Πρωτογενές πλεόνασμα στα 3,9 δισ. ευρώ ή 2,1% του ΑΕΠ το 2013 σύμφωνα με τη ...
μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών αφαιρουμένων όμως
των κονδυλίων στήριξης του τραπεζικού συστήματος, προανήγγειλε, μιλώντας από τη Βουλή, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Ο κ. Σταϊκούρας δεν μιλά για το πρωτογενές πλέονασμα που αναφέρεται στο μνημόνιο και έχει προαναγγελθεί ότι θα ξεπεράσει κατά πολύ το 1 δισ. ευρώ, αλλά στο πλεόνασμα, όπως το μετρά η Eurostat.
O αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ άσκησε κριτική τεσσάρων σημείων για τις εκθέσεις του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής αλλά έδωσε και εύσημα για αρκετές εκτιμήσεις.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στις θετικές εξελίξεις στις οποίες θα στηριχθεί η βιώσιμη ανάπτυξη το 2014. Σημείωσε ωστόσο, πως παραμένει ανοικτό το ζήτημα της περαιτέρω ενίσχυσης της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους και πρότεινε την εφαρμογή ρεασλιστικών λύσεων και εφαρμόσιμων τεχνικών το δυντομότερο δυνατό.
Τι είπε για το πρωτογενές πλεόνασμα το 2013
Επικαλούμενος το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής που αξιολογεί η Τρόικα, ο κ. Σταϊκούρας είπε "ότι το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται ότι θα είναι υψηλότερο από τα 812 εκατ. ευρώ ή το 0,4% του ΑΕΠ.
Η χώρα, για δεύτερη συνεχόμενη φορά, υπερκαλύπτει τους δημοσιονομικούς στόχους του Προγράμματος.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών, που θα παρουσιάσει η Eurostat, το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμάται υψηλότερο, στα 3,9 δισ. ευρώ ή στο 2,1% του ΑΕΠ.
Δηλαδή, με τη μεθοδολογία του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ΕΣΛ-95), ενσωματώνονται οι υπόλοιπες παράμετροι που εξαιρούνται με βάση τη μεθοδολογία του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής και, συνεπώς, το πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης διαμορφώνεται σε υψηλότερο επίπεδο.
Με τις επιπτώσεις της στήριξης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, προκύπτει πρωτογενές έλλειμμα 8,3% του ΑΕΠ.
Όλα αυτά έχουν παρουσιασθεί από την Ελληνική Κυβέρνηση στους Πίνακες του Προϋπολογισμού".
Οι τέσσερις ενστάσεις
1ον. Όταν Έκθεση είχε συγχύσει το «δημοσιονομικό» με το «χρηματοδοτικό» κενό.
Με αποτέλεσμα να υποστηρίζει ότι το δημοσιονομικό κενό είναι πολύ υψηλότερο, 4 φορές μεγαλύτερο ακόμη και από τις τότε εκτιμήσεις της Τρόικα.
2ον. Όταν Έκθεση υποστήριζε ότι «η Τρόικα αναμένει διορθωτικά μέτρα για να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα το 2013».
Κάτι που τελικά, ποτέ δεν έγινε.
3ον. Όταν Έκθεση υποστήριζε ότι «οι δημόσιες επενδύσεις συνεχώς περικόπτονται».
Κάτι που επίσης δεν έγινε.
Οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων ανήλθαν στα 6,65 δισ. ευρώ, υψηλότερες κατά 540 εκατ. ευρώ έναντι του 2012.
Ενώ οι συνολικές, και παρελθόντων ετών, επιστροφές φόρων ανήλθαν στα 3,7 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 420 εκατ. ευρώ έναντι του 2012.
Δηλαδή, δύο βασικοί πυλώνες ενίσχυσης της ρευστότητας της οικονομίας, διαμορφώθηκαν, τελικά, υψηλότερα από το 2012.
4ον. Όταν Έκθεση υποστήριζε ότι «το Κράτος εξακολουθεί να μην ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του έναντι των προμηθευτών».
Όταν το Κράτος έχει ήδη μειώσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του κατά 50% το 2013.
Ληξιπρόθεσμες οφειλές οι οποίες, το Δεκέμβριο του 2013, ανέρχονται, μαζί με τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων, στα 4,7 δισ. ευρώ, έναντι 9,2 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012.
Οι ορθές εκτιμήσεις
Ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε ενδεικτικά ορισμένες από τις "ορθές" εκτιμήσεις του Γραφείου Προϋπολογισμού για το παρόν και το μέλλον της Ελληνικής οικονομίας:
-Η φορολογική επιβάρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων είναι μεγάλη, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται μισθοί και συντάξεις και η ανεργία ανεβαίνει.
-Το πρόγραμμα προσαρμογής οδήγησε σε πολύ βαθύτερη ύφεση απ’ ότι είχε αρχικά προβλεφθεί.
-Η γενικευμένη πολιτική λιτότητας, όπως εφαρμόστηκε από το 2010, προκαλεί ζητήματα αποδοχής από την κοινωνία, αναθερμαίνει το λαϊκισμό και απειλεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
-Η εκτόξευση της ανεργίας και η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων αποτελούν την πιο σκοτεινή πλευρά της προσαρμογής.
-Η δημοσιονομική σταθεροποίηση έχει συμβάλλει στη μείωση της αβεβαιότητας και τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και έχει εδραιώσει τη θέση της χώρας μας στην ευρωζώνη.
-Η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων δεν εγγυάται από μόνη της τη διατηρησιμότητα των μακροοικονομικών ισορροπιών.
-Δεν υπάρχουν περιθώρια να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό με νέα μέτρα λιτότητας.
-Η επιστροφή σε διατηρήσιμη ανάπτυξη θα αποδειχθεί απατηλό όραμα αν δεν εφαρμοστούν κρίσιμες μεταρρυθμίσεις.
-Οι αντιδράσεις σε κάθε μεταρρυθμιστικό μέτρο είναι μεγάλες, καθώς ατομικά και συλλογικά συμφέροντα ανθίστανται.
-Θα πρέπει να εκλογικευθεί ο κρατικός παρεμβατισμός, ώστε να μην εμποδίζεται η επιχειρηματικότητα.
-Η φοροδιαφυγή θα παραμείνει ένα από τα μεγάλα ζητούμενα το 2014 και μετέπειτα και θα απαιτηθεί μία ριζική αλλαγή στο επίπεδο των συνειδήσεων και των νοοτροπιών προκειμένου να περιορισθεί σημαντικά.
-Απαιτούνται ευρύτερες πολιτικές και κοινωνικές συναινέσεις για τη μελλοντική πορεία και τις στρατηγικές επιλογές της χώρας.
-Στο τέλος του 2013 η Ελλάδα κατάφερε να μειώσει αισθητά, να μηδενίσει ή και να μετατρέψει σε πλεονάσματα όλα τα ελλείμματα που είχε πριν την κρίση. Η χώρα δεν δημιουργεί πλέον νέες δανειακές ανάγκες. Η χώρα δεν καταναλώνει πλέον πέρα από τις δυνάμεις της.
-Η πιστοποίηση του πρωτογενούς πλεονάσματος θα ανοίξει το δρόμο για τη μείωση του χρέους με οποιονδήποτε τρόπο.
-Με ή χωρίς «Μνημόνιο» η Ελλάδα θα κινείται στο νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται στην Ευρώπη όσον αφορά τα δημοσιονομικά ελλείμματα και τις μακροοικονομικές ανισορροπίες.
Και αυτό γιατί, για την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης, ήδη έχουν θεσπιστεί:
‒ Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, με μία δέσμη οδηγιών και ένα νέα κανονισμό (six pack).
‒ Μηχανισμοί στήριξης των κρατών-μελών (Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας).
‒ Το «δημοσιονομικό σύμφωνο» (fiscal compact).
‒ Η ενδυνάμωση της οικονομικής συνεργασίας σε πεδία ευρύτερης οικονομικής πολιτικής (Euro-Plus-Pact και εποπτεία μακροοικονομικών ανισορροπιών).
‒ Η ενισχυμένη εποπτεία σε κεντρικό επίπεδο των εθνικών προϋπολογισμών (two pack).
Σχολιάζοντας τις εκτιμήσεις ο κ. Σταϊκούρας υπογράμμισε πως "εμπεδώνεται η εκτίμηση ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε τροχιά σταθεροποίησης και θα ακολουθήσει, ήδη από το 2014, η πολυπόθητη επιστροφή στην ανάπτυξη.
Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία καταδεικνύουν ότι, τη χρονιά που πέρασε, πετύχαμε τη σταθεροποίηση της διεθνούς θέσης της χώρας και των δημόσιων οικονομικών της και δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για λήξη της παρατεταμένης ύφεσης κατά το τρέχον έτος.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα των τεράστιων, των πρωτόγνωρων θυσιών της Ελληνικής κοινωνίας.
Τόσο σε όρους δημοσιονομικού εγχειρήματος όσο και σε όρους βιοτικού επιπέδου".
Πού θα στηριχθεί η "Ελλάδα της Ανάκαμψης" το 2014
1ον. Στην επιβράδυνση της πτώσης της κατανάλωσης, καθώς προβλέπεται ότι θα ανακοπεί η μείωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος.
2ον. Στη θετική συμβολή της εξωτερικής ζήτησης που θα ενισχυθεί από τις εξαγωγές αγαθών και τουριστικών υπηρεσιών.
3ον. Στην ταχύτερη αξιοποίηση και υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων από πόρους του ΕΣΠΑ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων στις υποδομές καθώς και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
4ον. Στην εντατικότερη υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της περιουσίας του Δημοσίου, με προβλεπόμενα έσοδα ύψους 3,6 δισ. ευρώ το 2014.
5ον. Στην προσήλωση της οικονομικής πολιτικής στην πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, κυρίως με την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.
6ον. Στην ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης του τραπεζικού συστήματος, η οποία μεσοπρόθεσμα αναμένεται να συνοδευθεί από την εξομάλυνση της πιστωτικής επέκτασης και την ενισχυμένη δυνατότητα χορήγησης πιστώσεων στην οικονομία.
7ον. Σε ένα ευνοϊκότερο διεθνές περιβάλλον, αφού η ανάπτυξη επιστρέφει σταδιακά – έστω και σε χαμηλά επίπεδα – συνολικά στην Ευρωζώνη.
Η Ελλάδα της Βιώσιμης Ανάπτυξης, από το 2014, θα στηριχθεί, πέρα και πάνω από «Μνημόνια», σε μια συνολική, συνεκτική, ρεαλιστική στρατηγική, συμβατή με τους στόχους της Ευρώπης.
Βασικοί άξονες αυτής της στρατηγικής πρέπει να είναι:
1ον. Η ένταξη του «αφανούς» τμήματος της οικονομίας στο «εμφανές» πεδίο της, επιτυγχάνοντας τη φορολόγησή του.
Όσο περισσότερο προσεγγίζουμε αυτό το στόχο, τόσο διευρύνεται η ευχέρεια για ελάφρυνση των συνεπών φορολογουμένων, οι οποίοι όχι μόνο έχουν επιβαρυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια αλλά έχουν υποστεί και μείωση του εισοδήματός τους.
2ον. Η διασφάλιση της πιστής εφαρμογής των κανόνων και πρακτικών χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και πειθαρχίας.
Η προσήλωση σ’ αυτούς τους κανόνες και τις πρακτικές έχει ήδη αποδώσει αποτελέσματα, οδηγώντας σε σημαντική περιστολή των πρωτογενών δαπανών.
3ον. Η δημιουργία ενός δίκαιου, αποτελεσματικού και σύγχρονου κράτους με την επιτάχυνση της διοικητικής μεταρρύθμισης.
4ον. Η βελτίωση της «ποιότητας» των δημόσιων οικονομικών.
Και αυτό θα επιτευχθεί με την αύξηση της αποτελεσματικότητας των πόρων και με την ενίσχυση, σταδιακά, των δαπανών που έχουν υψηλό πολλαπλασιαστή και απόδοση, προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και δημιουργούν υψηλή κοινωνική ανταποδοτικότητα.
Αυτός ο προσανατολισμός των δημόσιων δαπανών συνάδει και με τη θεωρία της ενδογενούς ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία παράγοντες όπως η εκπαίδευση, η έρευνα και η καινοτομία δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική.
5ον. Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των κοινωνικών δαπανών, ώστε να περιορισθεί το επίπεδο της φτώχειας που αντιμετωπίζει η χώρα.
Με στοχευμένες παρεμβάσεις κοινωνικής πολιτικής.
6ον. Η αύξηση των επενδύσεων και η ενίσχυση των εξαγωγών, καθώς και η διατήρηση της κατανάλωσης σε υψηλά επίπεδα, έχοντας, όμως, σημαντικά μικρότερο συντελεστή βαρύτητας στη διαμόρφωση του ΑΕΠ.
7ον. Η περαιτέρω ενίσχυση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους.
Η αλήθεια είναι ότι το δημόσιο χρέος, εδώ και δεκαετίες, είχε πολύ ισχυρή αυξητική δυναμική.
Αλήθεια, επίσης, είναι ότι ο ρυθμός αύξησής του αρχίζει να περιορίζεται, η μέση υπολειπόμενη φυσική διάρκειά του έχει χρονικά επεκταθεί και οι δαπάνες εξυπηρέτησής του έχουν αισθητά μειωθεί.
Ειδικότερα:
Το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους διακρατείται πλέον από τους εταίρους και το Ευρωσύστημα, ενώ η μέση υπολειπόμενη φυσική διάρκειά του διαμορφώνεται στα 16 έτη.
Για τις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης η μέση διάρκεια δεν ξεπερνά τα 7 έτη.
Και οι δύο αυτές παράμετροι έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη μείωση του κινδύνου εξόφλησης και αναχρηματοδότησης και για τη βιωσιμότητα του χρέους, ενώ απελευθερώνουν πόρους για την ανάπτυξη και εξοικονομούν χρόνο για την αναδιάταξη της οικονομίας.
Το μεσοσταθμικό επιτόκιο νέου δανεισμού, το οποίο διαμορφώνεται από τις εκδόσεις εντόκων γραμματίων και τα δάνεια που χορηγήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, διαμορφώθηκε, στο τέλος Δεκεμβρίου, σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, λίγο πάνω από 2%.
Οι δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους εκτιμάται ότι θα ανέλθουν στα 19 δισ. ευρώ το 2013, έναντι 36,7 δισ. ευρώ το 2012.
Οι δαπάνες για τόκους εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 6,1 δισ. ευρώ το 2013, από 12,2 δισ. ευρώ το 2012.
Ωστόσο, παρά τις θετικές αυτές εξελίξεις, το ζήτημα της περαιτέρω ενίσχυσης της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους παραμένει ανοικτό.
"Ρεαλιστικές λύσεις και εφαρμόσιμες τεχνικές υπάρχουν", τόνισε ο κ. Σταϊκούρας. "Πρέπει να υιοθετηθούν, με καθαρό τρόπο, το συντομότερο δυνατό".
Capital.gr