Η πλήρης ακύρωση των ...
κυβερνητικών σχεδίων για αντιστάθμιση της μνημονιακής και φορολογικής λαίλαπας με το «παράλληλο πρόγραμμα» φέρνει την κλειστή ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου ενώπιον της πραγματικότητας.
Η άρον άρον απόσυρση του νομοσχεδίου για το πρόγραμμα κοινωνικής αντιστάθμισης, έπειτα από την ανοιχτή διαφωνία των δανειστών και την προειδοποίηση ότι αν δεν υποχωρούσε η Αθήνα θα αναβαλλόταν η συνεδρίαση του ΕuroWorking Group και η εκταμίευση της δόσης του 1 δισ. ευρώ, πάγωσε τα στελέχη της κυβέρνησης - και συνακολούθως τον ΣΥΡΙΖΑ. Κατόπιν αυτών, το σύνολο πλέον των επικεφαλίδων του προεκλογικού προγράμματος του κόμματος έχει διαγραφεί και η πορεία προς το μέλλον είναι άδηλη. «Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ανασχεδιασμός» αναφέρουν ήδη χαμηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη...
Δυσλειτουργίες στην κυβέρνηση
Το συγκεκριμένο επεισόδιο μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών ανέδειξε ταυτοχρόνως σημαντικές δυσλειτουργίες στο κυβερνητικό επιτελείο - και μάλιστα στα κορυφαία κλιμάκιά του.
Το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο ήταν πως μόλις το προηγούμενο βράδυ είχε συνεδριάσει το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ι. Δραγασάκη, το οποίο επί ώρες συζητούσε το περιεχόμενο του παράλληλου προγράμματος. Παρών στην συνεδρίαση αυτή ήταν και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος.
Την επομένη το πρωί δε, ο αντιπρόεδρος μίλησε στην κομματική συχνότητα του «Στο Κόκκινο», όπου εξήγγειλε με βεβαιότητα και με κατηγορηματικό τρόπο ότι στόχος της κυβέρνησης για το 2016 είναι να εφαρμόσει μια πολιτική η οποία κατά 80% θα βασίζεται στο παράλληλο πρόγραμμα και μόλις κατά 20% στο Μνημόνιο.
Λίγες ώρες αργότερα, η κυβέρνηση αναγκάστηκε υπό την πίεση των δανειστών και με συνοπτικές διαδικασίες να αποσύρει το πρώτο νομοσχέδιο του λεγόμενου «παράλληλου προγράμματος», η συζήτηση για το οποίο παραπέμφθηκε στις ελληνικές καλένδες, για την περίοδο μετά την επαναλειτουργία της Βουλής (στις 7 Ιανουαρίου).
Με το περιστατικό αυτό αναδείχθηκε η απουσία συντονισμού στην κορυφή της κυβέρνησης και πιθανώς και το έλλειμμα ενημέρωσης και επικοινωνίας μεταξύ υπουργείου Οικονομικών και αντιπροεδρίας, με αποτέλεσμα ο κ. Δραγασάκης να εμφανιστεί εκτεθειμένος και το υπουργείο Οικονομικών, για μία ακόμη φορά, να υποχωρεί στις πιέσεις του κουαρτέτου.
Παρά το γεγονός ότι κορυφαία κυβερνητικά κλιμάκια προσπαθούν να υποβαθμίσουν τη ματαίωση των κυβερνητικών προθέσεων, από το περιβάλλον της αντιπροεδρίας εμφανίζονται κάποια ίχνη δυσαρέσκειας, καθώς σημειώνεται ότι «κακώς η κυβέρνηση έχει επιλέξει τον όρο "παράλληλο πρόγραμμα"»...
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις, αυτό είναι ίσως και το πρώτο στοιχείο του ανασχεδιασμού στον οποίο υποχρεώνεται η κυβέρνηση, με δεδομένο πως οτιδήποτε περιληφθεί στο αντισταθμιστικό πρόγραμμα της κυβέρνησης θα πρέπει να έχει λάβει την έγκριση των δανειστών.
Την ίδια στιγμή, τα δεδομένα που διαμορφώνονται και οι σωρευμένες εκκρεμότητες (Ασφαλιστικό, φορολογία αγροτών, τελική αξιολόγηση) φέρνουν την κυβέρνηση σε μια δύσκολη θέση στις αρχές του νέου έτους. Οσα ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις ερμηνεύτηκαν κατά βούληση από το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο «είδε» ελπιδοφόρες αναφορές ως προς τα «ισοδύναμα» του Ασφαλιστικού και το ενδεχόμενο μη περαιτέρω συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Παρά ταύτα, ο κ. Ντομπρόβσκις επεσήμανε κυρίως ότι η αξιολόγηση θα καθυστερήσει, καθώς και ότι δεν πρέπει να αποκλειστεί ένα συμπληρωματικό Μνημόνιο ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ.
Η άδεια αίθουσα της ΚΕ
Κατά την περίοδο όπου η κυβέρνηση αναζητεί την ισορροπία μεταξύ των φιλοδοξιών της και της πραγματικότητας, το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σε μια κομβική στιγμή. Η ατμόσφαιρα που επικράτησε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στη συνεδρίαση της ΚΕ ήταν ενδεικτική. Πέραν της στιγμής της ομιλίας του Πρωθυπουργού, η αίθουσα ήταν σχεδόν άδεια και τίποτε δεν θύμιζε τις συνεδριάσεις του παρελθόντος, κατά τις οποίες το χειροκρότημα, αφενός, και οι εσωκομματικές αντιπαραθέσεις, αφετέρου, είχαν ένταση και πάθος. Κατά γενική ομολογία στελεχών προερχομένων είτε από τα σπλάχνα του ΣΥΡΙΖΑ είτε από άλλους πολιτικούς χώρους, στη συνεδρίαση αυτή επισφραγίστηκε η (σε αυτή την φάση) εξαφάνιση της ομάδας των «53». Αντίλογος στα λεγόμενα του Πρωθυπουργού δεν υπήρξε και υπό αυτήν την έννοια ο Αλ. Τσίπρας είναι μόνος στο γήπεδο. Πλην όμως, επισημαίνουν έμπειρα στελέχη, η διείσδυση του ΣΥΡΙΖΑ στην κοινωνία σε επίπεδο οργανωτικό παραμένει προβληματική. Κατά την εκτίμηση δε των ίδιων προσώπων, αυτός είναι και ο λόγος αναβολής του συνεδρίου, το οποίο είχε αρχικώς εξαγγελθεί για τον Φεβρουάριο, ενώ τώρα μετατέθηκε για τον Απρίλιο.
Στο πλαίσιο αυτό, από πολλούς εξελήφθη ως μήνυμα η αποστροφή του κ. Τσίπρα στη συνεδρίαση της ΚΕ όπου κάλεσε το κόμμα να «διασυνδεθεί» με την κυβέρνηση - μια παρότρυνση που επιδέχεται πολλές ερμηνείες. «Ομως ο ρόλος του κόμματος δεν μπορεί να είναι ένας ρόλος παρακολουθητή των εξελίξεων. Το κόμμα πρέπει να αποκτήσει ρόλο συνυπευθυνότητας και οργανικής σύνδεσης με την κυβέρνηση» υπογράμμισε ο κ. Τσίπρας. Κατά κάποιους, η διαδικασία αυτή αποτελεί το μέσον με το οποίο η ηγεσία της κυβέρνησης θα επιχειρήσει να δημιουργήσει «βάση» και εφαλτήριο για τις εξελίξεις και στο εσωκομματικό πεδίο.
Επικοινωνιακά αντίβαρα
Στρίβειν διά της... διαφθοράς
Υπό την πίεση που δέχεται πλέον η κυβέρνηση στο πεδίο της εφαρμογής του Μνημονίου και με δεδομένη τη ρευστότητα στο πολιτικό σκηνικό, πληροφορίες αναφέρουν ότι το αμέσως προσεχές διάστημα θα αναζητηθούν επειγόντως επικοινωνιακά αντίβαρα, με αιχμή τα θέματα διαφθοράς, τα οποία ούτως ή άλλως καταλαμβάνουν μεγάλα τμήματα στις ομιλίες του Αλ. Τσίπρα (η ομιλία του στην ΚΕ του κόμματος το προηγούμενο Σαββατοκύριακο περιείχε εκτενείς αναφορές εν είδει «προειδοποιήσεων»).
Στο επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου εξακολουθεί να κυριαρχεί η αντίληψη ότι η κυβέρνηση διαθέτει το «ηθικό πλεονέκτημα» και ότι υπό αυτήν τη έννοια η καταπολέμηση της διαφθοράς συνιστά, όπως εκτιμούν, ένα προνομιακό πεδίο πολιτικής δράσης. Με βάση αυτό, διαφαίνεται ότι πολύ σύντομα η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα επιχειρήσει έναν αντιπερισπασμό ώστε να ξεφύγει από το περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί έπειτα από τα αλλεπάλληλα «μνημονιακά φάουλ» στα οποία έχει υποπέσει το τελευταίο διάστημα.
Οπως προκύπτει από εκτιμήσεις συνομιλητών κορυφαίων κυβερνητικών κλιμακίων, τα θέματα της διαφθοράς είναι αυτά που μπορούν να προκαλέσουν πλήγματα στα κόμματα της αντιπολίτευσης και κυρίως του ΠαΣοΚ, οι ψηφοφόροι του οποίου βρίσκονται στο στόχαστρο του κ. Τσίπρα, τόσο σε κοινοβουλευτικό επίπεδο εν όψει νέων και σκληρών προαπαιτουμένων όσο και σε επίπεδο εθνικών εκλογών μελλοντικά.
Κάποια κυβερνητικά στελέχη αφήνουν να εννοηθεί ότι φιλοδοξία του Μεγάρου Μαξίμου είναι, μέσω της διαδικασίας ανάδειξης ευθυνών εκπροσώπων του «παλαιού κομματικού κατεστημένου» και ειδικότερα για τις υποθέσεις της λίστας Λαγκάρντ, των στοιχείων της UBS, των εξοπλιστικών κ.ά., να προξενήσει ρήγματα ή πάντως αδράνεια ειδικά στο ΠαΣοΚ και στα τμήματά του που αντιτάσσονται στην προσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες και τις υπόνοιες που διατυπώνονται από πολιτικά στελέχη, τα 20 εξοπλιστικά προγράμματα της δεκαετίας του 2000, τα οποία τελούν ήδη υπό εισαγγελική ή δικαστική έρευνα για τη διερεύνηση ενδεχόμενης διακίνησης «μαύρου» χρήματος και τον εντοπισμό παράτυπων διαδικασιών, κατά πάσα πιθανότητα θα βρεθούν σύντομα και πάλι στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας.