Του Ηλία Μπενέκου
Τη δημιουργική ασάφεια ...
φαίνεται πως επιστρατεύει για ακόμη μια φορά η κυβέρνηση στο μέτωπο των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, καθώς, ενώ επιμένει να πανηγυρίζει για τον συμβιβασμό που πέτυχε στο Eurogroup, εξακολουθεί να κρατά στο σκοτάδι τους βουλευτές αλλά και τους πολίτες, αναφορικά με τους όρους της συμφωνίας στην οποία κατέληξε.
Το μόνο σίγουρο είναι πως το Μαξίμου κέρδισε πολιτικό χρόνο καταφέρνοντας σε μία ιδιαιτέρως δύσκολη συγκυρία να αποφύγει ένα καταστροφικό ναυάγιο και στο διάστημα που ακολουθεί να διαχειριστεί επικοινωνιακά τα σκληρά μέτρα που βρίσκονται προ των πυλών.
Παράλληλα η συγκεκριμένη εξέλιξη έβαλε -προσώρας τουλάχιστον- «φρένο» στη γενικευμένη εκλογολογία του τελευταίου διαστήματος, στερώντας από την αντιπολίτευση τη δυνατότητα να ζητά κάλπες, με το επιχείρημα ότι η χώρα οδηγείται σε μια κατάσταση οικονομικής ασφυξίας, αντίστοιχη με εκείνη του 2015.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, όλοι στην κυβέρνηση γνωρίζουν πως μπροστά τους έχουν έναν πραγματικό «Γολγοθά» αποσαφήνισης και κωδικοποίησης των νέων μέτρων, προκειμένου να επαληθευτούν οι διαβεβαιώσεις περί «μηδενικού δημοσιονομικού αποτελέσματος», ή όπως συνηθίζουν να λένε «για κάθε ευρώ επιβάρυνσης να υπάρξει και ένα ευρώ ελάφρυνσης».
Στην πράξη, αυτό κάθε άλλο παρά εύκολο αναμένεται να είναι, με δεδομένο ότι από την πλευρά των Θεσμών δεν υπάρχει ρητή συγκατάθεση για το πότε, το πώς και υπό ποιες προϋποθέσεις θα έρθουν τα λεγόμενα «αντίμετρα», παρά την εκτίμηση της κυβέρνησης ότι «τα μέτρα όσο και τα αντίμετρα θα ισχύουν από την 1.1.2019».
Η αλήθεια μένει να αποδειχθεί όταν θα αρχίσουν και επισήμως οι διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς μετά την επιστροφή τους από την ερχόμενη εβδομάδα στην Αθήνα, οπότε και θα αποκαλυφθεί το ύψος του λογαριασμού που θα κληθούν οι πολίτες να πληρώσουν και να επικυρώσουν με την ψήφο τους οι κυβερνητικοί βουλευτές.
Βαβέλ
Υπό το φως των εξελίξεων μετά το Eurogroup, στο κυβερνών κόμμα είναι φανερό ότι διατυπώνονται πολλές και διαφορετικές εκτιμήσεις δίνοντας σε αρκετές περιπτώσεις την εικόνα Βαβέλ. Συγκεκριμένα στον ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώνονται τρεις «δεξαμενές» στελεχών και βουλευτών, οι υπεραισιόδοξοι, οι επιφυλακτικοί και εκείνοι που επί του παρόντος δηλώνουν απρόθυμοι να στηρίξουν μια συμφωνία με νέες περικοπές.
Υπό το φως των εξελίξεων μετά το Eurogroup, στο κυβερνών κόμμα είναι φανερό ότι διατυπώνονται πολλές και διαφορετικές εκτιμήσεις δίνοντας σε αρκετές περιπτώσεις την εικόνα Βαβέλ. Συγκεκριμένα στον ΣΥΡΙΖΑ διαμορφώνονται τρεις «δεξαμενές» στελεχών και βουλευτών, οι υπεραισιόδοξοι, οι επιφυλακτικοί και εκείνοι που επί του παρόντος δηλώνουν απρόθυμοι να στηρίξουν μια συμφωνία με νέες περικοπές.
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν κατά βάση τα κορυφαία κυβερνητικά στελέχη και όσοι βρίσκονται κοντά στο Μαξίμου, που από την πρώτη στιγμή έσπευσαν να πανηγυρίσουν για τη συμφωνία, υποστηρίζοντας ότι βάζει τέλος στο κλίμα αβεβαιότητας και στη λιτότητα, συντελεί στην επαναφορά της σταθερότητας και την εμπέδωση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, ενώ την ίδια ώρα παραμένει πιστή στις βασικές αρχές του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να οδηγεί σε νέα μέτρα λιτότητας.
Η επιχειρηματολογία αυτή περί «αρχής του τέλους της κρίσης» αποτελεί και την επίσημη «γραμμή» της κυβέρνησης, την οποία παρουσίασε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός κατά την τελευταία συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος.
Δίπλα στα συγκεκριμένα στελέχη εντοπίζεται μια ακόμη κατηγορία, εκείνων που επιλέγουν να κρατήσουν χαμηλούς τόνους και μιλούν για «αναγνώριση της προόδου που έχει συντελεστεί στην Ελλάδα» και μια «νέα αφετηρία στις διαπραγματεύσεις».
Επισημαίνουν, ωστόσο, με νόημα πως τα δύσκολα βρίσκονται ακόμη μπροστά μας και υπενθυμίζουν πως στην παρούσα φάση το μόνο που υπάρχει είναι μια «σύγκλιση αρχών που θα διέπουν τη συμφωνία», με ανοιχτό όμως το περιεχόμενό της. Προειδοποιούν εξάλλου, πως οποιαδήποτε νέα καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης μόνο προς όφελος των δανειστών θα λειτουργούσε αφού θα έφερνε -όπως και στο παρελθόν- την ελληνική πλευρά «με το πιστόλι στον κρόταφο», έτοιμη να αποδεχθεί οποιοδήποτε μέτρο, υπό την απειλή της οικονομικής ασφυξίας.
Τέλος υπάρχουν και οι λεγόμενοι «επίφοβοι», στους οποίους, όπως είναι φυσικό, έχουν στραμμένο το βλέμμα τους οι επιτελείς του Μαξίμου. Σε αυτούς συγκαταλέγονται στελέχη που από καιρού εις καιρόν έχουν ρίξει «προειδοποιητικές βολές» δηλώνοντας την απροθυμία τους να ψηφίσουν μέτρα, όπως η μείωση του αφορολόγητου ή οι νέες περικοπές στις συντάξεις.
Το γεγονός ότι δεν αποτελούν συγκροτημένη ομάδα, ώστε η διαφοροποίησή τους να αποκτήσει χαρακτηριστικά γενικευμένου αντάρτικού, όταν τα μέτρα έρθουν προς ψήφιση στη Βουλή, περιορίζει την ανησυχία του Μαξίμου, κάνοντας τα κορυφαία στελέχη να ελπίζουν ότι το επιχείρημα περί «αντίμετρων» και «συνολικού πακέτου» θα άρει τελικώς τις επιφυλάξεις των συγκεκριμένων βουλευτών.
Την ίδια ώρα πάντως, για... παν ενδεχόμενο, το μήνυμα που εκπέμπεται προς τους υποψήφιους αντάρτες είναι ότι «όποιος διαφωνεί, διαχωρίζει τη θέση του και παραιτείται». Η επιχείρηση «πειθούς» πάντως θεωρείται δεδομένο ότι θα συνεχιστεί το επόμενο διάστημα από όλα τα κορυφαία στελέχη που θα αναλάβουν να «διαφωτίσουν» τους βουλευτές και τους πολίτες για τα οφέλη της συμφωνίας και να μεταλαμπαδεύσουν την αισιοδοξία τους.
Το θετικό αφήγημα εξόδου από την κρίση
Έχοντας απαλλαγεί από το «βραχνά» της επιστροφής των δανειστών, η κυβέρνηση ρίχνει και πάλι το βάρος της στην αντιστροφή της αρνητικής εικόνας, όπως αυτή καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις, και για τον λόγο αυτό αναζητά «θετικές ειδήσεις», που θα συμβάλουν σε αυτή την προσπάθεια. Το βασικό αφήγημα για σταδιακή έξοδο από την κρίση περιλαμβάνει κατά σειρά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, τη συμφωνία επί των πρωτογενών πλεονασμάτων και στη συνέχεια την ένταξη της χώρας μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.
Η επαλήθευση αυτού του σχεδιασμού και η υιοθέτηση ενός «ισορροπημένου δημοσιονομικού μείγματος», θα επιτρέψει -σύμφωνα με τις κυβερνητικές εκτιμήσεις- την επιστροφή σε δυναμικούς ρυθμούς ανάπτυξης, τη σταδιακή αποκατάσταση των αδικιών μέσω φοροελαφρύνσεων και στοχευμένων παροχών προς τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, αλλά και την ενίσχυση της απασχόλησης μέσω της χρηματοδότησης προγραμμάτων για τη δημιουργία χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας τα επόμενα χρόνια.
Αγωνία
Η αποσαφήνιση και κωδικοποίηση της πρόσφατης συμφωνίας είναι το στοίχημα του Μαξίμου
Έμμεσες προειδοποιήσεις
Για... παν ενδεχόμενο, το μήνυμα που εκπέμπεται προς τους υποψήφιους αντάρτες είναι ότι «όποιος διαφωνεί, διαχωρίζει τη θέση του και παραιτείται»