Όφελος τουλάχιστον ...
414 εκατομμυρίων ευρώ μπορεί να αποφέρει στην ελληνική οικονομία η άρση των 577 εμποδίων στον ανταγωνισμό που εντόπισε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) σε έξι τομείς της οικονομίας και δη στο ηλεκτρονικό εμπόριο, στις κατασκευές, στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, στη μεταποίηση και χονδρεμπόριο φαρμακευτικών προϊόντων, στο χονδρεμπόριο και σε κλάδους μεταποίησης χημικών προϊόντων. Μάλιστα, το όφελος αυτό προκύπτει σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ βάσει συντηρητικών εκτιμήσεων και σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα μπορεί να είναι πολλαπλάσιο.
Τα εμπόδια αυτά, αλλά και οι συστάσεις του διεθνούς οργανισμού προς την ελληνική κυβέρνηση για τη θεραπεία των στρεβλώσεων στον ανταγωνισμό που προέρχονται από την ίδια τη νομοθεσία περιλαμβάνονται στην τρίτη εργαλειοθήκη ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ.
Η εργαλειοθήκη θα παραδοθεί επισήμως αύριο στην ελληνική κυβέρνηση από τον αναπληρωτή γενικό γραμματέα του ΟΟΣΑ κ. Ριντάρο Ταμάκι. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξεταζόμενοι κλάδοι αντιστοιχούν στο 11,2% του ελληνικού ΑΕΠ και στο 16,7% της απασχόλησης στην Ελλάδα.
Για τον εντοπισμό των ρυθμιστικών εμποδίων (σ.σ. εμπόδια στον ανταγωνισμό που προκύπτουν από τη νομοθεσία) εξετάστηκαν συνολικά 1.288 νομοθετήματα. Στον κλάδο του χονδρεμπορίου εντοπίστηκαν οι περισσότεροι περιορισμοί, συνολικά 265, στον κλάδο των φαρμακευτικών προϊόντων 88, στους λοιπούς κλάδους μεταποίησης 80 (σ.σ. μεγάλοι κλάδοι μεταποίησης όπως αυτός των τροφίμων και των αλκοολούχων ποτών αποτέλεσαν αντικείμενο των δύο προηγούμενων εργαλειοθηκών), στον κλάδο των ΜΜΕ 68, στον κλάδο των κατασκευών 61 και τέλος στον κλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου 15 ρυθμιστικά εμπόδια.
Οι κυριότερες συστάσεις του ΟΟΣΑ ανά εξεταζόμενο τομέα έχουν ως εξής:
Ηλεκτρονικό εμπόριο
1) Θέσπιση ενιαίου ορισμού του καταναλωτή, καθώς σήμερα υπάρχουν πολλαπλοί και αντιφατικοί μεταξύ τους ορισμοί του καταναλωτή, με συνέπεια τη δημιουργία σύγχυσης και την πρόκληση νομικής αβεβαιότητας.
2) Θέσπιση ενιαίου ορισμού του προμηθευτή.
3) Διευκρίνιση των ορισμών και διαφοροποίηση μεταξύ νομικών και εμπορικών εγγυήσεων. Σημειώνεται ότι η νομική εγγύηση είναι η ελάχιστη νομική προστασία που προσφέρεται στους καταναλωτές σε περίπτωση προϊόντων που είναι ελαττωματικά, ενώ οι εμπορικές εγγυήσεις είναι επιπρόσθετα εχέγγυα που προσφέρει κατ’ επιλογήν ο κατασκευαστής κ.ο.κ. Οι διατάξεις περί εγγυήσεων είναι και πολύπλοκες και διασκορπισμένες στο εθνικό δίκαιο, με συνέπεια την έλλειψη κατανόησης των σχετικών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων και από τους προμηθευτές και από τους καταναλωτές.
4) Κατάργηση κάποιων υποχρεώσεων των τελικών πωλητών σχετικά με τις εμπορικές εγγυήσεις. Ειδικότερα, όπως επισημαίνει ο ΟΟΣΑ, οι υποχρεώσεις που θέτει ο νόμος στους Ελληνες προμηθευτές σε σχέση με τις εμπορικές εγγυήσεις τους επιβαρύνουν περισσότερο από την πρόθεση του κοινοτικού νομοθέτη (οδηγία 1999/44/EΚ). Στον βαθμό που ανταγωνιστές στο εξωτερικό δεν επιβαρύνονται με παρόμοιες υποχρεώσεις, είναι δυνατόν οι υποχρεώσεις αυτές να συνιστούν εμπόδιο στη δυνατότητα των εγχώριων προμηθευτών να είναι ανταγωνιστικοί.
Επιπλέον, η αξία της εμπορικής εγγύησης τελικώς μεταφέρεται στους καταναλωτές μέσω μιας αυξημένης τιμής του προϊόντος.
Επιπλέον, η αξία της εμπορικής εγγύησης τελικώς μεταφέρεται στους καταναλωτές μέσω μιας αυξημένης τιμής του προϊόντος.
5)Παρακολούθηση και αναθεώρηση εντός δύο ετών των μηχανισμών Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών μεταξύ καταναλωτών και προμηθευτών. Ο ΟΟΣΑ θεωρεί ότι το γεγονός πως στην Ελλάδα δεν ξεκινάει η διαδικασία από μία ελάχιστη αξία προϊόντων και άνω και επίσης η υπηρεσία παρέχεται δωρεάν από τον Συνήγορο του Καταναλωτή μπορεί να οδηγήσει σε καταχρηστική άσκηση των δικαιωμάτων των καταναλωτών.
6) Απλοποίηση και κωδικοποίηση της κύριας νομοθεσίας περί προστασίας του καταναλωτή και κατάργηση παρωχημένων διατάξεων.
7) Απαλλαγή των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών (ISPs), συμπεριλαμβανομένων των πλατφορμών ηλεκτρονικού εμπορίου (π.χ. Skroutz), από τη γενική υποχρέωση ελέγχου της νομιμότητας των πληροφοριών που διαβιβάζουν ή αποθηκεύουν ότι παρέχουν μόνο υπηρεσίες «φιλοξενίας».
Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης
1) Να αλλάξουν τα κριτήρια βάσει των οποίων επιλέγονται οι εφημερίδες στις οποίες μπορεί να κάνει δημοσιεύσεις το Δημόσιο (προκηρύξεις, διαγωνισμούς κλπ.). Ο ΟΟΣΑ συστήνει την κατάργηση του κριτηρίου σύμφωνα με το οποίο μια ημερήσια εφημερίδα για να έχει δημοσιεύσεις του Δημοσίου πρέπει να κυκλοφορεί τουλάχιστον 2 χρόνια και μια εβδομαδιαία τουλάχιστον 3 χρόνια και να τεθεί ένα νέο όριο από 6 έως 12 μήνες.
2) Να καταργηθεί η νομοθεσία που προβλέπει ότι για να απολαμβάνει μια εφημερίδα ή ένα περιοδικό ειδικό χαμηλό τιμολόγιο ταχυδρομικής διακίνησης θα πρέπει ο εκδότης να είναι μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων Ιδιοκτητών Περιοδικού Τύπου (ΕΔΙΠΤ), θα πρέπει να κυκλοφορεί τουλάχιστον 2-3 χρόνια και ο ιδιοκτήτης της να είναι εκδότης ή δημοσιογράφος.
3) Εξορθολογισμός της νομοθεσίας που αφορά στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των εφημερίδων και απαλοιφή από τη νομοθεσία της υποχρέωσης διανομής του Τύπου μέσω των πρακτορεία Τύπου.
4) Αν και ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι στην εργαλειοθήκη δεν έχει προβεί σε αξιολόγηση του νόμου 4339/2015 (νόμος Παππά) για την αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών και της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης 7577/2016 λόγω των διοικητικών και νομικών διαδικασιών που βρίσκονταν -και βρίσκονται- σε εξέλιξη, προβαίνει σε παρατηρήσεις σχετικά με το άρθρο 14 του επίμαχου νόμου. Το άρθρο 14 αφορά τις εξωτερικές παραγωγές τηλεοπτικών προγραμμάτων και o ΟΟΣΑ προτείνει εξορθολογισμό της νομοθεσίας.
5) Ο ΟΟΣΑ συνιστά την επανεξέταση του ορισμού του ανεξάρτητου παραγωγού οπτικοακουστικών μέσων σύμφωνα με την σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία. Παράλληλα, η υποχρεωτική εγγραφή των παραγωγών και των εταιρειών παραγωγής στα μητρώα των οικείων επιμελητηρίων πρέπει να καταργηθεί.
6) Αλλαγές στον νόμο 3592/2007 (νόμος Ρουσσόπουλου) σε ό,τι αφορά τις εξαιρέσεις για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ραδιοτηλεοπτικών μέσων, καθώς αυτές ευνοούν επιχειρήσεις της αλλοδαπής και από την άλλη επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις της ημεδαπής.
7) Ολοκλήρωση της τεχνικής ανάλυσης, έκδοση χάρτη ραδιοφωνικών συχνοτήτων και διενέργεια δημοπρασιών σε κάθε περιφέρεια με συγκεκριμένο αριθμό αδειών τόσο για τους ενημερωτικούς όσο και για τους θεματικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς.
8) Κατάργηση του κριτηρίου παλαιότητας και του κριτηρίου ελάχιστου αριθμού εργαζομένων για την αδειοδότηση των ραδιοφωνικών σταθμών.
9) Να γίνει πιο ευέλικτο το νομικό καθεστώς για τη συνδρομητική τηλεόραση.
Χονδρεμπόριο
1) Να καταργηθεί ο περιορισμός για την ύπαρξη μόνο μίας κεντρικής χονδρεμπορικής αγοράς φρούτων -λαχανικών, κρεάτων και ψαριών σε μια περιφέρεια και να επιτραπεί πέρα από τις κρατικές να ιδρύουν οι χονδρέμποροι πιθανώς σε συνεργασία με άλλους παράγοντες της αγοράς, να ιδιωτικές ανταγωνιστικές χονδρεμπορικές αγορές.
2) Να αποσυνδεθεί η διάρκεια των συμβάσεων χονδρεμπορίας καυσίμων από τον όγκο των αποθηκευτικών χώρων. Όλοι οι αποθηκευτικοί χώροι θα πρέπει να καταχωρούνται στη Γενική Γραμματεία Ενέργειας.
3) Μείωση του απαιτούμενου αρχικού κεφαλαίου για τις επιχειρήσεις χονδρεμπορίας καυσίμων.
4) Η δυνατότητα επέκτασης των αποκλειστικών συμβάσεων χονδρεμπόρων με τους πρατηριούχους καυσίμων πέραν των πέντε ετών να ισχύει μόνο εάν ο χονδρέμπορος κατέχει πλήρως το ακίνητο.
5) Nα ισχύουν τα ίδια κριτήρια για την αδειοδότηση υφιστάμενων και νέων στον κλάδο των οδικών μεταφορών. Επίσης, να ισχύουν οι ίδιες προϋποθέσεις αδειοδότησης των φορτηγών των εταιρειών οδικών μεταφορών, καθώς σήμερα υπάρχουν διακρίσεις ανάλογα με τη νομική μορφή τους.
Φαρμακευτικά προϊόντα
1) Το νομικό πλαίσιο για την διαφήμιση των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ) θα πρέπει να επικαιροποιηθεί και να ευθυγραμμιστεί με τις πρόσφατες τροποποιήσεις περί απελευθέρωσης των καναλιών διανομής των Γενικής Διάθεσης Φαρμάκων (ΓΕΔΙΦΑ) ως υποκατηγορίας των ΜΗΣΥΦΑ. Επιπλέον, η διαφήμιση των ωφελημάτων προς το κοινό με τη μορφή των εκπτώσεων θα επιτρέψει μεγαλύτερη ευελιξία στην προώθηση των ΜΗΣΥΦΑ.
2) Η νομοθεσία που καλύπτει τα φαρμακευτικά προϊόντα προβλέπει μέγιστη μείωση τιμής στα γενόσημα φάρμακα κατά την διαδικασία ανατιμολόγησης. Σε περίπτωση που η αναθεωρημένη τιμή του γενοσήμου υπερβαίνει εκείνη του προϊόντος αναφοράς η τιμή του τελευταίου διορθώνεται προς τα πάνω ώστε οι δύο τιμές να εξισωθούν. Αυτό στερεί από τα γενόσημα το πλεονέκτημα τιμής που έχουν σε σχέση με το προϊόν αναφοράς, δίχως να αφήνουν περιθώρια ανταγωνισμού ή περαιτέρω διείσδυσής τους στην αγορά. Ο ΟΟΣΑ προτείνει ο κανόνας της μέγιστης μείωσης τιμής να εφαρμόζεται μόνο όταν η αναθεωρημένη τιμή του γενόσημου είναι κάτω από αυτή του φαρμάκου αναφοράς (εκτός πατέντας).
3) Να αρθούν οι περιορισμοί που προβλέπουν ότι οι φαρμακαποθήκες δεν επιτρέπεται να διαθέτουν πάνω από μία βοηθητική μονάδα και ότι αυτή πρέπει να βρίσκεται στην ίδια περιφέρεια με τη φαρμακαποθήκη. Επίσης ο ΟΟΣΑ συστήνει να καταργηθεί η νομοθεσία που προβλέπει ότι οι φαρμακαποθήκες μπορούν να εγκαθίστανται μόνο σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές.
Κατασκευές
1) Δυνατότητα συμμετοχής φυσικών προσώπων και εταιρειών στους δημόσιους διαγωνισμούς ανεξαρτήτως της κατηγοριοποίησής τους σε τάξεις στα μητρώα, εφόσον πληρούνται τα κριτήρια συμμετοχής.
2) Να επιτραπεί η ταυτόχρονη δυνατότητα εγγραφής φυσικών προσώπων και εταιρειών σε μητρώα μελετητών και κατασκευαστών. Αντίθετα, συνιστάται να μην επιτρέπεται η συμμετοχή σε διαγωνισμούς δημοσίου έργου σε φυσικά πρόσωπα ή εταιρείες που σχεδίασαν το έργο αυτό εκτός εάν προβλέπεται ρητά στην προκήρυξη του διαγωνισμού. Στις δημόσιες συμβάσεις μελετών, όπου σήμερα επιτρέπεται σε φυσικά πρόσωπα να εγγραφούν το πολύ σε δύο από τις 28 συνολικά κατηγορίες μελετών, θα πρέπει να επιτραπεί η δυνατότητα εγγραφής τους σε μεγαλύτερο αριθμό κατηγοριών, λαμβανομένων υπόψη των πανεπιστημιακών τους πτυχίων - ήτοι ειδικότητες της μηχανικής όπως πολιτικός ή μηχανολόγος μηχανικός.
3) Τα τιμολόγια δημοσίων έργων και μελετών δημοσιεύονται που δημοσιεύονται από το από το υπουργείο Υποδομών θα πρέπει ενημερωθούν ώστε να αντανακλούν τις συνθήκες της αγοράς
Μεταποίηση και χονδρεμπόριο χημικών προϊόντων
1) Να επιτρέπεται σε επίπεδο χονδρεμπορίου η χύμα πώληση απορρυπαντικών.
2) Να καταργηθεί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στην ισοπροπυλική αλκοόλη.
3) Να καταργηθούν οι περιοριστικές προδιαγραφές για τους αποθηκευτικούς χώρους των φυτοφαρμάκων.