Ένα άρθρο για τον Ντιντιέ Ντρογκμπά, τον...
ηγέτη της Ακτής Ελεφαντοστού που με τις προσπάθειες συνέβαλε στο τέλος ενός αιματηρού εμφυλίου στη χώρα του που κράτησε σχεδόν μια δεκαετία. Τι σχέση έχει με τον Τίτο
"Έχει κέφια ο Ντρογκμπά" έλεγε το άσμα των Locomondo. Και όταν έχει κέφια ο Ντρογκμπά μπορεί να αλλάξει τον ρου του αγώνα από μόνος του.
Ταλέντο όσο λίγοι και μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες φιγούρες στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο αυτή τη στιγμή, δεν το βάζει κάτω ακόμα και στα 36 του χρόνια. Μιλάμε άλλωστε για έναν άνθρωπο που είναι υπόδειγμα εργατικότητας και άριστης ιδιοσυγκρασίας, εντός και εκτός γηπέδων. Ο Ντρογκμπά όμως, είναι και κάτι περισσότερο από ποδοσφαιριστής.
Μια από τις ιστορίες που σχετίζονται με το όνομα του και παραμένουν ελαχίστως γνωστές, είναι το γεγονός ότι ο Ντιντιέ, το πρόσφατο 2006, λίγο πριν το Μουντιάλ εκείνης της χρονιάς, κατάφερε να σταματήσει έναν εμφύλιο πόλεμο στη χώρα του. Και αν δεν τον σταμάτησε ακριβώς ο ίδιος, τουλάχιστον συνέβαλε τα μέγιστα στην παύση των εχθροπραξιών.
Πώς ξεκίνησε ο εμφύλιος
Το 25% του πληθυσμού, κυρίως στο Βορρά της Ακτής Ελεφαντοστού, είναι μετανάστες που συνέρρευσαν τις τελευταίες δεκαετίες, αναζητώντας δουλειά στις φυτείες. Η καταχώριση αρκετών από αυτούς στους εκλογικούς καταλόγους, χωρίς να κατέχουν την ιθαγένεια, αποτελεί κόκκινο πανί για τους Νότιους. Η ύπαρξη νόμου που περιορίζει την αναγνώριση ιθαγένειας πυροδότησε ποικιλοτρόπως την πολιτική αστάθεια και τις συγκρούσεις του παρελθόντος:
Οδήγησε σε διάσπαση την κυβέρνηση εθνικής ενότητας που είχε συσταθεί μετά το πραξικόπημα του 1999 και τροφοδότησε την εξέγερση των Βορείων μετά τις εκλογές του 2000. Από τότε, η Ακτή μπήκε στη δύνη του εμφυλίου.
Το πραγματικό θέμα πίσω από το αδιέξοδο της χώρας είχε να κάνει με την απόπειρα της Γαλλίας να ελέγξει τη περιοχή. Από τη μια ο Γκμπάγκμπο είχε τεθεί εναντίον του γαλλικού ιμπεριαλισμού στη χώρα, και στήριζε μπροστά από τις κάμερες τουλάχιστον την έννοια του παναφρικανισμού, ενώ από την άλλη ο Ουατάρα, ήταν πάντα συγκαταβατικός απέναντι στα γαλλικά συμφέροντα στη χώρα του.
Η Ακτή του Ελεφαντοστού είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός κακάο στον κόσμο. Τα γαλλικά συμφέροντα σήμαιναν πως οι γαλλικές εταιρίες είχαν ελεύθερη πρόσβαση στην αγορά της Ακτής, δεν πλήρωναν φόρους στην πατρίδα του Ντρογκμπά, ενώ όλα τα κέρδη τους επέστρεφαν στη Γαλλία. Ο Γκμπάγκμπο δεσμεύτηκε να εθνικοποιήσει κάποιες βιομηχανίες κλειδιά, που βρίσκονται υπό γαλλικό έλεγχο.
Το μεγαλύτερο λάθος του ήταν ότι αρνήθηκε να παραδώσει την εξουσία μετά τις εκλογές που ακολούθησαν και στις οποίες ηττήθηκε.
Γιατί είπαν τον Ντρογκμπά “ειρηνοποιό” και βραβεύτηκε γι' αυτό
Το 2006, η Ακτή Ελεφαντοστού προκρίθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της σε τελική φάση Μουντιάλ.
Ο εμφύλιος συνεχιζόταν ανάμεσα σε Βόρειους και Νότιους πολίτες της χώρας. Ο Ντρογκμπά κατάφερε να λειτουργήσει σαν ενωτικός σύνδεσμος για να σταματήσουν οι συγκρούσεις. Ότι δεν είχε καταφέρει μέχρι τότε δηλαδή, ο ΟΗΕ.
Η νίκη με 3-1 εναντίον του Σουδάν ήταν εκείνη που εξασφάλισε τη συμμετοχή της εθνικής της χώρας του Ντρογκμπά στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Γερμανίας. Μετά το τελευταίο σφύριγμα, ο αρχηγός της ομάδας πήρε το μικρόφωνο στα αποδυτήρια μπροστά στις κάμερες των τηλεοπτικών δικτύων, γονάτισε και είπε:
“Πολίτες της Ακτής Ελεφαντοστού, από το βορρά, το νότο, το κέντρο και την δύση, σας ικετεύουμε γονατιστοί να συγχωρήσετε ο ένας τον άλλον. Μία σπουδαία χώρα σαν την Ακτή Ελεφαντοστού δεν μπορεί να βυθιστεί στο χάος για πάντα. Αφήστε κάτω τα όπλα σας και διοργανώστε εκλογές!”.
Το αφρικανικό αυτό κράτος βρισκόταν σε διαρκή κρίση από το 2002, οπότε και ο εμφύλιος πόλεμος το διαίρεσε και επίσημα σε Βορρά και Νότο, με τον Γκμπαγκμπό επικεφαλής μιας κυβέρνησης συνεργασίας.
Οι διαδικασίες ειρήνευσης κράτησαν επί μακρόν, με απώτερο σκοπό τη διενέργεια εκλογών ώστε να επανενωθεί η χώρα. Ο Γκμπαγκμπό τις καθυστέρησε επί πολλά χρόνια.
Ο λόγος του Ντρογκμπά έπαιζε για καιρό στο κρατικό κανάλι της χώρας και αναμεταδόθηκε όπως ήταν φυσικό από όλα τα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα του πλανήτη. Η παράκληση του για εκλογές, ήταν ξεκάθαρη.
Τις επόμενες μέρες οι συγκρούσεις περιορίστηκαν. Ο Ντρογκμπά, έχοντας κερδίσει το βραβείο του καλύτερου παίκτη της Αφρικανικής ηπείρου για το 2006, πήρε το βραβείο του και πήγε στο Μπουακέ, στο βόρειο τμήμα της χώρας που είχε καταληφθεί από τους αντάρτες.
Μέσα σε ένα κλίμα πολέμου και καθημερινών επιθέσεων εναντίον αμάχων και από τις δύο μεριές, δεν δίστασε.
"Βρίσκομαι εδώ για να δείξω σε όλο τον κόσμο ότι είμαι ένας από εσάς. Δεν πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στο βορρά, το νότο, την ανατολή, τη δύση και το κέντρο. Είμαστε η ίδια χώρα", ήταν τα λόγια που εκφώνησε.
Για να συνεχίσει την εκστρατεία του, ζήτησε το επόμενο ματς της χώρας του με αντίπαλο τη Μαδαγασκάρη να γίνει σε αυτή την πολύπαθη πόλη. Η επίσημη κυβέρνηση έδωσε το τυπικό ΟΚ και παρά τους φόβους, το παιχνίδι έγινε. Η ομάδα του Ντρογκμπά επικράτησε με 5-1 με εκείνον να πετυχαίνει δύο γκολ. Τα οποία δεν είχαν καμία ποδοσφαιρική σημασία, μιας και αποτέλεσαν την απαρχή μιας νέας εποχής, το επιστέγασμα μιας προσπάθειας για μια καινούργια αρχή που δεν θα ερχόταν βέβαια από τη μια μέρα στην άλλη.
Επρόκειτο για το πρώτο παιχνίδι στον βορρά μετά την έναρξη του πολέμου. Το ποδόσφαιρο είχε νικήσει και ο ΟΗΕ παρατηρούσε αποσβολωμένος.
"Δεν πίστευα ποτέ ότι ο Ντιντιέ Ντρογκμπά θα καταφέρει κάτι τέτοιο. Εδραίωσε τη σημαντική πρόοδο που έγινε για την επανένωση της χώρας" δήλωσε ο επικεφαλής των ανταρτών μετά το παιχνίδι.
Στις 4 Μαρτίου του 2007, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές συνθυκολόγησαν και υπέγραψαν για την
παύση των μαχών.
Οι εχθροπραξίες περιορίστηκαν αλλά δεν τελείωσαν πλήρως. Ωστόσο, όπου, όποτε και σε όποια πόλη έπαιζε η εθνική, ο πόλεμος σταματούσε.
Ο πρώην επικεφαλής των ανταρτών, Γκιγιόμ Σορό, έγινε πρωθυπουργός υπό τον πρόεδρο Λοράν Γκμπάγκμπο, τον οποίο παλιότερα αρνούνταν να δεχθεί ως νόμιμο ηγέτη έπειτα από την αμφιλεγόμενη εκλογή του, το 2003 σε μια εκλογική διαδικασία - φάρσα.
Οι εκλογές που είχε ζητήσει ο Ντρογκμπά, διεξήχθησαν τελικά τον Οκτώβριο του 2010 μετά από έξι συνολικά αναβολές. Ωστόσο, αμέσως μετά το τελικό αποτέλεσμα, οι εχθροπραξίες ξεκίνησαν ξανά.
Οι θάνατοι έφτασαν τους 3000 σε τέσσερις μήνες, ενώ περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι ακολούθησαν τον δρόμο της προσφυγιάς.
Η δεύτερη παρέμβαση του "ειρηνοποιού"
Ο εμφύλιος, ο δεύτερος σε μια δεκαετία, στη μεγαλύτερη κακαοπαραγωγό χώρα στον κόσμο, άρχισε μετά την άρνηση του ηττηθέντος Γκμπαγκμπό, να παραδώσει την εξουσία στον νικητή της εκλογικής αναμέτρησης, Ουαταρά. Παρά την αναγνώριση του εκλογικού αποτελέσματος από τη διεθνή κοινότητα και του Ουαταρά ως νικητή των εκλογών, ο Γκμπαγκμπό, επί μία δεκαετία ηγέτης της Ακτής Ελεφαντοστού, αρνείτο πεισματικά να υποκύψει σε αυτό που ο ίδιος χαρακτήριζε ως "πιέσεις" της Δύσης.
Για την ιστορία, ο Ουαταρά φέρει πολιτικές ευθύνες για την απόπειρα πραξικοπήματος το 2002, το οποίο πέτυχε σε μεγάλο τμήμα της χώρας αλλά απέτυχε στην οικονομική πρωτεύουσα, το Αμπιτζάν, το οικονομικό κέντρο της Ακτής.
Την περίοδο εκείνη, τα δύο τρίτα της χώρας ελέγχονταν από δυνάμεις προσκείμενες στους πραξικοπηματίες, οι οποίες αργότερα μετονομάστηκαν σε Νέες Δυνάμεις και αποτελούν πλέον τον βασικό κορμό της στρατιωτικής ισχύος του Ουαταρά.
Ο Ντρογκμπά ανέλαβε και πάλι δράση. Αυτή τη φορά συμμετείχε στην 11μελή επιτροπή Αλήθειας, Αποκατάστασης και Διαλόγου, εκπροσωπώντας τους Ιβοριανούς της διασποράς. "Ξέρω ότι πολλοί Ιβοριανοί υπέφεραν και δεν θέλουν αυτό να συμβεί ξανά. Μπορεί να μην διορθωθούν τα πράγματα αύριο. Είναι μία μακροχρόνια διαδικασία και εγώ θέλω να είμαι μέρος της", είπε.
Παρότι προερχόταν από την ίδια φυλή με τον πρώην πρόεδρο, Λορέν Γκμπαγκμπό, προσπάθησε και κατάφερε να παραμείνει πολιτικά ουδέτερος.
"Πρέπει να κάνουμε τον κόσμο να καταλάβει ότι αυτή η χώρα είναι καλύτερη όταν υπάρχει ειρήνη, ότι είναι καλύτερα όταν συγχωρούμε. Θέλω να γυρίσω πίσω και θέλω να παιδιά μου να ζήσουν στην Ακτή Ελεφαντοστού", έλεγε και αυτό αποτελούσε το μότο του.
Το 2013 η εκπομπή "Football Rebels" του θρυλικού Ερίκ Καντονά, είχε αφιερώσει ένα επεισόδιο στον Ντιντιέ για την προσπάθεια του αυτή. "Για μας ο Ντιντιέ Ντρογκμπά είναι ειρηνοποιός", δήλωναν Ιβοριανοί μπροστά στον φακό του Καντονά με δάκρυα στα μάτια.
"Όταν ήμουν έγκυος στον Ντιντιέ υπήρχε αυτός ο στρατηγός που ήταν ο αρχηγός της Γιουγκοσλαβίας, ο Μάρσαλ Τίτο, που τον εκτιμούσα πολύ για τις αξίες του και την επιμονή του. Τον αγαπούσα λόγω του μαχητικού πνεύματός του και για αυτό το λόγο αποκαλούσαμε και τον Ντιντιέ Τίτο" , δήλωνε περήφανα η μητέρα του κάνοντας επίκληση στον άλλοτε αρχηγό της κομουνιστικής Γιουγκοσλαβίας, Μάρσαλ Τίτο.
Σήμερα, πολλοί πολίτες επιλέγουν το πορτοκαλί χρώµα στα ρούχα τους. Είναι το χρώµα της Εθνικής και, χάρις στον Ντρογκµπά, το σύµβολο της ειρήνης και της ενότητας. Ο Ντρογκµπά έφυγε από την Ακτή του Ελεφαντοστού σε ηλικία 5 ετών, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται στη χώρα του σε διάφορες εκδοχές. Ενας χορός που βασίζεται στις κινήσεις των ποδοσφαιριστών, µια ποδοσφαιρική οµάδα και ένα χωριό έχουν το όνοµά του.
Το Ίδρυµα Ντρογκµπά έχει χρηµατοδοτήσει την κατασκευή ενός νοσοκοµείου ενώ η επιρροή του ιδίου στους πολίτες είναι πολύ µεγαλύτερη από την αντίστοιχη οποιουδήποτε πολιτικού.
Μετά το οριστικό τέλος του εμφυλίου που επετεύχθη λοιπόν με τη συμβολή του Ντιντιέ, ο Γκμπάγκμπο συνελήφθη από τον "δημοκρατικό στρατό" και πρόεδρος ανέλαβε επίσημα ο Ουαταρά.
Ο Αλασάν Ουαταρά ορκίστηκε πρόεδρος στις 21 Μαΐου 2011 μετά την επικράτηση των δυνάμεων του με τη βοήθεια της Δύσης και κυρίως της Γαλλίας, ενώ ο Γκμπάγκμπο κρατείται ακόμα.
Άλλες δράσεις του Ντρογκμπά:
Πρόσφατα χάρισε ένα εκατομμύριο ευρώ από το υστέρημά του στις οικογένειες των θυμάτων του τραγικού ανθρακωρυχείου στις Τουρκίας. Ναι, σε πολίτες μιας χώρας από την οποία ο ίδιος είναι περαστικός.
Τις προηγούμενες μέρες, ο Ιβοριανός επιθετικός της Γαλατάσαραϊ σε συνεργασία με την εταιρία HOM, δημιούργησε δική του σειρά μαγιό και εσωρούχων, η οποία θα τεθεί προς πώληση από την 1η Μαΐου.
Μέρος των εσόδων θα πάνε στο ίδρυμα του Ντρογκμπά, μέσω του οποίου βοηθά την χώρα του, την Ακτή Ελεφαντοστού.
"Είμαι πολύ χαρούμενος που ανακοινώνω την κυκλοφορία της δικής μου σειράς εσωρούχων. Η πρώτη σειρά εσωρούχων που θα διατεθεί θα υποστηρίξει ένα ίδρυμα, το δικό μου ίδρυμα, το ίδρυμα του Ντιντιέ Ντρογκμπά", έγραψε ο ίδιος στο Instagram.
Σχετικά με αυτό το νέο βήμα ο Ντρογκμπά, ακόμα σχολίασε: "Δημιουργώντας την δική μου σειρά με εσώρουχα, μπορώ να πετύχω δυο στόχους, να σχεδιάσω μια μοντέρνα σειρά εσωρούχων για άνδρες και να δημιουργήσω ένα προϊόν που θα υποστηρίξει άμεσα το φιλανθρωπικό μου ίδρυμα, που βοηθά στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης την Ακτή Ελεφαντοστού".
Από το 2007, ο Ντρογκμπά έχει ανακηρυχθεί Πρέσβης Καλής Θελήσεως του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Το 2010 το αμερικανικό περιοδικό TIME τον είχε αναδείξει ως έναν από τους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον πλανήτη.
Δημογραφία της Ακτής Ελεφαντοστού
Το 77% του πληθυσμού θεωρούνται αυτόχθονες κάτοικοι της Ακτής Ελεφαντοστού, ενώ ανήκουν σε διαφορετικές εθνικές ομάδες. Στη χώρα υπολογίζεται ότι ομιλούνται γύρω στις 65 γλώσσες. Τα γαλλικά, η επίσημη γλώσσα, διδάσκεται στα σχολεία και εξυπηρετεί ως κοινή γλώσσα (λίνγκουα φράνκα) στα αστικά κέντρα, ειδικά στο Αμπιτζάν.
Καθώς η Ακτή Ελεφαντοστού θεωρείται ένα από τα πιο επιτυχημένα κράτη στη Δυτική Αφρική, περίπου το 20% του πληθυσμού αποτελείται από εργάτες από τα γειτονικά κράτη της Λιβερίας, της Μπουρκίνα Φάσο και της Γουινέας.
Το γεγονός αυτό προκαλεί εντάσεις τα τελευταία χρόνια, καθώς οι περισσότεροι από τους εργάτες αυτούς είναι Μουσουλμάνοι, ενώ ο ντόπιος πληθυσμός είναι κυρίως Χριστιανοί Καθολικοί και ανιμιστές. Το 4% του πληθυσμού δεν έχει αφρικανικές ρίζες: πολλοί είναι Γάλλοι, Βρετανοί και Ισπανοί πολίτες, καθώς και Προτεστάντες ιεραπόστολοι από την Αμερική ή τον Καναδά.