Φόρο με τον μήνα για το ...
σύνολο των εισοδημάτων τους θα αρχίσουν να αποδίδουν από το 2015 μισθωτοί και συνταξιούχοι, με αποτέλεσμα όταν έρθει η ώρα υποβολής των φορολογικών τους δηλώσεων να μην έχουν την παραμικρή οφειλή.
Το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει ριζικές αλλαγές στη μηνιαία παρακράτηση φόρου, βάζοντας στο παιχνίδι της είσπραξης των φόρων επιχειρήσεις και ασφαλιστικά ταμεία.
Αντιγράφοντας το σύστημα Pay As You Earn ή, ελληνικά, «πλήρωσε τους φόρους σου την ώρα που εισπράττεις», ο εργοδότης ή το ασφαλιστικό ταμείο θα αναλάβουν να παρακρατούν από τον μισθό ή τη σύνταξη το ένα δωδέκατο των ετήσιων φόρων για τα συνολικά εισοδήματα.
Για παράδειγμα, αν ένας μισθωτός έχει και εισοδήματα από ενοίκια ή αγροτικές εκμεταλλεύσεις, η μηνιαία παρακράτηση φόρου δεν θα αφορά μόνο τον μισθό του όπως σήμερα αλλά και τα λοιπά εισοδήματά του. Ο φόρος θα παρακρατείται στο σύνολό του από τον μισθό.
Με τον τρόπο αυτό, αρμόδια στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι θα δοθεί αποφασιστικό χτύπημα στη ραγδαία αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, αλλά παράλληλα θα γίνει και μια ουσιαστική κίνηση απλοποίησης της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων.
Οταν έρθει η ώρα υποβολής της δήλωσης, ο φορολογούμενος δεν θα έχει να κάνει τίποτα περισσότερο από ένα κλικ στα στοιχεία που θα έχει προσυμπληρώσει η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και, βέβαια, δεν θα έχει την παραμικρή υποχρέωση πληρωμής φόρου.
Θα έχει καταβάλει εκ των προτέρων το σύνολο των φορολογικών του οφειλών, χωρίς να υπάρχει περιθώριο αυτές να γίνουν ληξιπρόθεσμες.
ΠΩΣ ΔΟΥΛΕΥΕΙ. Σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση στην τελευταία συμφωνία με την τρόικα, εντός του Ιουνίου το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη αλλά και ένα ακριβές χρονοδιάγραμμα μετάβασης στο νέο σύστημα, σταδιακά από την 1η Ιανουαρίου 2015.
Οπως εξηγούν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, αρχικά θα λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα του προηγουμένου έτους με προσαύξηση 1% ή 2%. Η προσαύξηση στην παρούσα συγκυρία κρίνεται μάλλον εκτός τόπου και χρόνου καθώς τα εισοδήματα έχουν πάψει να αυξάνονται. Ετσι, οι προσαυξήσεις του εισοδήματος μένουν να εφαρμοστούν στο μέλλον.
Παίρνοντας τα εισοδήματα του προηγούμενου έτους και τον φόρο που αναλογεί, η επιχείρηση η οποία απασχολεί μισθωτό, το Δημόσιο ή το ασφαλιστικό ταμείο ενημερώνονται από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων για το ύψος των ετήσιων φόρων που αναλογούν στο συνολικό εισόδημα. Το ποσό των φόρων διαιρείται διά δώδεκα ή διά δεκατέσσερα για όσους - ελάχιστους - συνεχίζουν να λαμβάνουν δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επίδομα αδείας.
Η επιχείρηση στη συνέχεια έχει την αποκλειστική ευθύνη να παρακρατά κάθε μήνα από την αμοιβή το ένα δωδέκατο ή το ένα δέκατο τέταρτο των ετήσιων φόρων και να το αποδίδει στο Δημόσιο.
Οι όποιες μεταβολές εισοδημάτων, όπως π.χ. η ενοικίαση ακινήτου ή η παύση ενοικίασης ακινήτου, θα πρέπει να δηλώνονται στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων προκειμένου να ενημερώνονται αντίστοιχα οι επιχειρήσεις, τα ασφαλιστικά ταμεία ή η Ενιαία Αρχή Πληρωμών του Δημοσίου για να τροποποιήσει την παρακράτηση.
ΚΑΙ ΠΟΙΝΕΣ. Αν ο φορολογούμενος «παραλείψει» να δηλώσει εισοδήματα ώστε να μειώσει πλασματικά τη μηνιαία παρακράτηση φόρου, τότε θα έχει ποινή φόρου 3%.
Αν διαπιστωθεί, από την άλλη, ότι παρακρατήθηκε περισσότερος φόρος από αυτόν που πραγματικά αναλογούσε, τότε η ΓΓΔΕ θα επιστρέφει τον έξτρα φόρο με προσαύξηση 1%.
Στην πλήρη εφαρμογή του το νέο σύστημα προϋποθέτει ότι η ΓΓΔΕ γνωρίζει εκ των προτέρων όλα τα εισοδήματα των φορολογουμένων από κάθε πηγή και έτσι σε μηνιαία βάση έχει τη δυνατότητα να κάνει εκκαθάριση του φόρου που αναλογεί και να ζητεί από τις επιχειρήσεις ή τα ασφαλιστικά ταμεία να διενεργήσουν την παρακράτηση.
Σε πρώτη φάση, αυτό θα μπορέσει να γίνει με τα ενοίκια που εισπράττονται καθώς τα μισθωτήρια συμβόλαια υποβάλλονται πλέον μόνο ηλεκτρονικά.
Μέχρι να φτάσει η ώρα της πλήρους και αυτόματης εφαρμογής του νέου συστήματος, σχεδιάζεται να λαμβάνεται υπόψη ό,τι δηλώθηκε στη φορολογική δήλωση του προηγούμενου έτους, εκτός αν ο φορολογούμενος ενημερώσει ότι υπάρχουν αλλαγές.
Η πρώτη εφαρμογή
Οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν διπλό φόρο σε μία χρονιά
Με βάση τα συμφωνηθέντα με την τρόικα, το νέο σύστημα θα πρέπει σταδιακά να αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου του 2015. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να υπάρξει πολιτική απόφαση που θα αποτυπωθεί σε νομοσχέδιο το οποίο θα πρέπει να ψηφιστεί από τη Βουλή.
Αν τελικά ψηφιστεί, τον πρώτο χρόνο εφαρμογής γεννάται ένα ουσιαστικό ζήτημα. Οι φορολογούμενοι θα είναι σαν να πληρώνουν διπλό φόρο σε μια χρονιά.
Για το 2015, για παράδειγμα, θα αρχίσουν να πληρώνουν την ώρα που εισπράττουν τους φόρους για την τρέχουσα χρήση αλλά θα πρέπει να καταβάλουν και τους φόρους που αναλογούν στα εισοδήματα του 2014, όπως κλασικά γίνεται μέχρι σήμερα με την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος.
Για να αποφευχθεί η διπλή φορολόγηση στο υπουργείο Οικονομικών υπάρχουν σκέψεις ο φόρος για την προηγούμενη χρήση να δοθεί η δυνατότητα να εξοφληθεί σταδιακά σε ορίζοντα τριών ή ακόμα και πέντε ετών.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες
Το νέο σύστημα κρίνεται από στελέχη του υπουργείου Οικονομικών ιδανικό για να εισπράττονται οι φόροι στην ώρα τους, έχει όμως ένα αδύνατο σημείο: δεν λύνει το πρόβλημα της απόδοσης των φόρων από τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Το θέμα τελεί υπό μελέτη και στο τραπέζι έχει πέσει η πρόταση αύξησης της παρακράτησης φόρου ελεύθερων επαγγελματιών από 20% σε 26%-33% ακολουθώντας την κλίμακα φορολόγησής τους.
Η κλίμακα αυτή, χωρίς αφορολόγητο, θέτει τον πήχη του φόρου στο 26% για εισοδήματα έως 50.000 ευρώ και στο 33% για μεγαλύτερα.
Πρακτικά, σε μια απόδειξη παροχής υπηρεσιών αξίας 1.500 ευρώ, η παρακράτηση φόρου είναι σήμερα 300 ευρώ. Αν αυξηθεί στο 26%, η παρακράτηση φόρου αυξάνεται στα 390 ευρώ.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Πώς θα γίνεται η παρακράτηση βήμα - βήμα
Σήμερα, ένας φορολογούμενος με δώδεκα μισθούς και μηνιαίες αποδοχές 1.000 ευρώ, μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών οφείλει στο σύνολο του έτους φόρο 540 ευρώ.
Με το ισχύον σύστημα παρακράτησης (από τον ετήσιο φόρο αφαιρείται ποσό 1,5% και το υπόλοιπο διαιρείται διά 12 ή 14), η επιχείρηση η οποία τον απασχολεί του παρακρατά κάθε μήνα φόρο 44,4 ευρώ και του καταβάλλει τα 955,6 ευρώ.
Ας υποθέσουμε ότι ο συγκεκριμένος φορολογούμενος εισπράττει σε μηνιαία βάση ενοίκιο 400 ευρώ. Με τα σημερινά δεδομένα, όταν γίνει η εκκαθάριση της δήλωσής του, για τα ενοίκια που έχει εισπράξει θα κληθεί να καταβάλει φόρο 480 ευρώ. Τα ενοίκια που έχει εισπράξει κατά τη διάρκεια του έτους φτάνουν τα 4.800 ευρώ και η επιβολή του συντελεστή 10% για ενοίκια έως 12.000 ευρώ έχει ως αποτέλεσμα φόρο στα 480 ευρώ.
Με το νέο σύστημα, και τα 480 ευρώ του φόρου για τα ενοίκια θα παρακρατούνται σε μηνιαία βάση από τον μισθό.
Ο εργοδότης θα ενημερώνεται από τη ΓΓΔΕ ότι θα πρέπει, εκτός από την παρακράτηση φόρου μισθωτών υπηρεσιών, να διενεργήσει και παρακράτηση φόρου ενοικίων ίση με 480 ευρώ διά δώδεκα. Επομένως, θα πρέπει να παρακρατά σε μηνιαία βάση από τον μισθό του εργαζόμενου 40 ευρώ επιπλέον.
Με τον τρόπο αυτό, η μηνιαία παρακράτηση συνολικά αυξάνεται σε 84,4 ευρώ και οι αποδοχές που θα παίρνει στο χέρι ο μισθωτός περιορίζονται σε 915,6 ευρώ. Οταν έρθει η ώρα υποβολής της δήλωσης, όμως, δεν θα έχει την παραμικρή οφειλή φόρου.
Αντίστοιχα, για έναν συνταξιούχο του Δημοσίου με ετήσιες αποδοχές 16.000 ευρώ (αφού έχουν αφαιρεθεί οι ασφαλιστικές εισφορές) ή 1.333 ευρώ τον μήνα, ο φόρος που αναλογεί σε ετήσια βάση είναι 1.420 ευρώ.
Κάθε μήνα, το ασφαλιστικό του ταμείο τού παρακρατά φόρο 116,5 ευρώ και παίρνει στο χέρι 1.216,5 ευρώ.
Ας υποθέσουμε ότι ο συγκεκριμένος συνταξιούχος έχει και ετήσια κέρδη 4.000 ευρώ από αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Στο εισόδημα αυτό αντιστοιχεί φόρος 520 ευρώ. Ο φόρος αυτός θα διαιρεθεί στους δώδεκα μήνες και επομένως το ασφαλιστικό ταμείο θα πρέπει να παρακρατά σε μηνιαία βάση επιπλέον 43,3 ευρώ. Ετσι, συνολικά ο παρακρατούμενος φόρος κάθε μήνα αυξάνεται στα 159,8 ευρώ και οι μηνιαίες αποδοχές στο χέρι περιορίζονται σε 1.173,2 ευρώ.