Οι μεγάλοι χαμένοι του νέου ασφαλιστικού


Ένας στους δύο ...


συνταξιούχους και συνολικά 7 στους 10 ασφαλισμένους και συνταξιούχους καλούνται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, να πληρώσουν τον λογαριασμό του νέου ασφαλιστικού, που από χθες αποτελεί νόμο του κράτους.

Στο πεδίο των εισφορών, μεγάλοι χαμένοι θεωρούνται κυρίως οι αυτοαπασχολούμενοι με υψηλά εισοδήματα, οι διπλά απασχολούμενοι ανεξάρτητα από το εισόδημά τους, αλλά και οι δημόσιοι υπάλληλοι – κυρίως στα ειδικά μισθολόγια, καθώς καλούνται να καταβάλλουν έως και εξαπλάσιες ασφαλιστικές εισφορές σε σχέση με αυτές που καταβάλλουν σήμερα. 

Πλέον όλοι οι ασφαλισμένοι θα πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές επί του συνολικού εισοδήματός τους, 20% για την κύρια ασφάλιση, 7% για την επικουρική ασφάλιση, 6,95% για ασθένεια κι επιπλέον 4% εφόσον έχουν παρακράτηση για εφάπαξ. 

Συνολική επιβάρυνση 37,95% επί του συνολικού εισοδήματος. Αλλά και περίπου 400.000 συνταξιούχοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, θα χάσουν από 30 έως και 200 ευρώ τον μήνα εξαιτίας των περικοπών που προβλέπονται για τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, καθώς διασώζονται μόνον οι κύριες συντάξεις, έως 1.820 ευρώ καθαρά (ανώτατο πλαφόν στα 2.000 ευρώ). 

Σε αυτούς έρχονται να προστεθούν σταδιακά, έως το τέλος του 2019, οι περίπου 380.000 χαμηλοσυνταξιούχοι - δικαιούχοι του ΕΚΑΣ, το οποίο θα καταργηθεί σταδιακά, προκαλώντας μείωση έως και 35% στο εισόδημά τους. Παράλληλα, με τον νέο τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων, υπολογίζεται ότι θα υπάρξει περιορισμός από 10% έως και 30%. Μάλιστα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα επόμενα χρόνια, περίπου 250.000 συνταξιούχοι, κυρίως ΑμεΑ, δικαιούχοι σύνταξης χηρείας, εργαζόμενοι με χαμηλές αποδοχές ή μεγάλα διαστήματα ανεργίας, θα έχουν απώλειες έως και 40%.

Οι βασικές διατάξεις του νόμου που αναδιαμορφώνει το ασφαλιστικό τοπίο της Ελλάδας, προβλέπουν:

1. Ενοποιήσεις Ταμείων με ένα Ταμείο για κύρια ασφάλιση κι ένα για την επικουρική και το εφάπαξ.

2. Υψηλότερες εισφορές για τους αυτοαπασχολούμενους αλλά και τους δημοσίους υπαλλήλους, καθώς και διπλές εισφορές για παράλληλα ασφαλισμένους (ως μισθωτοί και ως ελεύθεροι επαγγελματίες, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση).

3. Χαμηλότερες κύριες συντάξεις για τους νέους συνταξιούχους. Τα ποσοστά αναπλήρωσης μαζί με την εθνική σύνταξη των 345 ευρώ (για 15 έτη ασφάλισης) και των 384 ευρώ (από τα 20 έτη και πάνω) δίνουν, σε σχέση με ό,τι ίσχυε έως σήμερα και με νέα βάση υπολογισμού τα 15 και σταδιακά όλα τα έτη του εργασιακού βίου, χαμηλότερα ποσά ιδιαίτερα για τους υψηλόμισθους με πάνω από 25 έτη ασφάλισης. 

Από το νέο καθεστώς ευνοούνται κυρίως όσοι θα φύγουν με χαμηλές συντάξιμες αποδοχές (700 - 1.000 ευρώ) και πολλά έτη ασφάλισης, καθώς και όσοι θα αποχωρήσουν με 20 - 25 έτη και χαμηλές αποδοχές μετά το 67ο έτος ηλικίας. Στο 10% - 25% υπολογίζονται οι απώλειες για τις νέες συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, το σύνολο των οποίων περνάει στο νέο υπερταμείο. Οι ένστολοι θα ενταχθούν στον ΕΦΚΑ έπειτα από τροπολογία της τελευταίας στιγμής, από την 1η Ιουλίου 2016.

4. Μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις. Οι περικοπές αφορούν όχι μόνο τις νέες αλλά και τις ήδη καταβαλλόμενες, οι οποίες εντός των επόμενων λίγων ημερών θα πρέπει να επανυπολογιστούν, προκειμένου να «κοπεί» η προσωπική διαφορά, που στο σύνολο των εισοδημάτων από συντάξεις υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ μεικτά. 

Μεγάλοι χαμένοι θα είναι ομάδες ασφαλισμένων που στο παρελθόν άνοιξαν την πόρτα συνταξιοδότησης με υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης. Ειδικοί εκτιμούν πως οι απώλειες σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να αγγίξουν μέχρι και το 50%. Μάλιστα, οι μειώσεις θα συνδυασθούν με αυξήσεις εισφορών κατά μία ποσοστιαία μονάδα (0,5% για εργοδότες και 0,5% για εργαζόμενους) από 1/6/2016 μέχρι 31/5/2019 και κατά μισή μονάδα (0,25% και 0,25%) από 1/6/2019 μέχρι 31/5/2022. Οι απώλειες για τους νέους συνταξιούχους στην επικουρική σύνταξη εκτιμώνται σε 5% - 12%.

5. Ειδικά για τους αγρότες προβλέπεται μακρά μεταβατική περίοδος μέχρι και το 2030, κατά τη διάρκεια της οποίας οι νέες αγροτικές συντάξεις θα υπολογίζονται με μεικτό σύστημα, ένα τμήμα με τον παλιό τρόπο και ένα δεύτερο τμήμα που προοδευτικά θα αυξάνεται από το άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης.

6. Αναδρομικές μειώσεις, από 1/1/2016, θα γίνουν στα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων για 280.000 συνταξιούχους και στα εκκρεμή εφάπαξ.

7. Κανένας συνταξιούχος δεν θα λαμβάνει έως τις 31/12/2018 πάνω από 2.000 ευρώ μεικτά για μία σύνταξη.

8. Περίπου 120.000 συνταξιούχοι που εισπράττουν σήμερα ΕΚΑΣ 30 ευρώ θα είναι οι πρώτοι που θα χάσουν το επίδομα (σταδιακά καταργείται για όλους έως τα τέλη του 2019).