Ωρες αγωνίας για το αύριο ζει η ελληνική κοινότητα


Με κομμένη την ανάσα παρακολουθούν τις  ραγδαίες εξελίξεις οι...





 Ελληνες της Ουκρανίας προσπαθώντας να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους. Η αγωνία για το αβέβαιο αύριο είναι διάχυτη στους 100.000 και πλέον ομογενείς που έχουν πολύ βαθιές ιστορικές ρίζες στη σπαρασσόμενη χώρα.

Στην απογραφή του 2001 οι ελληνικής καταγωγής κάτοικοι Ουκρανίας μετρήθηκαν περίπου 92.000. Εκπρόσωποι των ομογενειακών κοινοτήτων υποστηρίζουν πως είναι περισσότεροι - ίσως και 240.000 - επειδή πολλο

Στην απογραφή του 2001 οι ελληνικής καταγωγής κάτοικοι Ουκρανίας μετρήθηκαν περίπου 92.000.

Εκπρόσωποι των ομογενειακών κοινοτήτων υποστηρίζουν πως είναι περισσότεροι - ίσως και 240.000 - επειδή πολλοί φοβήθηκαν να δηλώσουν την πραγματική τους εθνική ταυτότητα

«Η Ουκρανία αυτήν τη στιγμή περνάει μια πολύ δύσκολη περίοδο. Ανησυχούμε για το τι χώρα θα έχουμε στο μέλλον.

Την επανάσταση την πραγματοποιούν φανατικοί και την εκμεταλλεύονται παλιάνθρωποι», έλεγε χθες στο «Εθνος» η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας, Αλεξάνδρα Προτσένκο-Πιτσατζή. Η ανησυχία και ο προβληματισμός των ομογενών για τις εξελίξεις, αλλά και η πίστη πως πολύ σύντομα θα βρεθεί η λύση για το καλό του ουκρανικού λαού, αποτυπώνεται και στην ανακοίνωση που εξέδωσε χθες η Ομοσπονδία.

Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται πως οι ομογενείς παραμένουν ήσυχοι και νομοταγείς, δεν συμμετέχουν σε ακραίες εκδηλώσεις, ούτε υποδαυλίζουν εθνικιστικά στοιχεία και δηλώνουν την προσήλωσή τους στην ενότητα της Ουκρανίας. «Αυτήν τη στιγμή είμαστε ενωμένοι, αδελφωμένοι και κρατάμε την ψυχραιμία μας», μας έλεγε χθες η κ. Προτσέκνο.

Στην Πανουκρανική Ολυμπιάδα Μαθητών που διοργανώνεται στην ελληνική γλώσσα συμμετέχουν δεκάδες μαθητές από όλη τη χώρα

Στην Πανουκρανική Ολυμπιάδα Μαθητών που διοργανώνεται στην ελληνική γλώσσα συμμετέχουν δεκάδες μαθητές από όλη τη χώρα

Οι εκπρόσωποι των ομογενειακών κοινοτήτων προσπάθησαν χθες να ρίξουν τους τόνους και διαβεβαίωσαν πως «οι ομογενείς δεν έχουμε αποτελέσει αντικείμενο στοχοποίησης ή εχθρικών πράξεων».

Η επίθεση σε Κιλινκάροβ

Η κ. Προτσένκο τόνιζε χθες αργά το απόγευμα στο «Εθνος» πως εκτός από την επίθεση που δέχτηκε από ακροδεξιούς ο ελληνικής καταγωγής βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ουκρανίας Σπ. Κιλινκάροβ δεν υπάρχει άλλο κρούσμα επίθεσης σε ομογενή από εθνικιστές.

Ωρες αγωνίας για το αύριο ζει η ελληνική κοινότητα  

«Τον Κιλινκάροβ τον χτύπησαν επειδή είναι κομμουνιστής, όχι επειδή είναι Ελληνας. Προχθές κάναμε συνάντηση με τους εκπροσώπους της ομογένειας από κάθε χωριό για να δούμε τι συμβαίνει.

Μας διαβεβαίωσαν πως όλα είναι ήρεμα προς το παρόν.

Οι ομογενείς δεν έχουμε δεχτεί απειλές», επεσήμανε η κ. Προτσένκο. «Η χώρα είναι σε κατάσταση δύσκολη, θολή και όλοι βρισκόμαστε σε αναμονή, σε ψυχολογικό σοκ», συμπληρώνει ο Σοφρώνης Παραδεισόπουλος, διευθυντής του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού στην Οδησσό. Κι εκείνος μας διαβεβαιώνει πως στην Οδησσό (ζουν περίπου 1.000 ομογενείς) δεν είχαν μέχρι χθες σημειωθεί επιθέσεις σε Ελληνες.

Η καρδιά της ελληνικής ομογένειας χτυπά στη Μαριούπολη. Αριστερά η Ελ. Ντόμπρα, υπεύθυνη του τμήματος εκπαίδευσης της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας. Δεξιά η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικ

Η καρδιά της ελληνικής ομογένειας χτυπά στη Μαριούπολη. Αριστερά η Ελ. Ντόμπρα, υπεύθυνη του τμήματος εκπαίδευσης της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας. Δεξιά η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας, Αλ. Προτσένκο-Πιτσατζή

Η καρδιά της ελληνικής ομογένειας χτυπά εδώ και αιώνες στην περιοχή της Μαριούπολης, αρκετά μακριά από το Κίεβο. Μήτρα του ελληνισμού στη χώρα είναι η χερσόνησος της Κριμαίας που βρίσκεται αυτές τις μέρες στην καρδιά της κρίσης.

Οι πρώτες ελληνικές εγκαταστάσεις εκεί χρονολογούνται στα τέλη του 7ου - αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα. Το μεγαλύτερο μέρος του ελληνισμού, ωστόσο, θα μεταναστεύσει το καλοκαίρι του 1778 προς τα ρωσοκρατούμενα εδάφη βόρεια της Αζοφικής Θάλασσας και θα ιδρύσει εκεί μια νέα πόλη, στην οποία θα δώσει το όνομα της Παναγίας: Μαριούπολη. Με τα διατάγματα της Αικατερίνης Β' του 1779 και του 1790, η περιφέρεια απέκτησε το καθεστώς της αυτόνομης διοικητικής περιοχής.
Το Μουσείο της Φιλικής Εταιρείας, που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό για να προετοιμάσει την ελληνική επανάσταση, στεγάζεται σήμερα στην οικία του Γρηγορίου Ιωάννου Μαρασλή

Το Μουσείο της Φιλικής Εταιρείας, που ιδρύθηκε το 1814 στην Οδησσό για να προετοιμάσει την ελληνική επανάσταση, στεγάζεται σήμερα στην οικία του Γρηγορίου Ιωάννου Μαρασλή

Η κοινότητα έχει 11 βουλευτές

Σήμερα στην ευρύτερη περιοχή της Μαριούπολης υπάρχουν 48 χωριά ελληνικά, ενώ σε όλη την Ουκρανία λειτουργούν περισσότεροι από 100 ελληνικοί σύλλογοι. Η κοινότητα έχει 11 βουλευτές ελληνικής καταγωγής στο εθνικό Κοινοβούλιο και 6 μέλη στο Ανώτατο Συμβούλιο της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας.

Η σημερινή ακμή της ελληνικής κοινότητας ξεκίνησε μετά την περεστρόικα, καθώς το σταλινικό καθεστώς στοχοποίησε τους ομογενείς, κλείνοντας τα ελληνικά σχολεία, καταστρέφοντας τα ελληνικά τυπογραφεία κλπ.

Κι όλα αυτά ενώ το σοβιετικό καθεστώς είχε ευνοήσει αρχικά την ανάδειξη αυτόνομων ελληνικών περιοχών οδηγώντας στην πολιτισμική ανάπτυξη με νέα σχολεία, εφημερίδες, βιβλία κλπ.

Σήμερα, εκτός από την περιοχή της Μαριούπολης, ελληνικές κοινότητες υπάρχουν διάσπαρτες σε όλη την επικράτεια, όπως στην Οδησσό, στο Χάρκοβο, στην Κριμαία, στο Λβιφ. Παρά τις ιδιαίτερα κρίσιμες στιγμές οι Ελληνες δεν δείχνουν να χάνουν -προς το παρόν- την ψυχραιμία τους.

«Περιμένουμε να οριστεί η κυβέρνηση και να μπουν όλα σε μια σειρά», μας έλεγε χθες η κ. Προτσένκο προσθέτοντας: «Οι πρόγονοί μας ζουν εδώ 2.500 χρόνια. Εχουμε περάσει πάρα πολλά και κρατάμε. Είμαστε ενωμένοι και διατηρούμε τις παραδόσεις μας».

Ανησυχία για κατάργηση της γλώσσας

Σε 98 σχολεία σήμερα 5.000 μαθητές μαθαίνουν ελληνικά

Πάνω από 5.000 μαθητές σε όλη την Ουκρανία διδάσκονται σε σχολεία την ελληνική γλώσσα. Οπως μας εξηγεί η Ελένα Ντόμπρα, υπεύθυνη του τμήματος εκπαίδευσης της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Ουκρανίας, στη χώρα λειτουργούν σήμερα 98 σχολεία, όπου διδάσκονται τα ελληνικά από 102 δασκάλους.

 Εδρες νεοελληνικών σπουδών υπάρχουν στα πανεπιστήμια της Μαριούπολης, του Κιέβου, της Συμφερούπολης και του Λβιφ, ενώ στην Οδησσό λειτουργεί το Ιδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού, στο οποίο στεγάζεται και το Μουσείο της Φιλικής Εταιρείας.

Μπροστά στις ειδήσεις για «απαγόρευση» των μειονοτικών γλωσσών, μεταξύ των οποίων και της ελληνικής, οι ομογενείς είναι ανήσυχοι, αλλά στέκονται καταρχήν με ψυχραιμία. «Ο νόμος για τις περιφερειακές γλώσσες που ψηφίστηκε το 2012 και αλλάζει τώρα αφορούσε την επίσημη χρήση κυρίως της ρωσικής, όπως και άλλων γλωσσών μειονοτικών πληθυσμών», υποστηρίζει ο κ. Παραδεισόπουλος.

Ο ίδιος δεν εκτιμά πως οι σημερινές εξελίξεις σε σχέση με τη γλώσσα θα επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητα της ομογένειας. «Στα μεγάλα πανεπιστήμια, για παράδειγμα, θα καταργήσουν τις έδρες νεοελληνικών σπουδών;», αναρωτιέται.

Το πρόγραμμα

Οπως εξηγεί η κ. Ντόμπρα, ο νόμος του 2012 όριζε πως όλοι οι μαθητές μετά την Ε' Δημοτικού είναι υποχρεωμένοι να μάθουν δύο ξένες γλώσσες. Σε αυτό το πλαίσιο πολλοί μαθαίνουν ελληνικά, καθώς η γλώσσα εντάχθηκε στο σχολικό πρόγραμμα. Ενδεικτικό είναι πως από τους 5.086 σήμερα μαθητές που διδάσκονται ελληνικά, περισσότεροι από 3.000 ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.

 Είναι εύλογο, λοιπόν, γιατί η αλλαγή του νόμου προκαλεί ανησυχίες. «Ελπίζουμε ότι δεν θα αλλάξουν τα πράγματα, θα ηρεμήσουν όλα και θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη δουλειά μας. Από τότε που ιδρύθηκε η Ομοσπονδία δίνουμε μεγάλη προσοχή στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας.

Καλλιεργούμε την εθνική και πνευματική συνείδηση της νέας γενιάς», λέει η κ. Ντόμπρα.
Στη Μαριούπολη και στο Κίεβο υπάρχουν τρία ειδικά σχολεία αναγνωρισμένα από το ουκρανικό κράτος όπου εκτός από ελληνική γλώσσα, διδάσκεται ελληνική ιστορία και πολιτισμός, ενώ διοργανώνονται -μεταξύ πολλών άλλων- ολυμπιάδες μαθητών.

Σε κάθε περίπτωση η πρόεδρος της Ομοσπονδίας κ. Προτσένκο μας διαβεβαίωνε χθες -διατηρώντας την αισιοδοξία της- πως θα απευθυνθεί και θα πιέσει τον νέο υπουργό Παιδείας και πως δεν θα γκρεμιστούν όσα χτίστηκαν με κόπο και αγώνες.

Γιάννης Φώσκολος