Το μαρμάρινο κεφάλι της...
ανατολικής Σφίγγας αποκαλύφθηκε ακέραιο, με ελάχιστη θραύση στη μύτη, κατά την ανασκαφή στο εσωτερικό του τύμβου Καστά στην Αμφίπολη, όπου συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες από την ΚΗ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Μαρμάρινη, κοκκινομάλλα - με τα μακριά μαλλιά της που πέφτουν στον αριστερό της ώμο και είναι πιασμένα με μια λεπτή ταινία - με καπέλο (πόλο) και με ένα γοητευτικό μειδίαμα, η κεφαλή της Σφίγγας είδε ύστερα από αιώνες ξανά το φυσικό φως.
Με «τραύματα» μόνο στη μύτη το κεφάλι της δεξιάς - όπως κοιτάζουμε την είσοδο του ταφικού μνημείου της Αμφίπολης - Σφίγγας παραπέμπει σε μια πολύ όμορφη γυναίκα.
Το κεφάλι που δεν κοιτάζει προς την απέναντι Σφίγγα αλλά είναι στραμμένο προς τον θεατή μπορεί να άφησε άφωνους όσους το αντίκρισαν τη στιγμή που έβγαινε από το χώμα στον τρίτο θάλαμο, ωστόσο γρήγορα άρχισε να προκαλεί νέα ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις. Πώς βρέθηκε σε απόσταση 14 μ. από την είσοδο, όπου βρίσκεται το σώμα της; Και τι νέο μπορεί να προσθέσει στο πολύπλοκο ήδη παζλ του ταφικού μνημείου;
Το Σάββατο και τη Δευτέρα προχώρησε η ανασκαφή σε όλη την επιφάνεια στο εσωτερικό του τέταρτου χώρου (4,5Χ6μ.) και σε βάθος μέχρι 5,20 μ. από την κορυφή της θόλου.
Την Τρίτη πραγματοποιήθηκε δοκιμαστική τομή (2Χ2μ.), στην είσοδο του τέταρτου χώρου, και σε βάθος 0,45μ. Μπροστά στην είσοδο, στον χώρο αυτό, αποκαλύφθηκαν δυο τμήματα, από το δυτικό θυρόφυλλο, τα οποία και συνανήκουν. Το πρώτο έχει διαστάσεις 0,89Χ1,49Χ0,15 και το δεύτερο 0,89Χ1,30Χ0,15.
Επίσης, αποκαλύφθηκε το βόρειο τμήμα του μαρμάρινου κατωφλίου, το οποίο έχει συνολικά μήκος 2,15μ. πλάτος 1,6μ. και πάχος 0,25μ. Φέρει κυρτές βαθύνσεις, για την ένθεση των μεταλλικών τροχιών που διευκολύνουν την κίνηση των μαρμάρινων θυροφύλλων.
Όπως προκύπτει από την συγκεκριμένη τομή, εδώ υπήρχε δάπεδο από πωρόλιθους, που έφεραν λευκό επίχρισμα. Εκατέρωθεν του κατωφλίου εντοπίστηκαν, κατά χώραν, οι πωρόλιθοι του δαπέδου. Στην ανατολική πλευρά της τομής το δάπεδο φαίνεται ότι έχει υποστεί καθίζηση, ενώ δυτικότερα το δάπεδο είναι κατεστραμμένο και οι λίθοι του πεσμένοι στο εσωτερικό της τομής.
Σε βάθος 0,15μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου εντοπίστηκε και αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κεφάλι Σφίγγας. Είναι ακέραιο με ελάχιστη θραύση στη μύτη.
Εχει ύψος 0,60 μ. Το κεφάλι ταυτίζεται και αποδίδεται στον κορμό της ανατολικής Σφίγγας, όπου ήταν ένθετο. Στρέφεται προς την είσοδο και φέρει πόλο. Στο κάτω μέρος του λαιμού σώζεται ακέραιη η διατομή της έδρασης στο σημείο ένθεσης στον κορμό της.
Εχει κυματιστούς βοστρύχους, που φέρουν ίχνη κόκκινου χρώματος, οι οποίοι πέφτουν στον αριστερό ώμο της, ενώ συγκρατούνται από λεπτή ταινία. Πρόκειται για γλυπτό εξαιρετικής τέχνης. Βρέθηκαν, επίσης, θραύσματα από τα φτερά των Σφιγγών.
Τις επόμενες ημέρες έχει προγραμματιστεί η αφαίρεση πεσμένων πωρόλιθων από το εσωτερικό του τρίτου χώρου καθώς και των τμημάτων της θύρας τα οποία περιγράψαμε. Συγχρόνως, θα ενισχυθούν οι υποστυλώσεις προκειμένου να συνεχιστεί η ανασκαφική έρευνα στην υπόλοιπη έκταση του τρίτου χώρου.
Διεθνές ενδιαφέρον προκλήθηκε μετά την αποκάλυψη του ψηφιδωτού της αρπαγής της Περσεφόνης στον δεύτερο θάλαμο του τάφου.
Τα ευρήματα στην Αμφίπολη έχουν εντείνει το ενδιαφέρον για τον «ένοικο» του τάφου. Οι αρχαιολόγοι συμφωνούν ότι όποιος και να είναι, πρόκειται για σημαντική προσωπικότητα, κάτι που μαρτυρά όχι μόνο το ψηφιδωτό, αλλά και οι Σφίγγες, καθώς και οι Καρυάτιδες.