Όταν ο στρατηγός...
Φράνκο και οι δυνάμεις του οργάνωναν το πραξικόπημα του Ιουλίου του 1936, κύριος στόχος τους ήταν η Μαδρίτη. Έως τα τέλη Σεπτεμβρίου φαινόταν ότι η πτώση της ισπανικής πρωτεύουσας ήταν υπόθεση ημερών. Ο Φράνκο όμως επέλεξε να βοηθήσει το Τολέδο – περίπου 70 χλμ. νοτιοδυτικά της Μαδρίτης – όπου οι εθνικιστές είχαν καταφύγει στο φρούριο Αλκαζάρ.
Η καθυστέρηση έδωσε τη δυνατότητα στους δημοκρατικούς να προετοιμάσουν την άμυνά τους κι έπειτα από σκληρή πλέον μάχη να αναχαιτίσουν την προέλαση των εθνικιστών. Αντί της κατά μέτωπον επίθεσης, ο Φράνκο επέλεξε τους συνεχείς βομβαρδισμούς.
Με τη βοήθεια της Ναζιστικής Γερμανικής Αεροπορίας, η Μαδρίτη βομβαρδίστηκε ανηλεώς επί 28 μήνες. Ο συνολικός απολογισμός ήταν περίπου 15.000 νεκροί και τραυματίες, ενώ έως το τέλος της πολιορκίας εκατοντάδες Ισπανοί έχαναν τη ζωή τους από λιμοκτονία.
Οκτώ δεκαετίες αργότερα, μεγάλα τμήματα της Μαδρίτης παραμένουν αμετάβλητα, όπως δείχνουν μία σειρά από μονταρισμένες φωτογραφίες με τη βοήθεια της υπηρεσίας Google Street View.
«Είναι σαν να σε χαστουκίζει η πραγματικότητα», σχολιάζει στην El Pais ο αμερικανός συγγραφέας Σεμπάστιαν Μάχαργκ, ο οποίος είχε την αρχική ιδέα να παντρέψει τη Μαδρίτη τού Εμφυλίου με τη Μαδρίτη τού σήμερα. Πηγή έμπνευσης, υποστηρίζει, στάθηκε μία σειρά παρόμοιων μοντάζ με αφορμή τους εορτασμούς φέτος για τη συμπλήρωση των 70 ετών από την Απόβαση στη Νορμανδία.
«Οι φωτογραφίες σε αφήνουν έκθαμβο, ενώ το μυαλό προσπαθεί να αφομοιώσει δύο πραγματικότητες, δύο χρονικές περιόδους στο ίδιο μέρος. Για μια στιγμή, σου δίνουν την αίσθηση του ταξιδιού. Και μας υπενθυμίζουν πόσο αδαείς είμαστε γύρω απ’ ό,τι μας περιβάλλει. Ανθρωποι έχασαν τη ζωή τους στα ίδια πεζοδρόμια στα οποία περπατάμε κάθε μέρα», προσθέτει ο Μάχαργκ.
Ενας βασικός λόγος που αποφάσισε ο αμερικανός συγγραφέας να μοντάρει τις φωτογραφίες της Μαδρίτης είναι γιατί, όπως ο ίδιος λέει, ο Ισπανικός Εμφύλιος παραμένει ένα θέμα ταμπού. Γι’ αυτό αποφάσισε να χρησιμοποιήσει και την υπηρεσίας Google Street View. «Είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιούμε όλοι για τις μετακινήσεις μας», εξηγεί.
Επειδή όμως η υπηρεσία υπόκειται και σε ορισμένους περιορισμούς, το επόμενο βήμα του Μάχαρντ θα είναι να τραβήξει τις δικές του φωτογραφίες από τη Μαδρίτη. «Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι σαφές πού έχουν συμβεί τα ιστορικά γεγονότα. Υπάρχουν και άλλες όμως τις οποίες θα πρέπει να εντοπίσω. Αυτό είναι που το κάνει και τόσο ενδιαφέρον», καταλήγει.