Περίπου είκοσι άνθρωποι ...
καθόμασταν γύρω από το μεγάλο ξύλινο τραπέζι στο αναγνωστήριό της των ειδικών συλλογών, στην αίθουσα παλαιοτύπων και εθνικών κειμηλίων της Βιβλιοθήκης της Βουλής.
Στην πλειονότητα ήμασταν γυναίκες και, ρίχνοντας μια ματιά γύρω μου, θα έλεγα ότι μάλλον ήταν όλοι συνταξιούχοι.
Η αλήθεια είναι ότι οι νεότεροι, και εργαζόμενοι, δύσκολα θα κατάφερναν να βρεθούν Δευτέρα πρωί στην ωριαία ξενάγηση που διοργανώνει η Κοινοβουλευτική Βιβλιοθήκη με την υποστήριξη του Δικτύου Πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων στην έκθεση «Τα σπάνια και τα πολύτιμα της Βιβλιοθήκης της Βουλής».
Και είναι κρίμα όχι μόνον επειδή σε αυτή την έκθεση περιλαμβάνονται θησαυροί, όπως το παλαιότερο βιβλίο όλης της συλλογής, «Τα ερωτήματα του Μανουήλ Χρυσολωρά», που τυπώθηκε το 1456 στην Ιταλία. Αλλά κυρίως επειδή συνολικά μας λείπει η κουλτούρα των βιβλιοθηκών, η εμπειρία της χρήσης και η επιμονή της έρευνας.
Και όμως, η ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση είναι προϋπόθεση δημοκρατίας διευκρινίστηκε στην αρχή της ξενάγησης. Κατά αυτή την έννοια, η δράση «Ανοιχτές συλλογές», μία από τις θεματικές ενότητες της διοργάνωσης «Αθήνα 2018, Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου», είναι μια κίνηση που απευθύνεται όχι μόνο στους βιβλιόφιλους, αλλά στους πολίτες που επιδιώκουν μια ανοιχτή πολιτεία.
Κάποιοι από τους παρευρισκομένους παρακολουθήσαμε την ξενάγηση της ιστορικού Αγγελικής Καραπάνου καθισμένοι στα χαμηλά καναπεδάκια της αίθουσας, που μαζί με ελάχιστα ακόμη έπιπλα διασώθηκαν από την οικοσκευή παλαιού ανακτόρου το οποίο στεγαζόταν εδώ.
Ο,τι ακόμη υπάρχει, μικρά σκαμνάκια, κάποια αντικείμενα γραφείου, ανήκαν στην επίπλωση του παλατιού από την εποχή του Γεωργίου Α΄. Το ανάκτορο εγκαταλείφθηκε μετά τον θάνατο της βασίλισσας Ολγας και με πρωτοβουλία του Ελευθερίου Βενιζέλου αποφασίστηκε η μετασκευή του, που πραγματοποιήθηκε σε σχέδια του Ανδρέα Κριεζή.
Στις ξεναγήσεις έχει κανείς τη δυνατότητα να δει από κοντά «αρχέτυπα», «παλαίτυπα», χειρόγραφα, αλλά και την πληρέστερη συλλογή με προεπαναστατικές εφημερίδες και περιοδικά.
Η Βιβλιοθήκη υπήρξε η πρώτη υπηρεσία που μπήκε στο νέο πλέον κτίριο του ελληνικού Κοινοβουλίου, το 1935, και στεγάστηκε στον δεύτερο όροφο, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.
Τα βιβλία που ήρθαν εδώ επιλέχθηκαν με κριτήριο την υποστήριξη του κοινοβουλευτικού έργου και πρόκειται για συλλογή που αποκτήθηκε κατά κύριο λόγο από δωρεές. Με αυτόν τον τρόπο εξακολουθεί να εμπλουτίζεται, μια και οι αγορές τέτοιων βιβλίων σπανίζουν.
Εμείς και όσοι θα συμμετάσχουν στις επόμενες προγραμματισμένες επισκέψεις θα «συναντηθούμε» με αντιπροσωπευτικά τεκμήρια από τις ειδικές συλλογές της Βιβλιοθήκης: «αρχέτυπα», που περιλαμβάνουν βιβλία του 15ου αι. που τυπώθηκαν στα πρώτα χρόνια της τυπογραφίας, «παλαίτυπα», βιβλία του 16ου και 17ου αι., χειρόγραφα – περίπου 500 τεκμήρια από τον 11ο έως τον 19ο αι., την πληρέστερη συλλογή με προεπαναστατικά περιοδικά και επαναστατικές εφημερίδες και τα Συντάγματα της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης έκδοσης του επαναστατικού συντάγματος που ψήφισε η Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου το 1822.
Προσεχείς προγραμματισμένες ξεναγήσεις 18 -25 Φεβρουαρίου.