Οι κραυγές των ναυαγών ...
έφταναν μέχρι τη στεριά. Ήταν ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου, όταν το διασωστικό PV281 της φινλανδικής ακτοφυλακής εντόπισε το αναποδογυρισμένο πολυεστερικό σκάφος έξω από την παραλία Ψαλίδι της Κω.
Όσοι πρόσφυγες δεν είχαν χαθεί στη θάλασσα ήταν γαντζωμένοι με τα χέρια από το ημιβυθισμένο σκαρί. Οι καιρικές συνθήκες όμως δεν επέτρεπαν στο διασωστικό να πλησιάσει πιο κοντά για να βοηθήσει. Κάποιος έπρεπε να κολυμπήσει προς το μέρος τους.
«Πήρα το σωσίβιο ενός άντρα που είχαμε ήδη περισυλλέξει, αλλά δεν είχε τα απαραίτητα πλαστικά κομμάτια για να ασφαλίσει», δήλωσε Φινλανδός λιμενικός κατά την προανάκριση της υπόθεσης. «Το έδεσα πάνω μου με κόμπους και πήδηξα στη θάλασσα».
Από τους 17 επιβαίνοντες του σκάφους εννέα πνίγηκαν εκείνο το βράδυ, εκ των οποίων οι τέσσερις ήταν ανήλικοι. Ο οδηγός της βάρκας ήταν μηχανικός αυτοκινήτων με καταγωγή από το Ταρτούς της Συρίας. Η έλλειψη γνώσεων ναυσιπλοΐας εκ μέρους του φαίνεται πάντως ότι δεν ήταν η μόνη αιτία των θανάτων.
«Καθώς έκανα ερωτήσεις σε δύο αγόρια, είπαν ότι οι γονείς τους είχαν πνιγεί και γι’ αυτό έφταιγαν τα χαλασμένα σωσίβια που τους είχε δώσει ο οδηγός του σκάφους να φορέσουν», ανέφερε ο Φινλανδός λιμενικός, σύμφωνα με τη δικογραφία που είναι σε γνώση της «Κ». «Από τις κινήσεις που έκαναν με τα χέρια τους κατάλαβα ότι άνοιξαν οι ασφάλειες και έφυγαν τα σωσίβια», πρόσθεσε.
Αυτό δεν είναι το μοναδικό συμβάν στο οποίο πρόσφυγες χρησιμοποιούν ελαττωματικά σωσίβια που προμηθεύονται από τουρκικές πόλεις. Μαρτυρίες Ελλήνων λιμενικών, απεσταλμένων του Frontex στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, αλλά και εθελοντών ναυαγοσωστών, καθώς και στοιχεία των τουρκικών αρχών που είναι στη διάθεση της «Κ», δείχνουν ότι τους τελευταίους μήνες δραστηριοποιείται στα τουρκικά παράλια «η μαφία των σωσιβίων».
Κρυφά εργαστήρια που άλλοτε παρασκεύαζαν παπούτσια και τσάντες με βασική έδρα τη Σμύρνη, φτιάχνουν πλέον απομιμήσεις σωσιβίων από φτηνά υλικά που απορροφούν νερό και μετατρέπονται σε βαρίδια. Οποιος τα φοράει, με δυσκολία κρατιέται στην επιφάνεια της θάλασσας.
Ελεγχοι στην Τουρκία
Επειτα από πολύνεκρα ναυάγια στο Αιγαίο, οι τουρκικές αρχές πραγματοποίησαν εκτεταμένους ελέγχους σε βιοτεχνίες και καταστήματα της χώρας. Τον περασμένο Οκτώβριο κατάσχεσαν περισσότερα από 1.300 σωσίβια και προσήγαγαν 11 άτομα στη Σμύρνη.
Τα παράθυρα ενός παράνομου εργαστηρίου είχαν καλυφθεί με εφημερίδες ώστε να μη φαίνεται από τον δρόμο η δραστηριότητα στο εσωτερικό. Στις αρχές Ιανουαρίου στην ίδια πόληεντόπισαν σε παρόμοιο εργαστήριο τέσσερις εργάτες εκ των οποίων οι δύο ήταν πρόσφυγες από τη Συρία.
Πρόσφατα σε αντίστοιχες έρευνες σε δεκάδες σημεία πώλησης ή παρασκευής στην Κωνσταντινούπολη, τη Μερσίνα, το Τσανάκαλε και άλλες περιοχές κατάσχεσαν τουλάχιστον 2.500 ελαττωματικά σωσίβια.