To σενάριο του ...
αποτυχημένου πραξικοπήματος στην Τουρκία «γράφτηκε από το εξωτερικό», κατήγγειλε σήμερα ο πρόεδρος της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε μια ομιλία που εκφώνησε στην Αγκυρα κατά τη διάρκεια της οποίας κατηγόρησε τις χώρες της Δύσης ότι υποστηρίζουν τους πραξικοπηματίες.
«Αυτό το πραξικόπημα δεν είναι μονάχα ένα γεγονός που σχεδιάστηκε εκ των έσω. Οι δράστες ενήργησαν στη χώρα βάσει ενός σεναρίου που είχε γραφτεί από το εξωτερικό» δήλωσε ο επικεφαλής του τουρκικού κράτους, που κατηγορεί τον ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, ο οποίος ζει αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ, ότι υπήρξε ο εγκέφαλος του πραξικοπήματος.
Επιπλέον ο Τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε σήμερα τους Δυτικούς ότι «υποστηρίζουν την τρομοκρατία» και τους πραξικοπηματίες, στη σφοδρότερη λεκτική επίθεση που έχει εξαπολύσει μετά την απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης και του ιδίου τη 15η Ιουλίου.
«Δυστυχώς, η Δύση υποστηρίζει την τρομοκρατία και τάσσεται στο πλευρό των πραξικοπηματιών» τόνισε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ομιλία του, απαντώντας με αυτόν τον τρόπο στις επικρίσεις των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών χωρών σχετικά με το εύρος των εκκαθαρίσεων που ακολούθησαν την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
«Αυτοί που φανταζόμασταν ότι ήταν οι φίλοι μας παίρνουν το μέρος των πραξικοπηματιών και των τρομοκρατών» επανέλαβε, κατά τη διάρκεια ενός οικονομικού φόρουμ που οργανώθηκε στο προεδρικό μέγαρο.
Εξάλλου, ο πρόεδρος της Τουρκίας υποστήριξε ότι οι υποστηρικτές του Γκιουλέν θα επιχειρήσουν να θέσουν εκ νέου υπό τον έλεγχό τους τις ένοπλες δυνάμεις εάν δεν υπάρξει ριζική αναδιάρθρωσή τους. Διατύπωσε άλλωστε αμφιβολίες σχετικά με το είδος της στρατηγικής συνεργασίας που θα έχει η Τουρκία με τις ΗΠΑ στην περίπτωση που η Ουάσιγκτον αρνηθεί να εκδώσει τον ιεροκήρυκα.
Η Τουρκία επιπλέον θα προχωρήσει και στην αναδιάρθρωση των υπηρεσιών πληροφοριών, πρόσθεσε ο ίδιος.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην Άγκυρα, που αναμεταδόθηκε απευθείας, ο Τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε επίσης την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι αθέτησε τις υποσχέσεις που είχε δώσει βάσει της συμφωνίας για την προσφυγική κρίση που είχε συνάψει με την Τουρκία και παρά τις επιτυχίες της Άγκυρας στην αναχαίτιση των ροών παράτυπων μεταναστών.
«Υποστηρίζετε τους πραξικοπηματίες και την τρομοκρατία»
Τα σχόλια του πρώην επικεφαλής του τουρκικού γενικού επιτελείου, στρατηγού ε.α. Ιλκέρ Μπασμπούγ, ήρθαν να προστεθούν στις φωνές που κατηγορούν ευθέως αμερικανικούς κύκλους για συμμετοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου.
Μιλώντας στο CNN Turk, ο Μπασμπούγ υποστήριξε ότι «η CIA πρέπει να γνώριζε» για το πραξικόπημα, αν και εξέφρασε αμφιβολίες για τον βαθμό ενημέρωσης της πολιτικής ηγεσίας. «Ποιος υποστηρίζει τον Γκιουλέν; Η CIA», ισχυρίστηκε ο Μπασμπούγ, υποστηρίζοντας ότι αν οι ΗΠΑ συμφωνήσουν στην έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν στην Τουρκία, αυτό θα σημαίνει απλά ότι «δεν τους είναι πια χρήσιμος».
Εξάλλου για «σενάριο γραμμένο στο εξωτερικό» έκανε λόγο ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν. «Ερωτώ τις ΗΠΑ. Τι είδους στρατηγικοί εταίροι είμαστε, αν συνεχίζετε να φιλοξενείτε κάποιον του οποίου την έκδοση έχω ζητήσει;» είπε ο Τούρκος πρόεδρος ενώπιον ξένων επιχειρηματιών. «Οι δράστες του πραξικοπήματος ήταν μέσα στην Τουρκία, αλλά το σενάριο γράφτηκε στο εξωτερικό. Δυστυχώς η Δύση υποστηρίζει την τρομοκρατία και στέκεται στο πλευρό πραξικοπηματιών».
Η ομιλία του Ερντογάν, την επομένη της επίσκεψης του Αμερικανού ΑΓΕΕΘΑ στρατηγού Ντάνφορντ στην Αγκυρα, είναι ενδεικτική των εντάσεων που πυροδοτήθηκαν από το πραξικόπημα. Σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», η τουρκική πλευρά δεν έθεσε στον Ντάνφορντ ζήτημα αμερικανικής εμπλοκής στο πραξικόπημα. «Η σιωπή των Τούρκων αξιωματούχων παραπέμπει στη συνήθη τακτική δημόσιων καταγγελιών κατά των ΗΠΑ και των παράλληλων κατ’ ιδίαν διαβεβαιώσεων προς Αμερικανούς αξιωματούχους ότι η τουρκική ηγεσία εξακολουθεί να υποστηρίζει τη στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ», έγραψε χθες η αμερικανική εφημερίδα.
Ο στρατηγός Ντάνφορντ έφυγε από την Τουρκία με τη διαβεβαίωση ότι η πρόσβαση των ΗΠΑ στη βάση Ιντσιρλίκ και σε άλλες βάσεις της χώρας θα διατηρηθεί. «Ο τόνος στις συναντήσεις ήταν πολύ θετικός, δεν άκουσα κατηγορίες, αλλά άκουσα πόσο σημαντική είναι η στρατηγική σχέση και ταυτόχρονα πόσο σημαντικό θεωρεί η τουρκική ηγεσία τον επαναπατρισμό του Γκιουλέν», είπε ο Ντάνφορντ.
Ο Ντάνφορντ συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, με τον Τούρκο πρωθυπουργό Γιλντιρίμ και με τον πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης, ο οποίος τον ξενάγησε στο βομβαρδισμένο κτίριο. Ηταν η πλέον υψηλόβαθμη επίσκεψη δυτικού αξιωματούχου στην Αγκυρα μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και, σύμφωνα με τον Ερντογάν, δεν ήταν αρκετή.
Στήριξη από τη Δύση
«Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Βέλγιο και στη Γαλλία έσπευσαν ξένοι ηγέτες να δείξουν την αλληλεγγύη τους. Εδώ δεν ήρθε κανείς», είπε ο Ερντογάν. Ο πρώτος ξένος ηγέτης που προβλέπεται να συναντήσει ο Τούρκος πρόεδρος μετά την απόπειρα που παρ’ ολίγον να του κοστίσει τη ζωή είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν στις 9 Αυγούστου στην Αγία Πετρούπολη.
«Ο Πούτιν έχει προσφέρει στήριξη στον Ερντογάν. Υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι η Ρωσία ήταν η πρώτη που προειδοποίησε την Τουρκία για το πιθανό πραξικόπημα», σημείωσε ο Σολί Εζέλ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Καντίρ Χας της Κωνσταντινούπολης.
Αντιθέτως, η Δύση τήρησε στάση αναμονής, με τη Βρετανία να μην εκφράζει δημόσια στήριξη προς τον Ερντογάν, παρά μόνο στις 11 το επόμενο πρωί, πολλές ώρες αφότου είχαν όλα κριθεί. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα αντέδρασε ταχύτερα, εκφράζοντας στήριξη τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου, όταν το πραξικόπημα παρέπαιε αλλά δεν είχε ακόμα ηττηθεί.
Μιλώντας στο CNN Turk, ο Μπασμπούγ υποστήριξε ότι «η CIA πρέπει να γνώριζε» για το πραξικόπημα, αν και εξέφρασε αμφιβολίες για τον βαθμό ενημέρωσης της πολιτικής ηγεσίας. «Ποιος υποστηρίζει τον Γκιουλέν; Η CIA», ισχυρίστηκε ο Μπασμπούγ, υποστηρίζοντας ότι αν οι ΗΠΑ συμφωνήσουν στην έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν στην Τουρκία, αυτό θα σημαίνει απλά ότι «δεν τους είναι πια χρήσιμος».
Εξάλλου για «σενάριο γραμμένο στο εξωτερικό» έκανε λόγο ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν. «Ερωτώ τις ΗΠΑ. Τι είδους στρατηγικοί εταίροι είμαστε, αν συνεχίζετε να φιλοξενείτε κάποιον του οποίου την έκδοση έχω ζητήσει;» είπε ο Τούρκος πρόεδρος ενώπιον ξένων επιχειρηματιών. «Οι δράστες του πραξικοπήματος ήταν μέσα στην Τουρκία, αλλά το σενάριο γράφτηκε στο εξωτερικό. Δυστυχώς η Δύση υποστηρίζει την τρομοκρατία και στέκεται στο πλευρό πραξικοπηματιών».
Η ομιλία του Ερντογάν, την επομένη της επίσκεψης του Αμερικανού ΑΓΕΕΘΑ στρατηγού Ντάνφορντ στην Αγκυρα, είναι ενδεικτική των εντάσεων που πυροδοτήθηκαν από το πραξικόπημα. Σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», η τουρκική πλευρά δεν έθεσε στον Ντάνφορντ ζήτημα αμερικανικής εμπλοκής στο πραξικόπημα. «Η σιωπή των Τούρκων αξιωματούχων παραπέμπει στη συνήθη τακτική δημόσιων καταγγελιών κατά των ΗΠΑ και των παράλληλων κατ’ ιδίαν διαβεβαιώσεων προς Αμερικανούς αξιωματούχους ότι η τουρκική ηγεσία εξακολουθεί να υποστηρίζει τη στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ», έγραψε χθες η αμερικανική εφημερίδα.
Ο στρατηγός Ντάνφορντ έφυγε από την Τουρκία με τη διαβεβαίωση ότι η πρόσβαση των ΗΠΑ στη βάση Ιντσιρλίκ και σε άλλες βάσεις της χώρας θα διατηρηθεί. «Ο τόνος στις συναντήσεις ήταν πολύ θετικός, δεν άκουσα κατηγορίες, αλλά άκουσα πόσο σημαντική είναι η στρατηγική σχέση και ταυτόχρονα πόσο σημαντικό θεωρεί η τουρκική ηγεσία τον επαναπατρισμό του Γκιουλέν», είπε ο Ντάνφορντ.
Ο Ντάνφορντ συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, με τον Τούρκο πρωθυπουργό Γιλντιρίμ και με τον πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης, ο οποίος τον ξενάγησε στο βομβαρδισμένο κτίριο. Ηταν η πλέον υψηλόβαθμη επίσκεψη δυτικού αξιωματούχου στην Αγκυρα μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου και, σύμφωνα με τον Ερντογάν, δεν ήταν αρκετή.
Στήριξη από τη Δύση
«Μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Βέλγιο και στη Γαλλία έσπευσαν ξένοι ηγέτες να δείξουν την αλληλεγγύη τους. Εδώ δεν ήρθε κανείς», είπε ο Ερντογάν. Ο πρώτος ξένος ηγέτης που προβλέπεται να συναντήσει ο Τούρκος πρόεδρος μετά την απόπειρα που παρ’ ολίγον να του κοστίσει τη ζωή είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν στις 9 Αυγούστου στην Αγία Πετρούπολη.
«Ο Πούτιν έχει προσφέρει στήριξη στον Ερντογάν. Υπάρχουν ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι η Ρωσία ήταν η πρώτη που προειδοποίησε την Τουρκία για το πιθανό πραξικόπημα», σημείωσε ο Σολί Εζέλ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Καντίρ Χας της Κωνσταντινούπολης.
Αντιθέτως, η Δύση τήρησε στάση αναμονής, με τη Βρετανία να μην εκφράζει δημόσια στήριξη προς τον Ερντογάν, παρά μόνο στις 11 το επόμενο πρωί, πολλές ώρες αφότου είχαν όλα κριθεί. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα αντέδρασε ταχύτερα, εκφράζοντας στήριξη τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου, όταν το πραξικόπημα παρέπαιε αλλά δεν είχε ακόμα ηττηθεί.