Του Σωτήρη Μ. Τζούμα
Συνομιλώντας κάποτε με τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο...
τον είχα ρωτήσει με παράπονο, πώς γίνεται με όσα γράφω και εκφράζω να ενοχλούνται οι φίλα προσκείμενοι Ιεράρχες αλλά και οι εχθρικά διακείμενοι .
Έχω καταντήσει «κόκκινο πανί» για όλους, του είχα πεί!
Και ο μεγαλόκαρδος και καλόψυχος Χριστόδουλος μου απάντησε:
– Μην στενοχωριέσαι παιδάκι μου,εσύ γράφεις όπως νοιώθεις. Είσαι αληθινός στις απόψεις που καταθέτεις και αυτό είναι ένα χάρισμα που δυστυχώς κάποιοι δεν το εκτιμούν και δεν το κατανοούν.
Αντιθέτως ενοχλούνται γιατί δεν αντέχουν τόση αλήθεια. Από τότε έχουν περάσει πολλά χρόνια!
Και έχω υποστεί πολλά από δήθεν φίλους και ευεργετηθέντες αχαρίστους, αλλά και από ορκισμένους εχθρούς του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου,ο οποίοι μέχρι και τώρα ακόμη- δέκα σχεδόν χρόνια από την κοίμησή του- πολεμούν την μνήμη του γιατί τον φοβούνται.Και δεν έχουν άδικο! Όσα μηνύματα μας έδωσε όσο ζούσε, άλλα τόσα θα μας δώσει και εκ του τάφου Του. Γιατί ο Χριστόδουλος ήταν ένας και μοναδικός.
Αυτά που εγώ εισέπραξα όλα αυτά τα χρόνια ήταν αισχρές συκοφαντίες, βρώμικες κατηγορίες,άνανδρες μηνύσεις και αγωγές, από κομπλεξικά θρασύδειλα άτομα τα οποία θεωρητικά ανήκουν στον θεοίδρυτο θεσμό της Εκκλησίας, αλλά πρακτικά στον έξω κόσμο θα είχαν διαπρέψει ως μέλη της cosa nostra.
Και όλα αυτά τα έχω αντιμετωπίσει μέσα στο χώρο της Εκκλησίας με υπομονή και ψυχραιμία.
Το μεγαλείο, ωστόσο,για όλη αυτή την ταλαιπωρία– η οποία με βασανίζει κυρίως ψυχικά και με επιβαρύνει οικονομικά,γιατί πρέπει να υπερασπιστώ κι εγώ των λόγων και της γραφής μου το αληθές–ευρίσκεται στο γεγονός ότι στο τέλος πάντα επαληθεύομαι.
Και τα πρόσωπα που έχω περιλάβει με την τσιμπίδα της κριτικής μου, αποδεικνύονται, ως επί το πλείστον, οικτροί συμφεροντολόγοι, μικροπρεπή ανθρωπάκια αλλά και επιλήσμονες του ιερού των καθήκοντος.
Καλό είναι να ξέρουν όλοι αυτοί που επαίρονται για τις εναντίον μου επιθέσεις ότι δεν φοβούμαι και δεν πτοούμαι και ότι όσο έχω φωνή και σώας τας φρένας, θα γράφω και θα αποκαλύπτω τις αδολεσχίες και τον ύποπτο ρόλο και τα προσωπικά παίγνια που αναπτύσσουν ορισμένοι εντός της Εκκλησίας. Ουδείς είναι υπεράνω κριτικής. Και οι κρίνοντες κρίνονται.
Και πολύ σύντομα, έρχεται η ώρα που θα προβώ σε επώνυμες καταγγελίες και αποκαλύψεις για πρόσωπα που θεωρούν ότι μπορούν να κοροϊδεύουν και να αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη, χωρίς να πληρώνουν το ανάλογο τίμημα.
Αφορμή για να καταθέσω τις παραπάνω σκέψεις μου έδωσε το απρόσμενο σχόλιο που έκανε για τον υπογράφοντα ο κ. Παναγιώτης Τελεβάντος εξ Αμερικής, στο μαχητικό ιστολόγιό του.
Με τον κίνδυνο να θεωρηθεί ότι ανταποδίδω τις φιλοφρονήσεις που εξέφρασε για τον τρόπο που παρουσιάζουμε τα γεγονότα θέλω να πώ ότι ο κ. Τελεβάντος με την ελεγκτική γραφίδα του και την απροσκύνητη φωνή του έχει γίνει ο τρόμος και ο φόβος πολλών εξ αυτών που κριτικάρει κατά καιρούς , οι περισσότεροι εκ των οποίων έχουν λερωμένη την φωλίτσα τους.
Μπορεί να μη συμφωνώ σε όλα και να μάλιστα μερικές φορές θεωρώ ότι διακατέχεται από κάποια εμμονή με ορισμένα πρόσωπα, αλλά επί της ουσίας προτιμώ αυτή την υπερβολική επιθετικότητα- αρκεί να εμπεριέχει αλήθειες- από την σιωπή και το κουκούλωμα.Τις βρωμιές κάτω από το χαλί δεν τις κρύβουν πια ούτε οι αθίγγανοι.
Εκκλησία είμαστε όλοι και κλήρος και λαός. Και οι θεωρίες που θέλουν τους λαϊκούς σε ρόλο απλού παρατηρητή έχουν καταρρεύσει προ πολλού μαζί με αυτούς που τις εκστόμιζαν.
Πού είναι σήμερα, αλήθεια, ο Γέρων Πειραιώς Καλλίνικος, ο εμπνευστής της θεωρίας των…» παντελονάδων». Ξεχασμένος στο διάβα του χρόνου. Ευτυχώς τον θυμούνται και τον περιθάλπτουν τα πνευματικά παιδιά του.
Πού είναι ο Δωδώνης Χρυσόστομος, που έβλεπε παντού εχθρούς και δεν μπορούσε να κατανοήσει ούτε την αγωνία αλλά ούτε και τον αγώνα αυτών που ήθελαν να τον βοηθήσουν, έστω και από την κουίντα των πραγμάτων; Έχει την ψευδαίσθηση ότι εξακολουθεί να παίζει σημαίνοντα ρόλο, κάνοντας κακό σε ανθρώπους οι οποίοι σίγουρα δεν τον έβλαψαν.
Πού είναι ο Ηλείας Γερμανός που θα μείνει στην ιστορία ως ο δικομανής Αρχιερεύς; Μια ζωή αγωνίζονταν για το δίκαιο και η Μητρόπολή του δίνει σήμερα την εικόνα μιας διαλυμένης ορχήστρας που παράγει ασυντόνιστο ήχο.
Αλλά και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος, παρά την φαινομενική παντοδυναμία του, έχει εγκλωβιστεί στις απαιτήσεις των ομάδων των επιγόνων που ο ίδιος επέτρεψε να δημιουργηθούν. Και τώρα πια είναι μονόδρομος γιαυτόν: πρέπει να επιλέξει στρατόπεδο! Και όλα δείχνουν ότι ο κύβος ήδη ερρίφθη. Αλλά δεν έχουν όλοι την ίδια άποψη. Και αυτό θα φανεί σύντομα.
Όσοι είμαστε εντός της Εκκλησίας και βιώνουμε την διδασκαλία του Κυρίου, δεν θα πρέπει να λησμονούμε το ηθικό πλεονέκτημα κάθε ανθρώπου που υπόκειται σε κριτική:κάθε ένοχος είναι
κατ´αρχήν αθώος!
Και είναι προτιμότερο ένας ένοχος να θεωρείται αθώος, παρά ένας αθώος να καθίσταται πρωτίστως ένοχος.
Ο Μεγάλος Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος– πάλι ο Χριστόδουλός μας– έλεγε ότι αν δεν έχεις να φοβάσαι τίποτα άστους να λένε και να γράφουν ο,τι θέλουν. Το άδικον ουκ ευλογείται και η αλήθεια, αργά ή γρήγορα, θα λάμψει! Αν όμως, έχεις λόγους να φοβάσαι τότε ορθώς ανησυχείς!
Το σχόλιο που έκανα για το ταξίδι του διαπρεπούς Πρωτοπρεσβυτέρου π. Αλεξ Καρλούτσου και το πέρασμά του από την Αθήνα ήταν πέρα για πέρα αληθινό.
Ο π. Αλεξ ήταν στην Αθήνα για να προωθήσει κάποιες εκκρεμότητες του Πατριαρχείου που του ανεπθεσε ο ίδιος ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Από κοντά ήταν και συνεπικουρούσε και ο Μητροπολίτης Γαλλίας Εμμανουήλ,ο οποίος έχει κάθε λόγο να καλλιεργεί την εικόνα του «απόλυτου φαβορί», για την Αρχιεπισκοπή Αμερικής, για την επόμενη μέρα, οποτεδήποτε έλθει. Όμως στην προκειμένη περίπτωση το ταξίδι του π. Αλεξ στην Ελλάδα, δεν αφορούσε το θέμα της διαδοχής στις ΗΠΑ. Τουλάχιστον όχι ακόμη.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος απ´ότι είμαι σε θέση να γνωρίζω δεν έχει δώσει το πράσινο φώς σε κανέναν για εκκίνηση της διαδικασίας για την αλλαγή φρουράς στην Αμερική.
Τα προβλήματα είναι πολλά και το Πατριαρχείο δεν θα κάνει το επόμενο βήμα, αν προηγουμένως δεν έχει αποκατασταθεί η Κανονικότητα στην εκεί Εκκλησία και δεν μπεί το νοικοκύρεμα που πρέπει στα οικονομικά της Αρχιεπισκοπής.
Τα λάθη του παρελθόντος τα πλήρωσε ακριβά. Δεν είναι ανάγκη να το ξαναζήσει όλο αυτό.Και ο Πατριάρχης μας έχει αποδείξει τόσα χρόνια ότι είναι προσεκτικός τιμονιέρης.
Μπορεί ο Γαλλίας Εμμανουήλ, να θέλει να προαχθεί σε Αμερικής και να το καλλιεργεί σε επίπεδο, τουλάχιστον, δημοσίων σχέσεων και εντυπώσεων. Οι εντυπώσεις κερδίζουν πάντα τη μάχη κατά το ήμισυ, στην αρχή τουλάχιστον της συγκεντρωτικής εικόνας που δημιουργείται για ένα πρόσωπο που εκτίθεται σε μία μάχη διαδοχής.
Αλλά όταν έλθει η ώρα της κρίσεως δεν ψηφίζουν οι εντυπώσεις που δημιουργήσαμε, αλλά οι Ιεράρχες της Αρχιεπισκοπής Αμερικής σε πρώτη φάση για το Τριπρόσωπο και σε δεύτερη φάση οι Μητροπολίτες που απαρτίζουν την Σύνοδο του Οικουμενικού Θρόνου. Και τότε τα πράγματα δυσκολεύουν.
Στην περίπτωση της υποψηφιότητας του Γαλλίας Εμμανουήλ για την Αμερική δεν με ενοχλούν αυτά που λέγονται και γράφονται και επαναλαμβάνει στο ρεπορτάζ του ο κ. Τελεβάντος, για τις ακραίες δήθεν Οικουμενιστικές αντιλήψεις που τον χαρακτηρίζουν.
Ο Εμμανουήλ δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο Οικουμενιστής από άλλους Ιεράρχες. Απλά είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί αυτή την πορεία γιατί πρέπει να εξυπηρετεί σωστά και επάξια τα συμφέροντα του Φαναρίου στους διαθρησκειακούς διαλόγους!
Και αυτό ξέρει να το κάνει πολύ καλά.
Σε έναν κόσμο που εξελίσσεται διαρκώς, η Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να φέρεται και να δρά με γρήγορα ανακλαστικά. Να φέρεται ισάξια και όχι κομπλεξικά.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο προσπαθεί να κρατά ίσες αποστάσεις αλλά και φροντίζει να κρατά τα ηνία των εξελίξεων, ώστε να μην κινδυνεύει να κατηγορηθεί για επαρχιωτισμό, απομόνωση και στείρο πνεύμα.
Δεν είναι τυχαίο που αυτή η μικρή ομάδα Ιεραρχών και λοιπών κληρικών που προίστανται των υπηρεσιών του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατορθώνει και ανταποκρίνεται αξιοπρεπώς στις σύγχρονες ανάγκες που θέλουν το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως να έχει τον πρώτο λόγο για όλα τα θέματα και να δίνει το tempo σε όλες τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Το Πατριαρχείο Μόσχας παρά την οικονομική υπεροχή που του δίνει η παρούσα πολιτική συγκυρία με τον Πρόεδρο Πούτιν, δεν θα μπορέσει ποτέ να αποκτήσει την εμπειρία, την οικουμενικότητα και το ευρύ πνεύμα του Φαναρίου. Η Μεγάλη Μητέρα Εκκλησία ζεί ένα συνεχές σύγχρονο θαύμα!
Για όσους έχουν την ευλογία και το προνόμιο να κουβεντιάσουν με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο , θα διαπιστώσουν από την πρώτη στιγμή της κουβέντας ότι δεν κάνει ευχαρίστως όλα αυτά για τα οποία δέχεται άδικη κριτική,αλλά νοιώθει υποχρεωμένος να κρατά την Ορθόδοξη Εκκλησία ζωντανή μέσα στο διάλογο και ας κατηγορείται από τους ακραίους.
Αυτοί μικροί καθώς είναι θα ξεχαστούν στο πέρασμα του χρόνου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης όμως, Βαρθολομαίος θα μείνει στο πάνθεο των Πατριαρχών ως ο μεγάλος οραματιστής Βαρθολομαίος, παρά τα λάθη και τις αστοχίες του και ως ο Πατριάρχης που έβλεπε πολλά χρόνια μπροστά από την εποχή του.
Και επειδή δεν θέλω να κρατώ κλειστά τα χαρτιά μου για το θέμα που έχει δημιουργηθεί πρόωρα για την διαδοχή στις ΗΠΑ, η προσωπική μου γνώμη είναι ότι ο Μητροπολίτης Γαλλίας Εμμανουήλ δεν κάνει για Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, όχι – επαναλαμβάνω – γιατί έχει αυτές τις Οικουμενιστικές διαθέσεις, όπως τον κατηγορούν, αλλά γιατί δεν διαθέτει την ακτινοβολία που απαιτείται για να λάμψει εξ αρχής και να κάνει την διαφορά.
Η Αρχιεπισκοπή Αμερικής αυτή τη στιγμή χρειάζεται έναν ποιμενάρχη που θα αστράψει και θα βροντήξει! Χρειάζεται έναν Αρχιεπίσκοπο που θα κάνει την μεγάλη ανατροπή και θα μεταφέρει το πνεύμα της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως στην Αμερική και θα καταφέρει να κάνει την Αρχιεπισκοπή και την ομογένεια και πάλι μεγάλη και υπολογίσιμη δύναμη.
Αν σήμερα με τα χάλια που έχει η εκεί Εκκλησία είναι σεβαστή από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία του Λευκού Οίκου, φαντασθείτε τί θα γίνει αν οργανωθεί και αν ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος καταφέρει αυτό που δεν κατάφερε ο Δημήτριος: να αποδείξει ότι η Αρχιεπισκοπή Αμερικής είναι ένα ιερό εκκλησιαστικό καθίδρυμα αλλά παράλληλα εκπροσωπεί τα εκατομμύρια των σπουδαίων Ελλήνων που ζούν εκεί.
Ο επόμενος Αμερικής πρέπει να συνδυάζει την φαναριώτικη διπλωματία αλλά και να διακατέχεται από ένα Αγιορείτικο πνεύμα λειτουργικής. Πρέπει να έχει γαλουχηθεί με τα αυθεντικά στοιχεία μίας γνήσιας ορθόδοξης εκκλησιολογίας που θα εμπνεύσει και θα καθοδηγήσει σωστά τον εκεί ιερό κλήρο . Η Αμερική πρέπει να μοσχοβολίσει και πάλι λιβάνι.
Αυτή τη στιγμή οι ιερείς που βγαίνουν και αναλαμβάνουν υπηρεσία στις ΗΠΑ έχουν πολλά κενά. Δεν θέλω να κάνω λόγο για ελλειπή θεολογική κατάρτιση ή άγνοια σημαντικών στοιχείων της ορθόδοξης λειτουργικής, που μετικες φορές αγγίζει τα όρια της αίρεσης.
Το βέβαιο είναι ότι ο κλήρος στις ΗΠΑ χρειάζεται αυτό που στην γλώσσα του σύγχρονου management αποκαλούμε re-engineering! Δηλαδή ανασύνταξη των δυνάμεων και επανεκκίνηση. Και αυτό μόνον ένας νέος Αρχιεπίσκοπος μπορεί να το κάνει.
Η Ιεραρχία του Οικουμενικού Θρόνου διαθέτει πρόσωπα Ιεραρχών ικανά και άξια που να μπορούν να αλλάξουν σελίδα στην Εκκλησία της Αμερικής. Πρόσωπα βγαλμένα μέσα από τα σπλάχνα του Φαναρίου, Ιεράρχες που θα μπορέσουν να κάνουν τη διαφορά .
Παράλληλα και μέχρι να φτάσει η ώρα που το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα κληθεί να εκλέξει τον νέο Αμερικής θα πρέπει επιτέλους να αποβάλλει κακές συνήθειες του παρελθόντος και να οργανωθεί σωστά ώστε να καταστεί πανέτοιμο να αντιμετωπίσει την μεγάλη αυτή πρόκληση της οποίας το διακύβευμα έχει να κάνει με το μέλλον αυτής της ίδιας της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.