Του Χαράλαμπου Γκότση
Ήταν καλή, μέτρια ή ...
κακή η συμφωνία του Eurogroup για την Ελλάδα;
Ας προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε με ψυχραιμία την απόφαση του Eurogroup της περασμένης Παρασκευής 20/2/2015.
Πρόκειται για μια καλή, μια μέτρια ή μια κακή συμφωνία;
Για να κρίνει κανείς την απόφαση, αν ήταν επωφελής για τη χώρα μας και σε ποιο βαθμό, θα πρέπει να θυμηθούμε ακριβώς ποιοι ήταν οι στόχοι της ελληνικής κυβέρνησης, όταν αυτή προσήλθε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων:
Πρώτον, να πετύχουμε μια συμφωνία γέφυρα, για μερικούς μήνες, ώστε να προετοιμάσουμε ένα 4ετές μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα για την ανασύνταξη της οικονομίας και ταυτόχρονα να γίνουν οι αναγκαίες επεξεργασίες και διαπραγματεύσεις για την υλοποίηση της απόφασης του Νοέμβρη του 2012 για την απομείωση του χρέους.
Δεύτερον, να μην αποδεχθούμε την απαίτηση των δανειστών να υλοποιήσουμε τα 19 προαπαιτούμενα, που περιείχαν σκληρά μέτρα, ώστε να ολοκληρωθεί η 5η αξιολόγηση.
Παρά τις ασάφειες που περιέχει το κείμενο της συμφωνίας, σε σημείο που ο Paul Krugman να το χαρακτηρίσει «δελφικό χρησμό», φαίνεται ότι και οι δύο στόχοι της κυβέρνησης ικανοποιούνται σε μεγάλο βαθμό. Ας δούμε τα βασικά στοιχεία, που δικαιολογούν μια τέτοια εκτίμηση:
Για να κλείσει η τελευταία αξιολόγηση και να ολοκληρωθεί το τρέχον πρόγραμμα, αντί για επώδυνα μέτρα (μείωση μισθών, συντάξεων, απολύσεις, αύξηση του ΦΠΑ σε επιλεγμένες περιοχές) χρησιμοποιείται η «καλύτερη δυνατή χρήση της δεδομένης ευελιξίας».
Αυτή ικανοποιείται με την κατάθεση και έγκριση ενός πακέτου μεταρρυθμίσεων σε πρώτη καταγραφή μέχρι τη σήμερα και στη συνέχεια με μια λεπτομερή επεξεργασία, με στόχους, μεθόδους, δράσεις, κόστος και χρονοδιαγράμματα, μέχρι το τέλος Απριλίου, ώστε να εξασφαλισθεί η αναγκαία γεφυροποιός ρευστότητα.
Το δημοσιονομικό κενό που θα δημιουργηθεί θα καλυφθεί με τη μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος, που σύμφωνα με τον προϋπολογισμό για το 2015 ανέρχεται στα 5,7 δις Ευρώ. Το απαιτούμενο πλεόνασμα δεν αναφέρεται ρητά, όμως για πρώτη φορά συνδέεται με τις «οικονομικές συνθήκες». Αυτή η αποδοχή θα αποτελέσει κατά κάποιο τρόπο και πρόκριμα στις επικείμενες διαπραγματεύσεις για το χρέος.
Στα θετικά της συμφωνίας επίσης μπορεί να καταγραφεί και η αναφορά στα αδιάθετα κεφάλαια του Ταμείου Χρηματοδοτικής Στήριξης (11,4 δις), τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν για μια ενδεχόμενη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αλλά και για τα κόστη από την εκκαθάριση του χαρτοφυλακίου τους, συνεπώς και για πιθανές απώλειες από τα «κόκκινα δάνεια».
Επίσης γίνεται αναφορά και στην ανάγκη για προώθηση της ανάπτυξης, της απασχόλησης αλλά και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Στον αντίποδα, η κυβέρνηση δεσμεύεται να παρουσιάσει ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, που οι προηγούμενες κυβερνήσεις απέφυγαν να υλοποιήσουν, καθώς και να μην προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες, που θα επηρέαζαν αρνητικά τους δημοσιονομικούς και αναπτυξιακούς στόχους.
Είναι γεγονός ότι πρόκειται για μια καλή συμφωνία, που προέκυψε μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις, στις οποίες εκτός από τους βασικούς πρωταγωνιστές, συμμετείχαν σχεδόν όλοι οι ισχυροί παράγοντες του πλανήτη. Όμως, αυτή είναι μόνο η αρχή για ένα νέο ξεκίνημα.
Μπροστά μας έχουμε την προετοιμασία του τετραετούς εθνικού προγράμματος καθώς και πολύ δουλειά για την ανάκτηση της αναγκαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των εταίρων. Χρειαζόμαστε τους εταίρους, όχι μόνο επειδή δεσμεύονται «να μας χορηγήσουν επαρκή στήριξη ωσότου αποκτήσουμε πλήρη πρόσβαση στις αγορές», αλλά επειδή θα μας είναι και πολύτιμοι συμπαραστάτες και στην προσπάθεια για ανάταξη, αναδιάρθρωση και τελικά ένταξη της οικονομίας μας ως ισότιμου, ανταγωνιστικά επαρκούς, μέλους της κοινωνίας των ανεπτυγμένων χωρών.
Η πολιτική λιτότητας τελείωσε, τα μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα φαίνεται πως τελειώνουν, η ταπεινωτική παρουσία της Τρόικας μας τελείωσε, τώρα εναπόκειται σε μας να εργασθούμε με σχέδιο, συνέπεια και έμπνευση, για να κερδίσουμε ένα καλύτερο αύριο για μας και τα παιδιά μας.
Η καλύτερη μάλιστα εγγύηση γι’ αυτό αποτελεί το υψηλό επίπεδο μόρφωσης και κατάρτισης που διαθέτουν, ως σημαντικότερου παράγοντα για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας.