Σε προσπάθεια ...
συμβιβασμού με τη δέσμευση για τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για να ολοκληρωθεί το τρίτο μνημόνιο και να διασφαλιστεί η μεταμνημονιακή σταθερότητα βρίσκεται πλέον η κυβέρνηση μετά το δίμηνο ανοιχτής σύγκρουσης με τους δανειστές, τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και το ΔΝΤ για τα πρωτογενή πλεονάσματα και τα μέτρα που πρέπει να πάρει η χώρα μετά το 2018.
Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα έντονου πολιτικού παρασκηνίου που έχει αναλάβει ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος συνεπικουρούμενος από τον Πιερ Μοσκοβισί ο οποίος θεωρεί ότι αν όλες οι πλευρές σεβαστούν την υφιστάμενη συμφωνία και ακολουθήσουν τις ευρωπαϊκές πρακτικές για τις αλλαγές στα εργασιακά τότε μπορεί να κλείσει άμεσα η δεύτερη αξιολόγηση.
«Αγκάθι» τα μέτρα για την περίοδο 2019 - 2022
Ομως το μεγάλο «αγκάθι» για μια «συμφωνία πακέτο» με τους δανειστές είναι τα μέτρα που θα πρέπει να πάρει η Ελλάδα όχι μόνο για να ολοκληρωθεί ομαλά το τρίτο μνημόνιο εντός του 2018 αλλά και για να διασφαλιστεί η σταθερότητα της οικονομίας (με άλλα λόγια ότι η Ελλάδα δεν θα ξανακυλήσει στα ελλείμματα) τα επόμενα χρόνια, τουλάχιστον για την περίοδο 2019 - 2022.
Στο πλαίσιο αυτό στο Eurogroup της ερχόμενης Πέμπτης η επιδίωξη του κ. Τσακαλώτου είναι να καθοριστούν οι στόχοι για τα πλεονάσματα μετά το 2019 και η αλληλουχία των αποφάσεων και των μέτρων που θα πρέπει να πάρει η Ελλάδα.
Οπως έχει αναφέρει στη Βουλή και στους δανειστές ο υπουργός Οικονομικών «η ελληνική κυβέρνηση, και καμία ευρωπαϊκή κυβέρνηση, δεν μπορεί να νομοθετήσει μέτρα και μάλιστα δημοσιονομικά για το μέλλον και μάλιστα για την περίοδο μετά τη λήξη της θητείας της».
Είναι όμως έτοιμος να συζητήσει και να συμφωνήσει για ένα «καλάθι μέτρων» τα οποία θα συζητηθούν και θα ενεργοποιηθούν όταν κριθεί απαραίτητο. Στην ουσία πρόκειται για έναν μηχανισμό ανάλογο με τον «κόφτη» δαπανών που συμφωνήθηκε για να αρθεί το αδιέξοδο στην πρώτη αξιολόγηση, όταν από πλευράς ΔΝΤ ζητήθηκαν εγγυήσεις προκειμένου να επιτευχθεί το πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Ο «κόφτης» ψηφίστηκε από τη Βουλή και προβλέπει μείωση δαπανών - περιλαμβανομένων μισθών και συντάξεων - σε ποσοστό 10% σε περίπτωση αποκλίσεων από τους στόχους του προϋπολογισμού.
Για το «καλάθι», τον «κουβά» των μέτρων, για μετά το 2019 που ήδη συζητούνται έχουν ήδη ενταχθεί:
-Η μείωση του αφορολόγητου ορίου για το οποίο επιμένει το ΔΝΤ.
-Η μείωση των κονδυλίων για μισθούς στο Δημόσιο δεδομένου ότι μαζί με τις ασφαλιστικές επιχορηγήσεις φθάνουν ως 80% των συνολικών δαπανών του προϋπολογισμού.
-Ο μηδενισμός των ελλειμμάτων στα επικουρικά ταμεία και - αν χρειαστεί και μείωση ως μηδενισμός της προσωπικής διαφοράς των παλαιών (προ του 2017) συνταξιούχων.
-Το «πάγωμα» κονδυλίων των υπουργείων στα όρια του 2018. Και αυτό γιατί τη χρονιά αυτή θα οριστικοποιηθούν οι αναγκαίες δαπάνες μετά τις περικοπές που θα αποφασιστούν μέσω του spending review.
Το σχέδιο άρσης του αδιεξόδου προβλέπει το Eurogroup της Πέμπτης να καθορίσει το πλαίσιο στόχων και αποφάσεων και να δώσει εντολή να ξεκινήσουν οι τεχνικές συζητήσεις με τους θεσμούς προκειμένου να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση.
Αυτό αναμένεται να κριθεί στο επόμενο Eurogroup που θα γίνει στις 20-21 Φεβρουαρίου. Οπως αποκάλυψαν την Παρασκευή «Τα Νέα», ο κ. Τσακαλώτος ετοιμάζεται να αποστείλει νέα επιστολή προς τους θεσμούς πριν από τη συνεδρίαση του Eurogroup καταθέτοντας τη συνολική πρόταση της κυβέρνησης για μια συμφωνία-πακέτο που θα κλειδώσει τη δεύτερη αξιολόγηση και τις αυξημένες εγγυήσεις της ελληνικής πλευράς για την περίοδο μετά το 2018.
Αυτό που ζητά είναι οι αποφάσεις να συνδυαστούν με τον καθορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που είναι απαραίτητη προϋπόθεση ώστε η Ελλάδα να μπορεί να αιτηθεί τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, το περίφημο QΕ, τον Μάρτιο.
Ελπίδες ανάπτυξης για το 2017
Αν το σχέδιο αυτό υλοποιηθεί, ο υπουργός Οικονομικών θεωρεί ότι το 2017 για την ελληνική οικονομία θα είναι έτος ανάπτυξης με αύξηση του ΑΕΠ που εκτιμάται στο 2,7% και οι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν με άνεση (χωρίς κόφτη ή νέα μέτρα) λόγω αύξησης των φορολογικών εσόδων.
Επιπλέον η επίτευξη μιας συνολικής συμφωνίας δίνει στην κυβέρνηση σημαντικό πολιτικό χρόνο καθώς για μια ακόμη φορά, όπως εκτιμούν το Μέγαρο Μαξίμου και ο κ. Τσακαλώτος ότι θα συμβεί, η Νέα Δημοκρατία θα έχει αποτύχει στη βασική της αντιπολιτευτική στρατηγική που είναι «η αποτυχία της αξιολόγησης».
Σε αυτή την περίπτωση η κυβέρνηση θα έχει κερδίσει και θα μπορεί να αξιοποιήσει τον χρόνο για να αντιμετωπίσει τα σοβαρά προβλήματα της ανάπτυξης και της ανεργίας που ταλανίζουν την ελληνική κοινωνία.
Σε κάθε άλλη περίπτωση, όπως είναι προφανές σε όλους όσοι παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις, η χώρα μπορεί να βρεθεί και πάλι στην «παγίδα του 2015», να υπάρξουν εντάσεις, κίνδυνοι για την οικονομία και όλα αυτά να πυροδοτήσουν πολιτικές εξελίξεις.
Μένει το ΔΝΤ, χαίρεται το Βερολίνο
Στο σημείο που βρισκόμαστε, οι αποφάσεις θα ληφθούν από τους ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών και τις συμμαχίες που έχουν διαμορφωθεί στο Eurogroup. Μάλιστα, για να διευκολυνθεί ο συμβιβασμός, η Ελλάδα δεν θέτει σε καμία περίπτωση ζήτημα αποχώρησης του ΔΝΤ από το πρόγραμμα θεωρώντας ότι το ΔΝΤ σε κάθε περίπτωση θα παραμείνει ούτως ή άλλως στο πρόγραμμα, έστω και σε ρόλο τεχνικού συμβούλου.
Στο σημείο που βρισκόμαστε, οι αποφάσεις θα ληφθούν από τους ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών και τις συμμαχίες που έχουν διαμορφωθεί στο Eurogroup. Μάλιστα, για να διευκολυνθεί ο συμβιβασμός, η Ελλάδα δεν θέτει σε καμία περίπτωση ζήτημα αποχώρησης του ΔΝΤ από το πρόγραμμα θεωρώντας ότι το ΔΝΤ σε κάθε περίπτωση θα παραμείνει ούτως ή άλλως στο πρόγραμμα, έστω και σε ρόλο τεχνικού συμβούλου.
Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι μετά τη συνάντηση Κριστίν Λαγκάρντ και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο Νταβός σε γραπτή δήλωση του εκπροσώπου του Ταμείου Τζέρι Ράις αναφέρεται ότι ο γερμανός υπουργός Οικονομικών «καλωσόρισε τις διαβεβαιώσεις του ΔΝΤ ότι το Ταμείο θα παραμείνει πλήρως ενεργό» στις συζητήσεις για την Ελλάδα «με στόχο να επιτευχθεί γρήγορα συμφωνία για ένα πρόγραμμα που θα μπορεί να στηριχθεί με τη χρήση πόρων του Ταμείου».