Τα κοινά προβλήματα ...
των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου –οικονομική κρίση και χαμηλοί έως αρνητικοί ρυθμοί ανάπτυξης, μαζικές μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, ασφάλεια τόσο στα σύνορα, που αποτελούν και εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε., όσο και στο εσωτερικό από την αύξηση της τρομοκρατικής απειλής– κυριάρχησαν στις συζητήσεις των ηγετών των ευρωμεσογειακών χωρών, που συναντήθηκαν χθες στην Αθήνα με στόχο τη διαμόρφωση ενός κοινού πλαισίου θέσεων ενόψει της άτυπης Συνόδου Κορυφής της Μπρατισλάβα, την προσεχή Παρασκευή, όπου θα συζητηθούν τα επόμενα βήματα της Ε.Ε. μετά το Brexit.
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας υποδέχθηκε στο Ζάππειο τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη, τον Πορτογάλο πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα, τον πρωθυπουργό της Μάλτας Τζόζεφ Μουσκάτ και τον εκπρόσωπο της ισπανικής κυβέρνησης, υπουργό Φερνάντο Εγκιδάθου.
Η διακήρυξη των Αθηνών, που υπεγράφη με την ολοκλήρωση των δύο κύκλων εργασιών (ο πρώτος έγινε σε διευρυμένη σύνθεση, με την παρουσία συνεργατών των συμμετεχόντων ηγετών και ακολούθησε γεύμα εργασίας των «επτά»), αποτελεί την ελάχιστη κοινή συνισταμένη με βάση την οποία θα προσέλθουν στην Μπρατισλάβα.
«Συμβολή στον διάλογο»
Οι εργασίες της συνόδου έκλεισαν με επαναλαμβανόμενη από όλους τους συμμετέχοντες την επισήμανση ότι η συνάντησή τους χθες στην Αθήνα δεν αποτελεί κάποιας μορφής ομαδοποίηση που στρέφεται κατά της συλλογικότητας και της ενότητας της Ε.Ε.
«Συμβολή στον διάλογο»
Οι εργασίες της συνόδου έκλεισαν με επαναλαμβανόμενη από όλους τους συμμετέχοντες την επισήμανση ότι η συνάντησή τους χθες στην Αθήνα δεν αποτελεί κάποιας μορφής ομαδοποίηση που στρέφεται κατά της συλλογικότητας και της ενότητας της Ε.Ε.
Η επισήμανση καταδεικνύει την ανησυχία να διαμορφωθούν, ενόψει της άτυπης Συνόδου Κορυφής της Μπρατισλάβα, συνθήκες αντιπαλότητας με τις χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά, ιδιαίτερα μετά τα σχετικά σχόλια που έγιναν χθες, και να εκληφθεί η πρωτοβουλία των ευρωμεσογειακών χωρών ως κίνηση διαμόρφωσης ενιαίου μετώπου.
Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας φρόντισε να τονίσει στις δηλώσεις του ότι «η σύνοδος είναι μια θετική συμβολή στον διάλογο για το μέλλον της Ευρώπης. Δεν επιθυμούμε να γίνουμε άλλη μια πρωτοβουλία διαίρεσης», με συνεργάτες του να αναφέρουν το παράδειγμα των χωρών του Βίσεγκραντ ως κίνηση ομαδοποίησης χωρών που εστιάζουν στην αντίθεση κατά ενιαίων πολιτικών της Ε.Ε.
«Στο τωρινό πλαίσιο της Ευρώπης χρειαζόμαστε ενότητα και συνοχή για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των λαών», δήλωσε ο Φρανσουά Ολάντ, με τον πρόεδρο Αναστασιάδη να υπερθεματίζει ότι «η σημερινή σύνοδος δεν αποτελεί προσπάθεια ομαδοποιήσεων εντός της Ε.Ε.».
Εν πολλοίς, η επιτυχία της χθεσινής συνόδου θα κριθεί στην Μπρατισλάβα, όπως και το κατά πόσον οι καλές προθέσεις της διακήρυξης μπορούν να μεταφραστούν σε συνεκτική στρατηγική των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου για σταθερή και διαρκή προώθηση των αιτημάτων για ανάπτυξη, για επιμερισμό των βαρών των προσφυγικών - μεταναστευτικών ροών και για συνδρομή στην ενίσχυση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων.
Εν πολλοίς, η επιτυχία της χθεσινής συνόδου θα κριθεί στην Μπρατισλάβα, όπως και το κατά πόσον οι καλές προθέσεις της διακήρυξης μπορούν να μεταφραστούν σε συνεκτική στρατηγική των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου για σταθερή και διαρκή προώθηση των αιτημάτων για ανάπτυξη, για επιμερισμό των βαρών των προσφυγικών - μεταναστευτικών ροών και για συνδρομή στην ενίσχυση της ασφάλειας των εξωτερικών συνόρων.
Οι διαφορετικής πολιτικής προέλευσης και προσανατολισμού ηγεσίες, οι επιμέρους στρατηγικές σε σχέση με τις χώρες του Βορρά, την ευρωπαϊκή ηγεσία και το Βερολίνο, τα διαφορετικά στάδια που βρίσκονται, όσον αφορά την πορεία υπέρβασης της κρίσης, είναι μερικά από τα εμπόδια που προβάλλουν.
Ανεργία, προσφυγικό
Στη διάρκεια της συνάντησης και των συζητήσεων, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, εκφράστηκε από όλους τους συμμετέχοντες η αγωνία για την καταγραφόμενη άνοδο των ακραίων φωνών στην Ευρώπη και για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η περαιτέρω εξέλιξη του φαινομένου συνολικά για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Ανεργία, προσφυγικό
Στη διάρκεια της συνάντησης και των συζητήσεων, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, εκφράστηκε από όλους τους συμμετέχοντες η αγωνία για την καταγραφόμενη άνοδο των ακραίων φωνών στην Ευρώπη και για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η περαιτέρω εξέλιξη του φαινομένου συνολικά για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Επιπλέον, ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην ανάγκη να αντιμετωπιστεί η υψηλή ανεργία και οι συνθήκες αποκλεισμού που διαμορφώνονται για μεγάλα στρώματα των κοινωνιών, ιδιαίτερα για σημαντικό αριθμό νέων. Εξ ου και το αίτημα για στροφή σε αναπτυξιακές πολιτικές και επιστροφή στην κοινωνική Ευρώπη. Οσον αφορά το προσφυγικό, πέραν της ανάγκης για αλληλεγγύη στην κατανομή βαρών, συζητήθηκε ο αναπροσανατολισμός της στρατηγικής για μια Ευρώπη-φρούριο, που δείχνει να μην αποδίδει με τα μέχρι τώρα δεδομένα.
Η κοινή διακήρυξη της συνάντησης των Αθηνών
Στην κοινή διακήρυξη που προέκυψε από τις εργασίες της Συνόδου των ηγετών των ευρωμεσογειακών χωρών επισημαίνεται στην εισαγωγή ότι το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος είναι απολύτως σεβαστό και ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε. θα πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο. Υπογραμμίζεται δε ότι η Ευρώπη χρειάζεται νέο όραμα και αυτό θα πρέπει να βασίζεται σε συγκεκριμένα μέτρα, που θα εξασφαλίσουν την ασφάλεια και την ευημερία των πολιτών, θα ενισχύσουν τον παγκόσμιο και περιφερειακό ρόλο της Ευρώπης, θα βελτιώσουν τη λειτουργία των θεσμών της.
Προς αυτή την κατεύθυνση προτείνονται μέτρα σε πέντε ενότητες:
• Διασφάλιση εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας, για την οποία προτείνεται ενίσχυση της συνεργασίας και των κοινών μέσων, σε πνεύμα αλληλεγγύης. Διασφάλιση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων μέσω συστηματικών ελέγχων, ανταλλαγής πληροφοριών και ολοκλήρωσης, πριν από το τέλος του χρόνου, της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Προς αυτή την κατεύθυνση προτείνονται μέτρα σε πέντε ενότητες:
• Διασφάλιση εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας, για την οποία προτείνεται ενίσχυση της συνεργασίας και των κοινών μέσων, σε πνεύμα αλληλεγγύης. Διασφάλιση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων μέσω συστηματικών ελέγχων, ανταλλαγής πληροφοριών και ολοκλήρωσης, πριν από το τέλος του χρόνου, της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Ενίσχυση της συνεργασίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας τόσο μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. όσο και με τις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες. Επανενεργοποίηση της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, ανάπτυξη αμυντικών δομών και αμυντικής βιομηχανίας με προοπτική τη στρατηγική αυτονομία.
• Ενίσχυση της συνεργασίας στη Μεσόγειο και με τις χώρες της Αφρικής, με χρηματοδότηση και συνεργασία για να ενισχυθούν οι προσπάθειές τους για αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και οικονομική ανάπτυξη, καθώς και ενίσχυση των διπλωματικών πρωτοβουλιών για επίλυση κρίσεων στην περιοχή.
• Ενίσχυση της ανάπτυξης και των επενδύσεων στην Ευρώπη, για την οποία προτείνεται διπλασιασμός του πακέτου Γιούνκερ, προώθηση πολιτικών χρηματοδότησης και επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της τραπεζικής ενοποίησης, προώθηση της απασχόλησης και βελτίωση των συνθηκών εργασίας, υλοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων για χώρες με υψηλή ανεργία, πάταξη της φοροδιαφυγής.
• Ενδυνάμωση των προγραμμάτων για τους νέους, με φιλόδοξες πρωτοβουλίες που θα διευκολύνουν την κινητικότητα και την πρόσβαση σε εκπαίδευση και δουλειά.
• Αντιμετώπιση της μετανάστευσης με ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα ασύλου και αναθεώρηση του Δουβλίνου, ενίσχυση του Frontex και του EASO, πάταξη των κυκλωμάτων παράνομης μετανάστευσης και προώθηση της νόμιμης μετανάστευσης.
• Ενίσχυση της συνεργασίας στη Μεσόγειο και με τις χώρες της Αφρικής, με χρηματοδότηση και συνεργασία για να ενισχυθούν οι προσπάθειές τους για αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και οικονομική ανάπτυξη, καθώς και ενίσχυση των διπλωματικών πρωτοβουλιών για επίλυση κρίσεων στην περιοχή.
• Ενίσχυση της ανάπτυξης και των επενδύσεων στην Ευρώπη, για την οποία προτείνεται διπλασιασμός του πακέτου Γιούνκερ, προώθηση πολιτικών χρηματοδότησης και επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της τραπεζικής ενοποίησης, προώθηση της απασχόλησης και βελτίωση των συνθηκών εργασίας, υλοποίηση επενδυτικών προγραμμάτων για χώρες με υψηλή ανεργία, πάταξη της φοροδιαφυγής.
• Ενδυνάμωση των προγραμμάτων για τους νέους, με φιλόδοξες πρωτοβουλίες που θα διευκολύνουν την κινητικότητα και την πρόσβαση σε εκπαίδευση και δουλειά.
• Αντιμετώπιση της μετανάστευσης με ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα ασύλου και αναθεώρηση του Δουβλίνου, ενίσχυση του Frontex και του EASO, πάταξη των κυκλωμάτων παράνομης μετανάστευσης και προώθηση της νόμιμης μετανάστευσης.
Αιχμές Σόιμπλε, Ντάισελμπλουμ, Βέμπερ
Δυσμενή σχόλια και «καρφιά» για την ευρωμεσογειακή διάσκεψη της Αθήνας επεφύλαξαν χθες πολιτικοί και μέσα ενημέρωσης από τις χώρες του Βορρά. Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε ότι «όταν οι ηγέτες των σοσιαλιστικών κομμάτων συγκεντρώνονται, τις περισσότερες φορές δεν προκύπτει κάτι έξυπνο». Ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ δήλωσε ότι η χρήση της λέξης «λιτότητα» έχει «πολιτικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό».
Οξύτερη ήταν η αντίδραση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στο Ευρωκοινοβούλιο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος σε γραπτή δήλωσή του υποστήριξε ότι «ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας κάνει πάλι τα συνηθισμένα του κόλπα».
Οξύτερη ήταν η αντίδραση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στο Ευρωκοινοβούλιο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος σε γραπτή δήλωσή του υποστήριξε ότι «ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας κάνει πάλι τα συνηθισμένα του κόλπα».
Ο κ. Βέμπερ εκτίμησε ότι αυτό που χρειάζεται η Ευρώπη είναι ενότητα και σίγουρα όχι νέες προσπάθειες διαίρεσης και πρόσθεσε ότι ο κ. Τσίπρας πρέπει να ξεκινήσει από την πλήρη υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που υποσχέθηκε.