Αντισυνταγματικές και εξ αυτού ...
ανεφάρμοστες κρίθηκαν από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ρυθμίσεις που είχαν πρόσφατα νομοθετηθεί, για διεύρυνση του ελέγχου «πόθεν έσχες», με την υποχρέωση να δηλώνονται πέραν των άλλων, μετρητά σε σπίτια και θυρίδες και κινητά αξίας, όπως πίνακες, χρυσαφικά και πολύτιμα αντικείμενα.
Το ανώτατο δικαστήριο με αφορμή προσφυγές που είχαν καταθέσει ενώσεις δικαστικών και εισαγγελέων για τις ρυθμίσεις που αφορούν τους δικαστικούς, έκρινε πως στο εξής όλοι οι υπόχρεοι για «πόθεν έσχες», κρατικοί αξιωματούχοι, αιρετοί, δικαστικοί, κυβερνητικοί παράγοντες δημοσιογράφοι κ.ά., δεν θα πρέπει να δηλώνουν μετρητά σε σπίτια και θυρίδες πάνω από 15.000 ευρώ και κινητά, τιμαλφή, πίνακες κ.λπ. πάνω από 30.000 ευρώ, καθώς οι σχετικές ρυθμίσεις κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
Οι εν λόγω ρυθμίσεις κρίθηκαν αντισυνταγματικές διότι, όπως αναφέρεται στην απόφαση της Ολομέλειας, «αντίκειται στα άρθρα 5 παρ. 1, 9 παρ. 1 και 9Α του Συντάγματος, καθώς και στην αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 εδ. δ΄ του Συντάγματος)».
Μετά ταύτα, η κοινή υπουργική απόφαση που όρισε το πώς θα υποβάλλεται στο εξής το «πόθεν έσχες» ουσιαστικά καθίσταται ανενεργή και πρέπει να αλλάξει, ενώ τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα για τον έλεγχο «πόθεν έσχες» για τους δικαστικούς. Η Ολομέλεια του ΣτΕ, σε ό,τι αφορά τους δικαστές, έκρινε ότι η επίμαχη υπουργική απόφαση, που όριζε την ηλεκτρονική κατάθεση του «πόθεν έσχες», ουσιαστικά είναι σαν να μην εκδόθηκε ποτέ, καθώς κρίθηκε «ότι ουδέποτε απέκτησε νομική υπόσταση».
Και τούτο, διότι κατά την απόφαση της Ολομελείας δεν δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως κρίσιμα στοιχεία που απαιτούνται, όπως «παραμετρικές τιμές και οδηγίες συμπληρώσεως πεδίων», με αποτέλεσμα να «καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος νομιμότητας».
Ομως, η Ολομέλεια του ΣτΕ με την απόφασή της (2649 του 2017), προχώρησε ένα βήμα πιο πάνω, θέτοντας το πλαίσιο που πρέπει να ισχύει στο εξής για τον έλεγχο του «πόθεν έσχες» των δικαστικών.
Ειδικότερα, όρισε ότι θα πρέπει για λόγους συνταγματικής τάξης και διαφύλαξης της δικαστικής ανεξαρτησίας στην επιτροπή ελέγχου του «πόθεν έσχες» των δικαστικών να μετέχουν, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου της, ανώτατοι δικαστικοί από τα τρία ανώτατα δικαστήρια κατά πλειοψηφία.
Επίσης, από αυτή την επιτροπή θα πρέπει να ελέγχονται και οι δηλώσεις των συζύγων των δικαστικών. Σε ό,τι αφορά τις αιτιάσεις που είχαν προβληθεί ότι μπορεί να μην έχει διασφαλιστεί το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων για όσους υποβάλλουν ηλεκτρονικά «πόθεν έσχες», το ΣτΕ αποφάσισε ότι έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα και δεν υπάρχει κίνδυνος διαρροών.
Ακόμη, ο ελεγχόμενος για «πόθεν έσχες» θα πρέπει να καλείται αρμοδίως για διευκρινίσεις και θα έχει ποινικές κυρώσεις μόνον όταν αποκρύπτει περιουσιακά στοιχεία και όχι στην περίπτωση που απλά ξέχασε να τα δηλώσει.
Πάντως, η απόφαση του ΣτΕ φαίνεται ότι διαμορφώνει ένα νέο μέτωπο της κυβέρνησης με τη Δικαιοσύνη, καθώς ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Δημήτρης Παπαγγελόπουλος δήλωσε: «Αναμένω να ενημερωθώ επίσημα, φοβάμαι όμως ότι η Δικαιοσύνη θα εκτεθεί».