Τα στοιχήματα του Μαξίμου, η ανοχή των δανειστών και οι συμπληγάδες των δίδυμων εκλογών
Θα είναι το 2014 η χρονιά που ο μαύρος δράκος του πολιτικού ρίσκου θα επανεμφανιστεί στην Ελλάδα;
Είναι το ερώτημα που απασχολεί όλους όσοι ασχολούνται με τη χώρα μας. Και περισσότερο τα στελέχη των μεγάλων επενδυτικών οργανισμών που έχουν «παίξει» Ελλάδα.
Αυτά πηγαινοέρχονται διακριτικά στην Αθήνα και κάνουν τα ραντεβού τους - στα υπουργεία, στις τράπεζες ή στις πριβέ αίθουσες του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρεταννία» - ζητώντας να μάθουν αν η κυβέρνηση θα αντέξει.
ΤΑ ΑΤΟΥ. Οσο κι αν φαίνεται παράξενο, η σταδιακή εξομάλυνση της οικονομικής δραστηριότητας και η αποκατάσταση της υγείας του τραπεζικού συστήματος θεωρούνται δεδομένες από τους ξένους με τα γκρίζα κοστούμια και τις κυριλέ γραβάτες.
Το πρώτο γιατί οι δείκτες δείχνουν «τσίμπημα» της ζήτησης, ενώ τιμές και, κυρίως, μισθοί έχουν συρρικνωθεί. Το δεύτερο γιατί οι επισκέψεις στην Τράπεζα της Ελλάδος πείθουν ότι τα χαρτοφυλάκια των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων είναι διαχειρίσιμα. Ακόμη και ο έλεγχος από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα των 130 συστημικών τραπεζών της Ευρώπης - μεταξύ των οποίων και οι τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες - δεν τρομάζει τους ξένους επισκέπτες.
Όπως λέγεται χαρακτηριστικά, «κανένας ρυθμιστικός φορέας που σέβεται τον εαυτό του δεν κάνει αποτίμηση αν δεν έχει ήδη αποφασίσει ποιο θα είναι το αποτέλεσμα!».
Στο Μέγαρο Μαξίμου η χρονιά πήγε να κλείσει σε κλίμα ικανοποίησης. Η εκτίμηση ήταν ότι ο Πρωθυπουργός πέτυχε όλα εκείνα που του έλεγαν ότι δεν θα πετύχει, υπογραμμίζοντας ότι ούτε τα ΕΑΣ έκλεισαν, ούτε οι πλειστηριασμοί κόλλησαν στη Βουλή, ούτε ο φόρος ακινήτων προκάλεσε γενικευμένη εξέγερση όπως προέβλεπαν οι Κασσάνδρες - ενώ ακόμη και το 1 δισ. που μπλόκαρε η τρόικα το πήραμε, με όλη τη συμβολική σημασία που αυτό έχει. «Τέσσερα στα τέσσερα», δηλαδή, όπως λένε.
Με εξαίρεση την έξοδο Πολύδωρα, η κυβέρνηση έκλεισε τη χρονιά με όρους ευστάθειας και, με τα μπες - βγες, με απόσταση σχετικής ασφάλειας από τους 151 βουλευτές. Ακόμη και με την τρόικα, η κυβέρνηση οδηγήθηκε σε διαφωνία κυρίων.
Κορυφαίος υπουργός κοιτούσε παραμονές εορτών τη θέα από το γραφείο του κι αναγνώριζε ότι «την τελευταία φορά οι τροϊκανοί έκαναν τον βλάκα - το ερώτημα είναι αν θα μας πιέσουν τον Ιανουάριο».
Παρ' όλα αυτά η παρένθεση της προεδρίας συμπίπτει με μια παρένθεση στο χρονοδιάγραμμα της αποπληρωμής ομολόγων και των μεγάλων δόσεων - η επόμενη πέφτει τον Μάιο.
Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ. Ωστόσο, η ευστάθεια ερμηνεύεται από ορισμένους υπουργούς και ως ακαμψία ή κοκάλωμα μιας κυβέρνησης που εδώ και ένα δίμηνο έχει κουραστεί. Πλειστηριασμοί και φόρος ακινήτων πέρασαν από τη Βουλή, αλλά η εμπειρία ήταν τραυματική και τα νομοσχέδια, με το κόψε - ράψε, κατέληξαν να χαρακτηρίζονται «κουρελούδες».
Αγωνία υπάρχει επίσης για το ποιο θα είναι το πραγματικό δημοσιονομικό κενό για το 2014, αλλά και το αν η τρόικα θα κινηθεί επιθετικά στα νούμερα ή αν θα τα αφήσει όλα για το δεύτερο εξάμηνο της χρονιάς. Πολλά θα εξαρτηθούν από την εκτέλεση του προϋπολογισμού, δηλαδή από τον Γιάννη Στουρνάρα.
Ο υπουργός Οικονομικών δεν πτοείται. Παρ' όλα αυτά, εμφανίζεται στοχοποιημένος από τους βουλευτές όπως φάνηκε με το «προνουντσιαμέντο των 41» για τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στο πετρέλαιο.
Πράγματι ο υπουργός Οικονομικών είναι χαμένος στην αιθαλομίχλη, ενώ η κοινωνία είναι χαμένη στη μετάφραση των αλλόκοτων δηλώσεών του - η τελευταία ήταν για τις θερμαινόμενες πισίνες.
Παρότι ο Χρύσανθος Λαζαρίδης μάζεψε τη φημολογία ότι θα πάρει μέρος του χαρτοφυλακίου του Στουρνάρα, η εντύπωση ότι ο τελευταίος είναι ευάλωτος - και, κυρίως, απροστάτευτος - παραμένει.
ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ. Είναι επιρρεπής η κυβέρνηση σε ατύχημα; Ολοι το φοβούνται - παρότι, όπως υπενθυμίζει κυβερνητικός παράγων, οι δύσκολες νομοθετικές ρυθμίσεις πέρασαν.
Θα αντέξει η κυβέρνηση, εκεί κατά τον Μάρτιο, τις πρώτες ουσιαστικές αποχωρήσεις από το Δημόσιο - περί τις 4.000 τον αριθμό; Οι αρμόδιοι κυβερνητικοί θεωρούν ότι «θα γίνει Κούγκι», αλλά εμφανίζονται ψύχραιμοι.
Πιέζεται η κυβέρνηση από τις δημοσκοπήσεις; Σαφώς, έστω κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κατοχυρώσει ουσιαστικό προβάδισμα. Θα υπάρξει κάποιας μορφής αναδιάρθρωση του κυβερνητικού σχήματος τον Ιούνιο; Δεν αποκλείεται καθόλου, με δεδομένη την κόπωση ορισμένων αλλά και την ανάγκη ανταπόκρισης στο εκλογικό αποτέλεσμα αυτοδιοικητικών και ευρωεκλογών.
Παρ' όλα αυτά, το κλείσιμο της χρονιάς στη Βουλή είχε κάποια θετικά στοιχεία. Ας πούμε το ΠαΣοΚ σταμάτησε να φυλλορροεί. Παρά την κριτική Σηφουνάκη και άλλων δεν υπήρξαν διαρροές στις ψηφοφορίες, ενώ φιλοδοξίες και ομάδες αλληλοϊσορροπούνται μεταξύ τους στο κόμμα όπως φάνηκε στην πρόσφατη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής.
Κινδυνεύει το ΠαΣοΚ από μια επανάληψη της «τραγωδίας Ακη» στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης έρευνας για τους εξοπλισμούς; Είναι κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αλλά αφορά το παρελθόν.
Η απειλή δεν σκιάζει τη συμμετοχή στην κυβέρνηση όπως είχε γίνει με τη λίστα Λαγκάρντ και την - άδικη όπως αποδείχθηκε - στοχοποίηση του Βενιζέλου, ο οποίος διήλθε αλώβητος και από τη συζήτηση στη Βουλή για τα υποβρύχια.
Με την άδεια του δράκου του πολιτικού ρίσκου και με την αίρεση ότι το αποτέλεσμα στις διπλές εκλογές για αυτοδιοίκηση και Ευρωβουλή δεν θα είναι σοκ, το 2014 θα μπορούσε να είναι χρονιά που να βεβαιώνει ότι τα πράγματα εξομαλύνονται στην Ελλάδα και ότι η χώρα, όπως λένε κι οι ξένοι που την επισκέπτονται, «δεν θα ξανακυλήσει στον φαύλο κύκλο πολιτικών και οικονομικών προβλημάτων της τριετίας 2009-2012».