Αντιμέτωπη με τα ...
προβλήματα που σώρευσε η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και με τις παθογένειες δεκαετιών που εμποδίζουν τη λειτουργικότητα της Δικαιοσύνης και τη γρήγορη απονομή της, βρίσκεται η νέα κυβέρνηση, με άμεσους στόχους την επιλογή νέας ηγεσίας για το δικαστικό σώμα, αλλά και τις βελτιωτικές τροποποιήσεις στους νέους Ποινικούς Κώδικες.
Ο υπουργός Κώστας Τσιάρας από την πρώτη κιόλας ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του έθεσε ως στόχο του κυβερνητικού έργου το αυτονόητο: να αντιμετωπίζεται στο εξής η Δικαιοσύνη ως πυλώνας της δημοκρατίας και να λειτουργεί υπέρ των συμφερόντων των πολιτών.
Η κατάσταση που επικρατεί τα τελευταία χρόνια μέσα στη Δικαιοσύνη, όπου δυστυχώς επικράτησαν διχαστικές λογικές και δημιουργία κλίματος πολιτικών παρεμβάσεων, με αποκορύφωμα τους χειρισμούς στην υπόθεση Novartis, αποτελεί για τη νέα κυβέρνηση ζητούμενο, καθώς πρώτη της προτεραιότητα είναι η επικράτηση κλίματος ηρεμίας στη Δικαιοσύνη και αξιοκρατίας, χωρίς παρεμβατικές κινήσεις, ενώ παράλληλα άμεσο στόχο αποτελεί και η επίλυση χρόνιων προβλημάτων που κρατούν τη Δικαιοσύνη σε επίπεδα αναντίστοιχα των κοινωνικών αναγκών.
Η πολιτική συγκυρία και η άρνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας να υπογράψει τα διατάγματα που θα υιοθετούσαν την πρόωρη επιλογή ηγεσίας στη Δικαιοσύνη, στην οποία προχώρησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παρά τις προειδοποιήσεις των συνταγματολόγων και τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, φέρουν τη νέα κυβέρνηση στη θέση να επιλέξει αυτή τελικώς την ηγεσία της πολιτικής και ποινικής Δικαιοσύνης για τα επόμενα χρόνια.
Νέα αρχή
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει διακηρύξει ήδη πως οι νέες επιλογές θα κινούνται στους άξονες της τήρησης της δικαστικής επετηρίδας αλλά και της αξιοποίησης δικαστικών με κύρος και επιστημονική κατάρτιση.
Η επιλογή της νέας ηγεσίας για την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου και τη θέση του προέδρου του Αρείου Πάγου, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να γίνει μετά τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης και βεβαίως εφόσον έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή.
Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή της νέας ηγεσίας για τον Αρειο Πάγο αναμένεται από δικαστές και εισαγγελείς με εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς εκτιμάται ότι θα σηματοδοτήσει έναν νέο κύκλο λειτουργίας της Δικαιοσύνης, που θα σημάνει το τέλος σε εσωτερικές παρεμβάσεις, πειθαρχικές διώξεις δικαστών που θεωρούνταν μη συνεργάσιμοι, αλλά και χειρισμούς σε υποθέσεις που σε ορισμένες περιπτώσεις δεν είχαν προηγούμενο.
Πέραν όμως της επιλογής νέας ηγεσίας στη Δικαιοσύνη, η νέα κυβέρνηση έχει να επιλέξει και έξι νέους αντιπροέδρους για τον Αρειο Πάγο, θέσεις που έχουν μείνει κενές, αλλά και δύο για το Συμβούλιο της Επικρατείας, που είχαν ήδη πληρωθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά η μη υπογραφή των διαταγμάτων από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την Εισαγγελία και Προεδρία του Αρείου Πάγου συμπαρέσυρε και αυτούς, ακυρώνοντας επί της ουσίας τις επιλογές και των αντιπροέδρων στο ΣτΕ που είχαν ήδη γίνει.
Παράλληλα, ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας, συνεπικουρούμενος από τον υφυπουργό Δημήτρη Κράνη, πρώην αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, ήδη δρομολογεί αλλαγές στον νέο Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, σε διατάξεις για τις οποίες ήδη πριν από την ψήφισή τους είχαν εκφραστεί έντονες αντιρρήσεις από την τότε αντιπολίτευση ή και από δικαστές, εισαγγελείς και νομικούς.
Το δίλημμα
Ο νέος υπουργός Δικαιοσύνης, σύμφωνα με πληροφορίες, προβληματίζεται αν θα πρέπει οι αλλαγές στους Κώδικες να γίνουν άμεσα, κίνηση που μπορεί να εμπεριέχει αποσπασματική αντιμετώπιση, ή αν θα πρέπει να επιλεγεί η αναστολή της εφαρμογής των Κωδίκων για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα προκειμένου οι όποιες αλλαγές να είναι μελετημένες και πιο σωστές.
Υπέρ της αναστολής της εφαρμογής των Κωδίκων, άλλωστε, συνηγορούν και τα προβλήματα που εμφανίζονται για την εφαρμογή τους στα δικαστήρια, καθώς η Δικαιοσύνη εκλήθη να εφαρμόσει τόσο σοβαρά και κρίσιμα νομοθετήματα χωρίς προετοιμασία λόγω της εσπευσμένης ψήφισης των Κωδίκων, την τελευταία ώρα πριν κλείσει η Βουλή και χωρίς κοινοβουλευτικό διάλογο, μια και η τότε αντιπολίτευση αποχώρησε από το Κοινοβούλιο.
Παράλληλα, δεν μπορεί να αγνοηθούν παρατηρήσεις που έχουν κάνει ήδη ο ΟΑΣΑ, η Greco και άλλες διεθνείς οργανώσεις που εκφράζουν επιφυλάξεις για τον νέο Ποινικό Κώδικα, κυρίως στο πεδίο της πάταξης της διαφθοράς, μια και η χώρα μας τα τελευταία χρόνια, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δυστυχώς κατέβηκε και πάλι στη διεθνή κατάταξη των χωρών με διαφθορά, καταλαμβάνοντας χαμηλότερες θέσεις από εκείνες τις οποίες με κόπο είχε κατορθώσει να κερδίσει έως το 2015.
Οι επικείμενες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα επικεντρώνονται σε διατάξεις που αφορούν σειρά αδικημάτων για τα οποία επιφυλάσσεται επιεικέστερη μεταχείριση, όπως για τους κατόχους μολότοφ αλλά και γενικά παραβατικές συμπεριφορές που συνδέονται με την τρομοκρατία και βαριές αντικοινωνικές συμπεριφορές, όπως και άλλα αδικήματα που έχουν συνέπειες στην εμπέδωση κλίματος ασφάλειας για τους πολίτες.
Παράλληλα, στο πεδίο των διατάξεων για τις οποίες μελετάται η αλλαγή ή η βελτίωσή τους είναι και εκείνες που αφορούν τις πρόωρες απολύσεις με όρους από τις φυλακές, για καταδικασμένους για τρομοκρατία ή άλλα βαριά αδικήματα, ενώ νομοθετικές πρακτικές τύπου νόμου Παρασκευόπουλου, εμβληματικού νόμου για μαζικές αποφυλακίσεις χωρίς κριτήρια επικινδυνότητας, θα καταργηθούν άμεσα, δέσμευση που έχει αναλάβει ήδη από καιρό ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως προτεραιότητα αποτελεί και η δέσμευση για ίδρυση φυλακών με ειδικές συνθήκες κράτησης είτε καταδικασμένων για τρομοκρατία είτε άλλων που εκτίουν ποινές για βαρύτατα εγκλήματα, μέλη σκληρών συμμοριών κ.λπ.
Πάντως, η νέα κυβέρνηση στον χώρο της Δικαιοσύνης έχει να αντιμετωπίσει σύνθετες δυσκολίες, πολλά προβλήματα, χρόνιες παθογένειες, ελλείψεις σε υποδομές και επιπρόσθετα το κλίμα αποδιοργάνωσης μέσα στη Δικαιοσύνη, προϊόν ατυχέστατων επιλογών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ προσώπων που επί των ημερών της ηγήθηκαν κατά καιρούς της Δικαιοσύνης, επιφέροντας πλήγματα στην αξιοπιστία του θεσμού και στην ομαλότητα της λειτουργίας του.
Οι επενδύσεις
Η νέα κυβέρνηση έχει θέσει στις προτεραιότητες του κυβερνητικού έργου και τη λήψη μέτρων ώστε η Δικαιοσύνη σε σύντομο χρόνο να μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην υλοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων με την επιτάχυνση των όποιων δικαστικών διαδικασιών.
Η δικαστική τροχοπέδη, άλλωστε, σε επενδύσεις για χρόνια, κάτι που δυστυχώς δεν αντιμετωπίστηκε ούτε από την απελθούσα κυβέρνηση, αποτελεί μία από τις βασικές παραμέτρους της άρνησης επενδυτών να τολμήσουν, αναλογιζόμενοι τις δικαστικές περιπέτειες στις οποίες άνετα μπορεί να εμπλακούν και τις χρονοβόρες διαδικασίες που ακολουθούν, ακυρώνοντας όχι μόνον το όποιο επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά, όπως έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν, και πρόσφατα με το Ελληνικό, σπάζοντας τα νεύρα των επιχειρηματιών που θα κάνουν την απόπειρα να επενδύσουν αγνοώντας τις δικαστικές διαδικασίες.
Η περίπτωση της επένδυσης στη Μεσσηνία πριν από χρόνια για το σημερινό κόσμημα του Costa Navarino, με τις ατέρμονες δικαστικές περιπέτειες, είναι κάτι που δεν μπορεί εύκολα να ξεχαστεί και έχει ήδη περάσει στους φόβους των όποιων επενδυτών.
Προς την κατεύθυνση αυτή η νέα κυβέρνηση θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει, τόσο την εμπειρία που εφαρμόστηκε για τα ολυμπιακά έργα, με fast track δικαστικές διαδικασίες όσο και τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία με την ψηφιοποίηση δικαστικών υπηρεσιών και την επιτάχυνση στην απονομή της Δικαιοσύνης.