Ιδιαίτερη ανησυχία υπάρχει ...
ενόψει του φετινού καλοκαιριού στον τομέα της πυρόσβεσης, μετά και την περυσινή τραγωδία σε Νέο Βουτζά, Μάτι και Κόκκινο Λιμανάκι.
Αφενός ουδείς θέλει να αντιμετωπίσει ξανά παρόμοιες καταστάσεις, αφετέρου υπάρχουν λόγοι που υποχρεώνουν σε έγκαιρη παρέμβαση και αυξημένη ετοιμότητα. Λόγοι σχετικοί με μετεωρολογικές - κλιματικές τάσεις αλλά και με τις πολλές γκρίζες ζώνες, τα «χαλασμένα τηλέφωνα» και τις αδράνειες της διοίκησης.
Η φετινή χρονιά έχει ορισμένες καιρικές ιδιαιτερότητες, που ίσως προκαλέσουν αυξημένους κινδύνους για εκδήλωση πυρκαγιών.
Οι έντονες βροχοπτώσεις των προηγούμενων μηνών, ειδικά στα νότια και στα ανατολικά (όπου εκδηλώνονται οι περισσότερες φωτιές) έχουν δημιουργήσει πυκνή βλάστηση, η οποία μπορεί να μετατραπεί σε καύσιμη ύλη τους επόμενους μήνες, ειδικά εάν δεν ληφθούν τα αναγκαία μέτρα καθαρισμού.
Στις συσκέψεις της Πολιτικής Προστασίας, που πραγματοποιούνται σε περιφέρειες και νομούς, σημειώνεται με έκδηλη ανησυχία το φαινόμενο της μεγάλης ανάπτυξης της βλάστησης. Ξεχωρίζουν περιοχές, όπως η Κρήτη, όπου όχι μόνο έβρεξε ιδιαίτερα φέτος, αλλά επιπλέον οι πλημμύρες έχουν καταστρέψει τμήματα του οδικού δικτύου.
Εάν επιβεβαιωθούν μάλιστα ορισμένες μεσοπρόθεσμες (και γι’ αυτό λιγότερο ακριβείς) προβλέψεις ευρωπαϊκών κέντρων πως στη Νότια και Νοτιοανατολική Ευρώπη ο Μάιος και ο Ιούνιος θα είναι πιο βροχεροί από το συνηθισμένο, τότε η άγρια βλάστηση σε αγρούς και δάση θα φουντώσει ακόμα περισσότερο.
«Οι όψιμες βροχές οδηγούν σε παραπέρα μεγέθυνση της βλάστησης, η οποία ξεραίνεται αργότερα, μέσα στην καρδιά της αντιπυρικής περιόδου. Τότε μπορεί να εξελιχθεί σε “πυριτιδαποθήκη”, σε πραγματικό κίνδυνο», λέει στην «Κ» ο κ. Νίκος Μπόκαρης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων.
«Η κλιματική αλλαγή εκδηλώνεται με μη γραμμικό τρόπο, διαταράσσοντας τις όποιες κλιματικές σταθερές. Για τον ελληνικό χώρο προβλέπονται περισσότερες μέρες το καλοκαίρι με υψηλές θερμοκρασίες και ξηρασία, που ευνοούν την εκδήλωση πυρκαγιών. Δεν αποκλείεται όμως να βλέπουμε και απότομες αλλαγές με έντονες βροχοπτώσεις και καταιγίδες», λέει στην «Κ» ο περιβαλλοντολόγος Κώστας Παπαγεωργίου.
«Υπάρχει και ένα γενικότερο πρόβλημα. Τα δάση έχουν εγκαταλειφθεί από τους αγρότες. Μέσα στα λιοστάσια βλέπεις ψηλά χορτάρια, δεν καθαρίζονται. Ετσι, καθώς διευρύνεται η περίοδος ξηρασίας με την κλιματική αλλαγή οι κίνδυνοι μεγαλώνουν. Θέλουμε παρουσία αγροτών και δυνάμεων μέσα στο δάσος!
Είναι απαραίτητο να ξαναμπούν οι δασικές υπηρεσίες στον φυσικό τους χώρο, στα δάση. Πρέπει να έχουν ρόλο, σήμερα είναι υποτίθεται αρμόδιες γα την πρόληψη, αλλά τελικά το μόνο που επιτρέπεται να κάνουν είναι να μοιράζουν φυλλάδια στους πολίτες», λέει στην «Κ» ο κ. Μπόκαρης.
Με βάση τις φετινές συνθήκες όλοι οι φορείς πρέπει να είναι πολύ επιμελείς στην αποψίλωση. Υπάρχει συγκεκριμένος καταμερισμός: η ΔΕΗ πρέπει να καθαρίζει τον χώρο γύρω από τους πυλώνες και το δίκτυο μεταφοράς· ας μην ξεχνάμε πως έχουν ξεσπάσει πυρκαγιές από σπινθήρες βραχυκυκλώματος.
Ο ΟΣΕ οφείλει να καθαρίζει κατά μήκος των σιδηροδρομικών γραμμών, ο στρατός τα στρατόπεδα, οι δήμοι και οι περιφέρειες τα άλση, τα πάρκα και τις περιαστικές περιοχές. Μάλιστα, οι ΟΤΑ λαμβάνουν κάθε χρόνο περίπου 16 εκατ. ευρώ για τον συγκεκριμένο σκοπό. Το όλο έργο πρέπει να συντονίζει η Πολιτική Προστασία. Και βέβαια οι πολίτες πρέπει να καθαρίζουν τις ιδιοκτησίες τους.
Ακόμη διαβουλεύονται
Αν οι κλιματικοί λόγοι δημιουργούν επιπρόσθετες δυσκολίες, οι εκρηκτικές αδυναμίες του κρατικού μηχανισμού δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού. Η φετινή αντιπυρική περίοδος βρίσκει την πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς σε... διαβούλευση για τη νέα δομή Πολιτικής Προστασίας!
Η οποία προφανώς δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί από φέτος. Αρα θα έχουμε την περυσινή δομή, η οποία απέτυχε πλήρως στο Μάτι και μάλιστα ενώ θα συζητούμε για μια νέα... Και όλα αυτά, γιατί η κυβέρνηση καθυστέρησε οκτώ μήνες στην κατάθεση της πρότασής της.
Επιπλέον, ανησυχίες δημιουργεί η προεκλογική περίοδος στους ΟΤΑ. Θα υπάρξει το ενδιαφέρον και η στενή παρακολούθηση από περιφερειακές και δημοτικές αρχές για την ορθή εκτέλεση της αποψίλωσης και της υπόλοιπης προετοιμασίας;
Θα αφήσουν δηλαδή οι δήμαρχοι τους προεκλογικούς «γάμους» για να πάνε για «πουρνάρια»; Αρνητικό πάντως είναι το μήνυμα από το γεγονός πως στα εκπαιδευτικά σεμινάρια της Πυροσβεστικής για στελέχη των δήμων (με χρηματοδότηση του Ιδρύματος «Στ. Νιάρχος») ανταποκρίθηκαν μόνο 83 στους 395, ποσοστό 21%!
Τα σεμινάρια περιελάμβαναν εκπαίδευση σε ζητήματα αντιμετώπισης και καταστολής πυρκαγιών, πυρασφάλειας και δασοπροστασίας και προληπτικής εκκένωσης κατοικημένων περιοχών.
Θετικά πάντως αντιμετωπίζεται από στελέχη των αρμόδιων φορέων η πρόσφατη υπογραφή ΚΥΑ που ρυθμίζει τη συνεργασία μεταξύ του Πυροσβεστικού Σώματος και της Δασικής Υπηρεσίας στον τομέα της πρόληψης, αλλά κυρίως της καταστολής των δασικών πυρκαγιών. Μάλιστα, πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο διάστημα και σχετικές ασκήσεις στο πεδίο και όχι στο γραφείο.
«Τα μέτρα που πάρθηκαν μετά την καταστροφική πυρκαγιά στην Πάρνηθα αποτελούν θετικό παράδειγμα. Εκεί έχει εκπονηθεί συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο. Σε ετοιμότητα βρίσκονται 19 πυροσβεστικά οχήματα, εκ των οποίων μόνο 5 είναι της Πυροσβεστικής.
Τα υπόλοιπα είναι της Δασικής, του Φορέα Διαχείρισης, των όμορων δήμων, και βρίσκονται υπό την ευθύνη της Πυροσβεστικής», σημείωσε ο κ. Μπόκαρης. Οπως υπογραμμίζει, το κρίσιμο ζητούμενο είναι να υπάρχουν δυνάμεις ανεπτυγμένες στο πεδίο και να δράσουν άμεσα.
Κακή αρχή
Ενδεικτικό των φετινών δυσκολιών αποτελεί το γεγονός πως η αντιπυρική περίοδος ξεκίνησε επισήμως την 1η Μαΐου με... πολλά γκολ από τα αποδυτήρια. Από την 1η Ιανουαρίου έως και την 30ή Απριλίου 2019 είχαν εκδηλωθεί συνολικά 4.854 αγροτοδασικές πυρκαγιές, αριθμός αυξημένος σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018 κατά 165,5%!
Τα στοιχεία αυτά δημοσίευσε ο κ. Ανδριανός Γκουρμπάτσης, νομικός και αντιστράτηγος ε.α. του Πυροσβεστικού Σώματος. Μάλιστα, το φετινό πρώτο τετράμηνο εκδηλώθηκε ο μεγαλύτερος αριθμός πυρκαγιών από το 2003, δηλαδή εδώ και 16 έτη!
Παρότι οι περισσότερες κατασβέστηκαν έγκαιρα, η αυξητική τάση αποτελεί ένα καμπανάκι συναγερμού ενόψει καλοκαιριού.