Όσοι απολαμβάνουν ...
αυτές τις ημέρες μια ήσυχη βόλτα στην Πλάκα μπορούν να εξερευνήσουν το κομμάτι της Ρωμαϊκής Αγοράς.
Ήδη ο οκταγωνικός πύργος, το Ωρολόγιο του Κυρρήστου, Πύργος των Ανέμων ή Αέρηδες, όπως μας αρέσει να ονομάζουμε το μνημείο που δεσπόζει στον αρχαιολογικό χώρο κάτω από την Ακρόπολη, αποσπά τον θαυμασμό τουριστών και περιοίκων.
Μήνες πριν οι συντηρητές σκαρφαλωμένοι στις σκαλωσιές που έφταναν μέχρι την οροφή «θεράπευαν» κάτω από δύσκολες συνθήκες τις ρωγμές και τα σημάδια του χρόνου, τα ανοίγματα στους αρμούς, απομακρύνοντας την απωθητική μαύρη κρούστα που είχε απλωθεί στα μαρμάρινα μέλη.
«Τώρα το μνημείο έχει καθαριστεί, είναι έτοιμο και για πρώτη φορά επισκέψιμο εσωτερικά», λέει η δρ Ελένη Μπάνου, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών. Οι επισκέπτες που φτάνουν μέχρι τη Ρωμαϊκή Αγορά (από τις 8 το πρωί έως τις 3 το μεσημέρι), με εισιτήριο 6 ευρώ και 3 το μειωμένο, θαυμάζουν την ομορφιά του.
Μήνες πριν οι συντηρητές σκαρφαλωμένοι στις σκαλωσιές που έφταναν μέχρι την οροφή «θεράπευαν» κάτω από δύσκολες συνθήκες τις ρωγμές και τα σημάδια του χρόνου, τα ανοίγματα στους αρμούς, απομακρύνοντας την απωθητική μαύρη κρούστα που είχε απλωθεί στα μαρμάρινα μέλη.
«Τώρα το μνημείο έχει καθαριστεί, είναι έτοιμο και για πρώτη φορά επισκέψιμο εσωτερικά», λέει η δρ Ελένη Μπάνου, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών. Οι επισκέπτες που φτάνουν μέχρι τη Ρωμαϊκή Αγορά (από τις 8 το πρωί έως τις 3 το μεσημέρι), με εισιτήριο 6 ευρώ και 3 το μειωμένο, θαυμάζουν την ομορφιά του.
Το Ωρολόγιο του Ανδρονίκου, κτίριο του τέλους του 1ου αιώνα π.Χ., που διέθετε εννέα ηλιακά ωρολόγια αλλά και μηχανισμό «πλανηταρίου», αποδίδεται στο σύνολό του «για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία, στους επισκέπτες του χώρου και στην επιστημονική κοινότητα», τονίζει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ και όσοι εργάστηκαν για την αποκατάστασή του είναι πραγματικά υπερήφανοι.
Ο οκταγωνικός πύργος ύψους σχεδόν 14 μ. (με τη βάση) και με πλευρές μήκους 3,25 μ. είναι κατασκευασμένος από πεντελικό μάρμαρο. Στην απόληξη της μαρμάρινης στέγης σώζεται τμήμα του κορινθιακού κιονοκράνου στο οποίο στηριζόταν, σύμφωνα με τον Βιτρούβιο, ανεμοδείκτης με μορφή Τρίτωνα. Εσωτερικά του πύργου υπήρχε υδραυλικός μηχανισμός και η επικρατέστερη επιστημονική ερμηνεία είναι αυτή της χρήσης του υδραυλικού ρολογιού. Στο πάνω μέρος κάθε πλευράς του μνημείου εικονίζονται οι άνεμοι με τα σύμβολά τους, ενώ αναγράφονται και τα ονόματά τους.
Ο Πύργος των Ανέμων μετατράπηκε την παλαιοχριστιανική εποχή σε εκκλησία ή σε βαπτιστήριο γειτονικής εκκλησίας, ενώ τον 18ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως τόπος προσευχής των Δερβίσηδων. Οι επισκέπτες που εισέρχονται στο μνημείο και ακολουθούν τη διαδρομή (ένα ημικύκλιο) μαθαίνουν κάθε λεπτομέρεια της ιστορίας του.
Ο οκταγωνικός πύργος ύψους σχεδόν 14 μ. (με τη βάση) και με πλευρές μήκους 3,25 μ. είναι κατασκευασμένος από πεντελικό μάρμαρο. Στην απόληξη της μαρμάρινης στέγης σώζεται τμήμα του κορινθιακού κιονοκράνου στο οποίο στηριζόταν, σύμφωνα με τον Βιτρούβιο, ανεμοδείκτης με μορφή Τρίτωνα. Εσωτερικά του πύργου υπήρχε υδραυλικός μηχανισμός και η επικρατέστερη επιστημονική ερμηνεία είναι αυτή της χρήσης του υδραυλικού ρολογιού. Στο πάνω μέρος κάθε πλευράς του μνημείου εικονίζονται οι άνεμοι με τα σύμβολά τους, ενώ αναγράφονται και τα ονόματά τους.
Ο Πύργος των Ανέμων μετατράπηκε την παλαιοχριστιανική εποχή σε εκκλησία ή σε βαπτιστήριο γειτονικής εκκλησίας, ενώ τον 18ο αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως τόπος προσευχής των Δερβίσηδων. Οι επισκέπτες που εισέρχονται στο μνημείο και ακολουθούν τη διαδρομή (ένα ημικύκλιο) μαθαίνουν κάθε λεπτομέρεια της ιστορίας του.
Ακόμη και για τα τελευταία ευρήματα. Θυμίζουμε ότι κατά τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του έργου του ΕΣΠΑ 2007 – 2013 «Συντήρηση και ανάδειξη του Ωρολογίου του Ανδρονίκου Κυρρήστου στον αρχαιολογικό χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς Αθηνών» (αυτεπιστασία από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών), αποκαλύφθηκαν για πρώτη φορά σπαράγματα τοιχογραφίας με χριστιανικό περιεχόμενο, που επιβεβαιώνουν την επαναλαμβανόμενη χρήση του μνημείου.
Στον χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς οι περαστικοί βλέπουν έτοιμο (αν και δεν έχει παραδοθεί επίσημα) και το Φετιχιέ τζαμί, από τα σημαντικότερα μνημεία της οθωμανικής περιόδου, που οικοδομήθηκε μεταξύ 1668 και 1670 στη θέση τρίκλιτης βασιλικής, η οποία εντοπίσθηκε το 1964. Οταν αποδοθεί στο κοινό, στους χώρους του θα δούμε (σύμφωνα με τους αρχικούς σχεδιασμούς) περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα.
Στον χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς οι περαστικοί βλέπουν έτοιμο (αν και δεν έχει παραδοθεί επίσημα) και το Φετιχιέ τζαμί, από τα σημαντικότερα μνημεία της οθωμανικής περιόδου, που οικοδομήθηκε μεταξύ 1668 και 1670 στη θέση τρίκλιτης βασιλικής, η οποία εντοπίσθηκε το 1964. Οταν αποδοθεί στο κοινό, στους χώρους του θα δούμε (σύμφωνα με τους αρχικούς σχεδιασμούς) περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα.