Χάνει η Ελλάδα τον μεταρρυθμιστικό της ζήλο;
Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς εφάρμοσε το ...
σκληρό πρόγραμμα εξυγίανσης της οικονομίας επί δύο χρόνια.
Καθώς όμως αυτό άρχισε ν’ αποδίδει καρπούς, στον ανασχηματισμό επέλεξε να θέσει στο περιθώριο ορισμένους μεταρρυθμιστές. Υπάρχει μόνο ένας αξιόπιστος δρόμος για τη σωτηρία της Αθήνας: να παραμένει στον ίδιο δύσκολο δρόμο.
Η ελληνική οικονομία δεν έχει ακόμη ξεπεράσει τα δύσκολα αν και τα μέτρα έχουν αρχίσει ν’ αποδίδουν. Η Αθήνα επανήλθε τον Απρίλιο στις διεθνείς αγορές και οι τράπεζες κατάφεραν να εκδώσουν νέες μετοχές.
Το ποσοστό ανεργίας υποχωρεί για τέσσερις συνεχόμενους μήνες αν και παραμένει στο τρομερό 27% και η οικονομία είτε μόλις σταμάτησε να συρρικνώνεται, είτε θα το πράξει σύντομα.
Η σημαντικότερη βιομηχανία της Ελλάδας, ο τουρισμός, αναμένεται να φτάσει σε νέα ύψη εφέτος μετά το περυσινό ρεκόρ. Εν τω μεταξύ, ξένοι επενδυτές εξετάζουν πώς θα εκμεταλλευτούν το χαμηλό κόστος εργασίας, τις χαμηλές τιμές των ακινήτων και το βελτιωμένο επενδυτικό κλίμα.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα ήταν στην Ελλάδα ο Κινέζος πρωθυπουργός υπογράφοντας εμπορικές συμφωνίες ύψους 2,9 δισ. ευρώ και διακηρύσσοντας ότι η χώρα θα μπορούσε να γίνει η πύλη εισόδου της Κίνας στην Ευρώπη. Θα σκεφτόταν κανείς ότι ο κ. Σαμαράς θα συνέχιζε με την ομάδα που τον βοήθησε να φέρει τις επιτυχίες.
Όμως, ο πρωθυπουργός θορυβήθηκε από τη δεύτερη θέση που κατέλαβε η Νέα Δημοκρατία στις ευρωεκλογές, οπότε προώθησε ορισμένους λαϊκιστές πολιτικούς. Στη διαδικασία αποχώρησε ο Γιάννης Στουρνάρας και οι υπουργοί Ανάπτυξης και Υγείας που ήταν από τους αποτελεσματικότερους μεταρρυθμιστές.
Ο νέος υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης, ένας σεβαστός οικονομολόγος, επιχείρησε να καθησυχάσει τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης ότι η Ελλάδα θα επιμείνει στο μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα, όμως μερικοί από τους νέους υπουργούς έχουν αρχίσει να επικρίνουν τα μέτρα που η Ελλάδα έχει ήδη δεσμευτεί να υλοποιήσει.
Ακόμη και αν τους ελέγξει ο κ. Σαμαράς, η νέα ομάδα είναι απίθανο ν’ αποβεί εξίσου αποτελεσματική με την παλιά. Επιπλέον, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση ο επικεφαλής της ημιαυτόνομης γενικής γραμματείας Δημοσίων Εσόδων και η εξήγηση που δίνεται αφορά την έκδοση μιας εγκυκλίου περί αναδρομικής φορολόγησης κατόχων ελληνικών κρατικών ομολόγων.
Ο αντικαταστάτης του θα επιλεγεί από μια επιτροπή στην οποία μετέχει και ο ανώτατος Γάλλος αξιωματούχος της φορολογικής διοίκησης, οπότε δεν υπάρχει ο κίνδυνος πελατειακού διορισμού, λένε δύο Ελληνες αξιωματούχοι. Ωστόσο, οι εταίροι της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ δεν έχουν πειστεί εντελώς και ανησυχούν μήπως οι πολιτικοί αρχίσουν και πάλι να εμπλέκονται στα ζητήματα της φορολογικής διοίκησης.
Ολ’ αυτά είναι ατυχή, διότι η Αθήνα εξακολουθεί να χρειάζεται την υποστήριξη των πιστωτών της προκειμένου να εξασφαλίσει καλύτερους όρους εξυπηρέτησης του τεραστίου δημοσίου χρέους της.
Το περίγραμμα μιας συμφωνίας έχει ήδη σχεδιαστεί: πάγωμα του επιτοκίου δανεισμού κάτω από το 1%, αύξηση της περιόδου χάριτος μέχρι ν’ αρχίσει η αποπληρωμή των δανεικών και επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής των δανείων για περίπου μια ακόμη δεκαετία.
Η επιμήκυνση της περιόδου χάριτος είναι ιδιαίτερα σημαντική, διότι χάρη σε αυτή οι ιδιώτες επενδυτές δεν θ’ ανησυχήσουν για πολλά χρόνια μήπως η Ελλάδα ξεμείνει από χρήματα και συνεπώς η Ελλάδα θα μπορέσει να εκδώσει πιο μακροπρόθεσμα ομόλογα.
Το πρόβλημα είναι ότι οι επίσημοι πιστωτές της Ελλάδας δεν θα συμφωνήσουν στη νέα ελάφρυνση του χρέους μέχρι να πειστούν ότι η Αθήνα θα επιμείνει στην εφαρμογή του εγκεκριμένου προγράμματος μεταρρυθμίσεων, κάτι για το οποίο ο ανασχηματισμός προκάλεσε αμφιβολίες.
Ως αποτέλεσμα, η επόμενη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος από το ΔΝΤ που αρχίζει το φθινόπωρο, θα μπορούσε να τραβήξει μέχρι τον επόμενο χρόνο. Από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση ανησυχεί ότι θ’ αναγκαστεί να περιμένει μέχρι να γίνει σαφές αν θα χρειαστεί να στηρίξει τις ελληνικές τράπεζες, και με πόσα χρήματα.
Ενδεχόμενη καθυστέρηση μερικών μηνών έχει σημασία διότι ο Ελληνας πρωθυπουργός ανησυχεί ότι ίσως να χρειαστεί να κάνει προεκλογική εκστρατεία, αν δεν καταφέρει να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί η συμφωνία για το ελληνικό χρέος. Ισως αυτός να είναι ένας ακόμη λόγος που φλερτάρει με τον λαϊκισμό.