Οι επιλογές της νέας ...
κυβέρνησης για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού, αν λείψουν τα 7 δισ. που δίνουν υπό όρους οι δανειστές στη χώρα μας, είναι μάλλον περιορισμένες
Έσοδα από φόρους και όχι από ... έντοκα γραμμάτια θα πρέπει να αναζητήσει η νέα κυβέρνηση από τον Μάρτιο και μετά, εφόσον τουλάχιστον δεν θέλει να προχωρήσει σε στάση πληρωμών, είτε προς το εσωτερικό, είτε προς το εξωτερικό.
Παρά τον «πόλεμο» ανακοινώσεων που ξέσπασε μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και υπουργείου Οικονομικών, για το αν και κατά πόσον μπορούν να δώσουν λύση τα έντοκα γραμμάτια στις υποχρεώσεις του Μαρτίου και μετά, το πρόβλημα στην οικονομία συσκοτίζεται παρά φωτίζεται.
Και αυτό γιατί, και αν ακόμη μία κυβέρνηση «σπάσει» τη συμφωνία με τους δανειστές και αναζητήσει επιπλέον έσοδα από έντοκα γραμμάτια, και αν ακόμη αυτοί το δέχονταν, και αν ακόμη η ΕΚΤ και ο Μάριο Ντράγκι συνέχιζαν πρόθυμα να δανείζουν φθηνά τις ελληνικές τράπεζες (για να δίνουν και αυτές «φθηνό» χρήμα στο δημόσιο), και αν ακόμη γίνονταν όχι μία αλλά και δύο ή και τρεις «έκτακτες» εκδόσεις εντόκων γραμματίων μέσα στο 2015 , το δημόσιο δεν θα αποκόμιζε σε καμία περίπτωση παραπάνω από 4-5 δισ. ευρώ συνολικά.
Τόσα όμως πρέπει να εισπράττει κατ’ελάχιστον κάθε μήνα το κράτος από τους φόρους. Αν δηλαδή αποδειχθεί ότι πχ Ιανουάριο και Φεβρουάριο –για έναν μόλις μήνα πριν και μετά τις εκλογές- τα έσοδα μειώνονται κατά πχ 40%-50% έναντι των στόχων του προϋπολογισμού, τότε το δημόσιο θα έπρεπε να «ξεζουμίσει» τις τράπεζες για να μπορεί να πληρώνει τρέχουσες υποχρεώσεις του.
Έξοδα από τα έσοδα
Πρακτικά πάντως, αν δεν αλλάξει κάτι στα οικονομικά δεδομένα για το 2015, η νέα κυβέρνηση πρέπει να αναζητήσει λύσεις για χρηματοδοτικές ανάγκες 17-22 δισ. ευρώ (και εφόσον «αντέξουν» οι εισπράξεις φόρων βάσει των στόχων στον Προϋπολογισμό).
Από τη μια έρχονται λήξεις ομολόγων 4,6 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο και 31 δισ. ευρώ συνολικά για το 2015. Χωρίς τη δόση των 7,2 δισ. ευρώ από την τρόικα, η Ελλάδα θα τα βγάλει πολύ δύσκολα πέρα. Η πρώτη κίνηση πληρωμής από πλευράς Δημοσίου θα πρέπει να γίνει τον Φεβρουάριο, μήνα κατά τον οποίο η Αθήνα καλείται να «επιστρέψει» εντόκως στους πιστωτές χρέος 2 δισ. ευρώ. Άλλα 1,5 δισ. ευρώ θα πρέπει να εκταμιεύσει το Δημόσιο μέσα στον Μάρτιο, προκειμένου να πληρώσει την πρώτη από τις τρεις δόσεις που εκκρεμούν προς το ΔΝΤ.
Οι επόμενες δύο, ίδιου ύψους, εκπνέουν Ιούνιο και Σεπτέμβριο. Τα ζόρια για την κυβέρνηση μεγαώνουν μέσα στο καλοκαίρι. Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος συνιστούν ένα δίμηνο-φωτιά για το οικονομικό επιτελείο που θα πρέπει να βρει 17,585 δισ. ευρώ για να καλύψει ομόλογα που λήγουν, πενταετούς και δεκαετούς διάρκειας. Στις 20 Ιουλίου του 2015 λήγει το δεκαετές των 9,585 δισ. ευρώ με τοκομερίδιο 3,7%, ενώ 30 μέρες μετά ακολουθεί το πενταετές των 8 δισ. ευρώ και επιτοκίου 6,1%.
Καθώς πρέπει να καλύπτει παράλληλα μισθούς και συντάξεις, η κυβέρνηση θα χρειαστεί επιπλέον έσοδα 17 έως 22 δισ. ευρώ. Οι επιλογές της νέας κυβέρνησης όμως για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού, αν λείψουν τα 7 δισ. που δίνουν υπό όρους οι δανειστές στη χώρα μας, είναι μάλλον περιορισμένες:
1. Εκδόσεις εντόκων γραμματίων: το ύψος των εντόκων που μπορεί να εκδώσει το Δημόσιο ανέρχεται σε 14,7 δισ. ευρώ συνολικά. Το «εργαλείο» αυτό όμως αποτελεί αναχρηματοδότηση ανά τρίμηνο και ανά εξάμηνο, δηλαδή ανακυκλώνεται και δεν προσφέρει «φρέσκο χρήμα» στο δημόσιο. Με κάποιες έκτακτες εκδόσεις, μπορεί να αντλήσει από 1-2 δισ. ευρώ κάθε φορά, αν μεγαλώσει το «στοκ» των εκδόσεων σε 17 ή και 18 δισ. ευρώ, δηλαδή στα «προ Μνημονίου» επίπεδα. Συνολικά όμως δύσκολα θα ξεπεράσει τα 3-5 δισ. ευρώ.
Το ζήτημα είναι βέβαια πού θα βρίσκουν οι ελληνικές τράπεζες τόσα λεφτά για να τα δίνουν στο κράτος. Αν παραμείνει η χώρα σε πρόγραμμα, η ΕΚΤ έχει «πάτημα» να συνεχίζει να τις δανείζει φθηνά. Αλλιώς και η βοήθεια αυτή μπορεί να κοπεί. Τότε οι τράπεζες θα μπορούν να δανειστούν και από άλλες πηγές (ELA) αλλά με πολλαπλάσια επιτόκια από αυτά της ΕΚΤ. Αντίστοιχα λοιπόν και ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός του δημοσίου από τα έντοκα γραμμάτια θα έχει και πολλαπλάσιο κόστος εξυπηρέτησης, που σε λίγους μήνες θα πρέπει να βρει άλλους τρόπους και πηγές εσόδων για να χρηματοδοτεί.
2. Μία άλλη λύση που έχουν βρει Γενικό Λογιστήριο του Κράτους είναι η σύναψη συμφωνιών repos
3 δισ. ευρώ με φορείς της Γενική Κυβέρνησης. Φθηνή λύση, αλλά πάλι μιλάμε για περίπου 3 δισ. ευρώ, όσες δηλαδή οι εισπράξεις ενός «κακού μήνα» (ως προς το ύψος των προβεπομένων εσόδων) για την εφορία.
3. Εκδόσεις ομολόγων: φαντάζει τώρα πια σαν αστείο, αλλά μέχρι πριν δύο-τρεις μήνες υπήρχαν σχέδια για να αντληθούν κάπου 3 - 5 (ή και έως και 7 ) δισ. ευρώ από αγορές ομολόγων. Από τέλη Οκτωβρίου και μέχρι που προκηρύχθηκαν οι εκλογές φάνηκε πως θα πάρει πολλούς μήνες (ή και χρόνια;) για να συμβεί ξανά αυτό.
Φαίνεται δηλαδή πως όλα είναι «λίγο-πολύ» μετρημένα «κουκιά». Και αν δεν εισπράξει όσα έχει ανάγκη το δημόσιο, θα πρέπει να βρει πάλι από πού θα κόψει. Είτε το πρόβλημα φανεί τον Μάρτιο, είτε και τον Ιούλιο, όποτε και αν ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για τα 7 δισ. που κρατούν και δεν μας δίνουν οι δανειστές, είναι σίγουρο πως δεν θα τα «χαρίσουν» στην νέα κυβέρνηση- όποια και όποτε προκύψει τελικώς.