους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ (όχι από το Μέγαρο Μαξίμου), οι οποίοι θεωρούν αυθαιρέτως σχεδόν δεδομένη τη θετική κατάληξη μιας τέτοιας συζήτησης - εκτιμούν μάλιστα ότι πρόκειται για ζήτημα εβδομάδων...
Το σενάριο της δημιουργίας οικουμενικής κυβέρνησης επίσης συζητείται (αν και διαψεύδεται από το Μέγαρο Μαξίμου), εμφανίζει όμως περισσότερες περιπλοκές, καθώς αφενός περιλαμβάνει και τη ΝΔ, η οποία βρίσκεται σε εσωκομματική εκκρεμότητα, και αφετέρου θα προϋπέθετε κατά πάσα βεβαιότητα την ανάληψη της πρωθυπουργίας από ένα άλλο πρόσωπο. Κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται από το περιβάλλον του κ. Τσίπρα.
Την τακτική του για το επόμενο διάστημα αποκάλυψε ο Πρωθυπουργός εν μέρει στον δημόσιο διάλογό του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλο την Παρασκευή, όπου και μίλησε για την ανάγκη εθνικής συνεννόησης σε θέματα στρατηγικής. Στην κατ' ιδίαν συζήτηση ο Πρωθυπουργός ήταν πολύ πιο ξεκάθαρος ως προς τις διαθέσεις του: ζήτησε από τον Πρόεδρο να παρέμβει, να ζητήσει από τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις «να βάλουν πλάτη» και ανέφερε μάλιστα ότι «δεν μπορεί αυτοί που μας έριξαν στα βράχια να κοιτούν τώρα αμέτοχοι».
Στα σκαριά πρωτοβουλίες
Σύμφωνα με πληροφορίες, το αίτημα του Πρωθυπουργού προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας βασίζεται στην απόφασή του να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προκειμένου να καλέσει τις πολιτικές δυνάμεις στο τραπέζι της συνεννόησης. Οι πρωτοβουλίες αυτές αναμένεται, σύμφωνα με όσα μεταφέρουν αξιόπιστες πηγές, να εκδηλωθούν στα πεδία του Ασφαλιστικού, της Παιδείας και της αλλαγής του εκλογικού νόμου. Σύμφωνα με όσα εκτιμούν και έχουν κατά καιρούς αναφέρει κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, μια συζήτηση για τον εκλογικό νόμο θα μπορούσε να διαμορφώσει ένα νέο πεδίο συζήτησης μεταξύ των κομμάτων.
Όπως μαρτυρούν με εμφανή αγωνία στελέχη και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή βρίσκεται χωρίς εμφανή διέξοδο, όμηρος της επόμενης φάσης υλοποίησης του Μνημονίου.
Έχοντας ήδη υποστεί ρήγματα στη Βουλή, το επόμενο ή τα επόμενα νομοσχέδια που θα έλθουν προς ψήφιση και θα περιλαμβάνουν το Ασφαλιστικό και τις αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς των αγροτών διαμορφώνουν ένα πεδίο σοβούσας κρίσης και ενδεχόμενης αποσταθεροποίησης.
Επιπλέον, κάποιοι αναδεικνύουν υπό διαφορετικό πρίσμα το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει το Μέγαρο Μαξίμου. Όπως επισημαίνουν, μετά τη διαγραφή Παναγούλη και Νικολόπουλου και την υποχώρηση της κυβερνητικής πλειοψηφίας στους 153, ο κ. Τσίπρας δεν έχει πλέον ούτε αυτό το χαρτί στα χέρια του. Μια ενδεχόμενη επανάληψη της κίνησης σε κάποιο επόμενο νομοσχέδιο θα απειλεί ουσιαστικά την κυβέρνηση με πτώση. Σύμφωνα δε με κάποιες πηγές εντός του ΣΥΡΙΖΑ, η ατμόσφαιρα αρχίζει να θυμίζει επικίνδυνα το προηγούμενο καλοκαίρι, όταν η ομάδα Λαφαζάνη και οι αποχωρήσαντες από τον ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζονταν υπονομευτές της «κυβέρνησης της Αριστεράς» και λίγο-πολύ πολιτικοί προδότες.
Εδώ Πολυτεχνείο...
Πολλοί επεσήμαναν ένα περιστατικό της προηγούμενης εβδομάδας ως δείγμα του κλονισμού που έχει υποστεί ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και προσωπικά πλέον ο Πρωθυπουργός: ο τρόπος με τον οποίο ο κ. Τσίπρας προσήλθε στον χώρο του Πολυτεχνείου και κατέθεσε στεφάνι για την 42η επέτειο της 17ης Νοεμβρίου. Ο κ. Τσίπρας έφθασε μέσα σε κλοιό ισχυρής προσωπικής φρουράς, κατέθεσε στεφάνι με συνοπτικές διαδικασίες, δέχθηκε κάποιες αποδοκιμασίες και αποχώρησε εμφανώς ενοχλημένος και ανήσυχος.
Συμπληγάδες Ανάμεσα σε Ασφαλιστικό, συνταξιούχους και αγρότες
Η συζήτηση για τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό ξεκινά ευθύς αμέσως και, όπως φαίνεται, τα πλήγματα για μεγάλες ομάδες συνταξιούχων και ασφαλισμένων θα είναι σημαντικά και σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από τα όσα υποσχόταν ο κ. Τσίπρας στις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις.
Χαρακτηριστικό της ατμόσφαιρας που επικρατεί στις τάξεις της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ είναι και το γεγονός ότι τα καυτά θέματα του Ασφαλιστικού και του Αγροτικού δεν συζητούνται καν στα κομματικά όργανα. Επειτα από μια πρώτη, γενικόλογη και αόριστη ενημέρωση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ από τον Γ. Κατρούγκαλο πριν από μερικές εβδομάδες, το θέμα δεν επανήλθε ποτέ και αναμένεται να τεθεί προς δημόσια διαβούλευση εντός των ημερών.
Επιπλέον, το Αγροτικό και οι επικείμενες φορολογικές επιβαρύνσεις των παραγωγών θεωρούνται από κάποιους που έχουν επαφή με την επαρχία και τις αγροτικές περιοχές μια βόμβα που ενδέχεται να κλονίσει ακόμη περισσότερο την κυβέρνηση μόλις ενεργοποιηθεί η διαδικασία. Σημειώνεται ότι οι αγροτικοί πληθυσμοί ήταν μαζικά στο πλευρό του κ. Τσίπρα ακόμη και στο δημοψήφισμα, όμως την προηγούμενη εβδομάδα πραγματοποίησαν τη μεγαλύτερη ως τώρα και πλέον μαχητική αντικυβερνητική διαδήλωση της περιόδου (όπου και δέχθηκαν επιθέσεις από τα ΜΑΤ, σε μια τραγελαφική επανάληψη της ιστορίας).
Ενα από τα πλέον ενδεικτικά - και πρωτόγνωρα - φαινόμενα είναι η στάση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Με την εμπειρία της διάσπασης του καλοκαιριού και την ανάδειξη του ρόλου των «53» ως αριστερού άλλοθι στο Μνημόνιο, η προηγούμενη εβδομάδα θεωρείται από κάποια στελέχη κάτι σαν πρόγευση των όσων πιθανώς θα επακολουθήσουν. Πάντως το θέμα δεν φαίνεται να αφορά μόνον ή ειδικώς τη συγκεκριμένη ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ αλλά να έχει γενικότερη επίπτωση, όσο η κυβέρνηση απομακρύνεται από τις προεκλογικές υποσχέσεις της.
Χαρακτηριστικά ήταν δύο στοιχεία που επισημάνθηκαν στο Κοινοβούλιο: το πρώτο αφορούσε την πενιχρή συμμετοχή και την απουσία μεγάλης μερίδας βουλευτών στην ενημέρωση που ανέλαβαν να κάνουν ενώπιον της ΚΟ ο Ευκλ. Τσακαλώτος και ο Γ. Σταθάκης.
Το δεύτερο φαινόμενο που παρατηρήθηκε ήταν η κραυγαλέα απροθυμία βουλευτών να μιλήσουν και να τοποθετηθούν επί του νομοσχεδίου που ανέτρεψε το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας για πάρα πολλούς πολίτες.